Είναι ίσως το χαρακτηριστικότερο παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο προετοιμάζονται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την τελική πρόταση για τον επόμενο προϋπολογισμό. Ατύπως ήδη 16 ομάδες εργασίας επιχειρούν να σχεδιάσουν τη δομή και τη λειτουργία του νέου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ). Καμία, όμως, από αυτές δεν αφορά αυτόνομα την αγροτική πολιτική και την πολιτική συνοχής. Υπάρχει μία ομάδα που εστιάζει σε “pre-allocated funds” (προ-κατανεμηθέντα κονδύλια), λογική ωστόσο που απέχει πολύ από την παραδοσιακή δομή των χρηματοδοτήσεων γνωστών σε εμάς ως «κονδύλια ΕΣΠΑ» και όχι μόνο.
Δήμοι και Περιφέρειες θα διαπραγματεύονται με κυβερνήσεις
Αν διαβάσει κανείς πίσω από τις πρωτοβουλίες, εύκολα κατανοεί ότι πρόθεση της Επιτροπής είναι η συμμετοχή των τοπικών κοινωνιών στη διαπραγμάτευση των κονδυλίων να περνά μέσα από τη διαπραγμάτευση και τα συμφωνηθέντα μεταξύ εθνικών κυβερνήσεων και της τοπικής αυτοδιοίκησης. Και τα συμφωνηθέντα θα πρέπει να εντάσσονται στο εθνικό πλάνο κάθε κράτους-μέλους.
Σε επίπεδο Επιτροπής ωστόσο, η συζήτηση αναφορικά με την κατάρτιση και την εφαρμογή των εθνικών πλάνων θα προχωρά κεντρικά. Κεντρικά σε επίπεδο Επιτροπής, κεντρικά και σε επίπεδο κράτους – μέλους. Αυτό θα ομοιάζει με τη μεθοδολογία του Ταμείου Ανάκαμψης ωστόσο είναι ακόμα πολύ νωρίς για να διατυπωθούν λεπτομέρειες.
Κομβικός ο ρόλος της Προεδρίας της Επιτροπής
Στις Βρυξέλλες, είναι κοινός τόπος ότι το επόμενο ΠΔΠ θα εξαρτάται σε σαφώς μεγαλύτερο βαθμό από την προεδρία της Επιτροπής. Απομένει να αποδειχθεί σε ποιο βαθμό η πολιτική συνοχής θα διατηρήσει τους βαθμούς αυτονομίας που θα της επιτρέπουν να υφίσταται ένας κλειστός προϋπολογισμός που θα αφορά στην ενίσχυση των πιο αδύναμων περιφερειών χωρίς τον κίνδυνο της απώλειας κονδυλίων μέσω της ευελιξίας του νέου ΠΔΠ. Και αντιστρόφως, αν οι πλέον αδύναμες περιφέρειες θα είναι σε θέση να αξιοποιήσουν σε απόλυτο βαθμό τα κονδύλια που προορίζονται για αυτές μέσω των εθνικών πλάνων.
Αν ρωτούσε κανείς τι συμφέρει την Ελλάδα, η απάντηση δεν είναι καθόλου εύκολη με τα σημερινά δεδομένα.
Μία βασική προσέγγιση είναι να μη χάσει κονδύλια σε σχέση με την τρέχουσα περίοδο. Γιατί μέρος των συνολικών κονδυλίων της συνοχής σίγουρα θα κληθεί να χρηματοδοτήσει άλλες πρωτοβουλίες που δε θα έχουν βασικό κριτήριο χρηματοδότησης το μικρότερο κατά κεφαλήν εισόδημα. Μία δεύτερη προσέγγιση είναι να ενισχύσει περαιτέρω το μοντέλο «εκταμιεύσεις έναντι χρηματοδοτήσεων» για το οποίο τα τελευταία χρόνια η χώρα έχει αποκτήσει σημαντική εμπειρία.
Ορισμένες αρχικές απαντήσεις για το νέο ΠΔΠ θα έχουμε στη Σύνοδο Κορυφής της 20ης Μαρτίου, όταν και οι αρχηγοί των κρατών-μελών καλούνται να τοποθετηθούν έστω και ανεπίσημα. Η τελική πρόταση της Επιτροπής αναμένεται πιθανότατα στις 23 Ιουλίου. Και η συζήτησή της… μετά τις καλοκαιρινές διακοπές.
