Η εκπαίδευση και κατάρτιση των αγροτών αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την ανάπτυξη του αγροτικού τομέα σε κάθε χώρα, πολύ περισσότερο στη χώρα μας, όπου ο αγροτικός κλάδος και όσοι σχετίζονται με αυτόν παράγουν σημαντικό ποσοστό του ελληνικού ΑΕΠ.
Ωστόσο, η χώρα μας αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις στον τομέα της εκπαίδευσης – κατάρτισης των αγροτών, με το ποσοστό γεωργών και κτηνοτρόφων που έχουν λάβει κατάρτιση στο επάγγελμα τους να ανέρχεται μόλις στο 0,7%, έναντι ευρωπαϊκού μέσου όρου 9,1%!
Η έλλειψη επαρκούς εκπαίδευσης περιορίζει την ικανότητα των αγροτών να υιοθετήσουν σύγχρονες τεχνολογίες και καινοτόμες πρακτικές, απαραίτητες για την αύξηση της παραγωγικότητας και τη βιωσιμότητα των εκμεταλλεύσεών τους, οι οποίες μπορεί να έχουν ως άμεσο αποτέλεσμα την μείωση του κόστους παραγωγής, κάτι που είναι ανάμεσα στα προβλήματα που «βασανίζουν» διαχρονικά γεωργούς και κτηνοτρόφους στη χώρα μας αλλά και πανευρωπαϊκά.
Προτεινόμενες Μεταρρυθμίσεις
Σύμφωνα με μελέτη της διαΝΕΟσις, προτείνονται οι εξής κατευθύνσεις πολιτικής για τη μεταρρύθμιση της αγροτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα:
1. Δημιουργία «Έξυπνων Αγροτικών Εκπαιδευτικών Κέντρων»: Προτείνεται η ίδρυση πέντε κέντρων σε περιοχές όπως η Θεσσαλία, η Κρήτη, η Μακεδονία, η Πελοπόννησος και το Αιγαίο. Κάθε κέντρο θα εστιάζει σε τοπικές καλλιέργειες και πρακτικές, θα διαθέτει εργαστήρια, πειραματικά αγροκτήματα και κέντρα καινοτομίας, συνδεδεμένα με τις τοπικές επιχειρήσεις.
2. Ανάπτυξη Νέων Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων: Προτείνονται τρία επίπεδα εκπαίδευσης:
- Βασική διετής κατάρτιση: Εισαγωγή σε νέες τεχνολογίες και βασικές αρχές επιχειρηματικότητας.
- Εξειδικευμένη κατάρτιση: Μονοετής ή διετής εκπαίδευση σε συγκεκριμένες καλλιέργειες και συστήματα ακριβείας.
- Διά βίου μάθηση: Σεμινάρια, εργαστήρια και ευρωπαϊκά προγράμματα ανταλλαγής τεχνογνωσίας
3. Ανάπτυξη Ψηφιακής Πλατφόρμας Αγροτικής Γνώσης: Μια ολοκληρωμένη πλατφόρμα που θα παρέχει διαδραστικά OnLine μαθήματα, βάσεις δεδομένων με καλές πρακτικές, σύστημα άμεσης επικοινωνίας με ειδικούς, ευκαιρίες δικτύωσης και πρόσβαση σε δεδομένα αγορών και τιμών.
Τρέχουσες Πρωτοβουλίες και Προγράμματα
Παρά τις προκλήσεις και τα οφέλη που μπορεί να προσφέρει η αγροτική εκπαίδευση, δεν υπάρχουν σημαντικές πρωτοβουλίες που στοχεύουν, πραγματικά, στην ενίσχυση της αγροτικής εκπαίδευσης. Οι αγρότες και οι κτηνοτρόφοι της χώρας μας μπορούν να λάβουν εκπαίδευση από:
- Προγράμματα Κατάρτισης Νέων Αγροτών: Σε κάθε προκήρυξη προγράμματος νέων αγροτών αλλά και σχεδίων βελτίωσης πλέον, απαραίτητη είναι και η κατάρτιση όσων τελικά εγκρίνονται και συμμετέχουν στα προγράμματα αυτά. Κατάρτιση 250 ωρών, η οποία και παρέχεται από τον ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ. Δυστυχώς όμως η εκπαίδευση αυτή παρέχεται τις περισσότερες φορές διαδικαστικά, αφού οι ίδιοι οι συμμετέχοντες δεν βρίσκουν ενδιαφέρον τις περισσότερες φορές και συμμετέχουν σε αυτά τα προγράμματα, μόνο για να λάβουν τη σχετική βεβαίωση.
- Προγράμματα κατάρτισης του ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ: Κατά καιρούς ο ΕΛΓΟ ΔΗΜΗΤΡΑ προσφέρει δωρεάν προγράμματα κατάρτισης στους αγρότες, τα οποία μάλιστα είναι και αρκετά ενδιαφέροντα στις περισσότερες των περιπτώσεων. Ωστόσο η φύση της αγροτικής εργασίας αλλά και η μη σωστή επικοινωνία των προγραμμάτων αυτών, οδηγεί σε μειωμένη συμμετοχή των εν δυνάμει ωφελούμενων.
- Δημόσια και ιδιωτικά ΣΑΕΚ (πρώην ΙΕΚ): Πολλά δημόσια αλλά και ιδιωτικά ΣΑΕΚ προσφέρουν αγροτική εκπαίδευση μέσω των προγραμμάτων σπουδών τους. Ανάμεσα στις δραστηριότητες αυτών των ΣΑΕΚ, περιλαμβάνονται και οι επισκέψεις σε επιχειρήσεις του κλάδου, ώστε οι ωφελούμενοι που σπουδάζουν σε αυτά να αποκτήσουν ευρεία γνώση της αγοράς. Πόσοι όμως νέοι ή μεγαλύτεροι αγρότες επιλέγουν να σπουδάσουν σε μία από αυτές τις δημόσιες ή ιδιωτικές σχολές;
- Σύντομα Προγράμματα κατάρτισης λοιπών φορέων: Η ενίσχυση της εκπαίδευσης και κατάρτισης των αγροτών είναι απαραίτητη για την προσαρμογή τους στις σύγχρονες απαιτήσεις της γεωργίας και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας του αγροτικού και κτηνοτροφικού τομέα.
Το θέμα είναι τι γίνεται… και τελικά αν υπάρχει πραγματικά πρόθεση για να προχωρήσει κάτι στο θέμα της εκπαίδευσης των Ελλήνων αγροτών και κτηνοτρόφων…
