Η βιομηχανία της μόδας είναι ένας από τους πιο ρυπογόνους τομείς στον κόσμο, υπεύθυνος για περίπου το 8% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. Καταναλώνει τεράστιες ποσότητες νερού, 215 τρισεκατομμύρια λίτρα ετησίως, που ισοδυναμεί με 86 εκατομμύρια πισίνες ολυμπιακών διαστάσεων, και βασίζεται σε χιλιάδες χημικές ουσίες, πολλές από τις οποίες είναι επιβλαβείς για την ανθρώπινη υγεία και τα οικοσυστήματα. Σήμερα, τα ρούχα παράγονται και απορρίπτονται με πρωτοφανή ρυθμό, με γνώμονα τα επιχειρηματικά μοντέλα που δίνουν προτεραιότητα στην ταχύτητα και την άμεση και γρήγορη χρήση έναντι της βιωσιμότητας.
Μιλώντας σε εκδήλωση για τον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Μηδενικών Απορριμμάτων, ο Γενικός Γραμματέας των Ηνωμένων Εθνών, Αντόνιο Γκουτέρες, κάλεσε για επείγουσα δράση για τον περιορισμό των καταστροφικών επιπτώσεων της κλωστοϋφαντουργίας στον πλανήτη.
Ο κ. Γκουτέρες προειδοποίησε ότι η κρίση των απορριμμάτων στη μόδα είναι μόνο ένα σύμπτωμα ενός πολύ μεγαλύτερου παγκόσμιου προβλήματος. Οι άνθρωποι παγκοσμίως παράγουν περισσότερους από δύο δισεκατομμύρια τόνους απορριμμάτων κάθε χρόνο – αρκετά για να τυλιχτούν γύρω από τον πλανήτη 25 φορές αν συσκευαστούν σε τυποποιημένα εμπορευματοκιβώτια μεταφοράς – ρυπαίνουν τη γη, τον αέρα και το νερό, επηρεάζοντας δυσανάλογα τις φτωχότερες κοινότητες. «Ο πλούσιος κόσμος πλημμυρίζει τον παγκόσμιο Νότο με σκουπίδια, από απαρχαιωμένους υπολογιστές μέχρι πλαστικά μιας χρήσης», είπε.
Πολλές χώρες δεν διαθέτουν την υποδομή για να επεξεργαστούν έστω και ένα κλάσμα όσων απορρίπτονται στις ακτές τους, οδηγώντας σε αυξημένη ρύπανση και επικίνδυνες συνθήκες εργασίας για τους συλλέκτες απορριμμάτων.
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι ο διπλασιασμός της διάρκειας ζωής των ρούχων θα μπορούσε να μειώσει τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 44%. Ωστόσο, είναι επίσης ένας κλάδος με πολλές ευκαιρίες να μεταμορφωθούν οι ζωές και τα μέσα διαβίωσης προς το καλύτερο.
«Οι σχεδιαστές πειραματίζονται με ανακυκλωμένα υλικά. Οι καταναλωτές απαιτούν ολοένα και περισσότερο βιωσιμότητα. Σε πολλές χώρες, οι αγορές μεταπώλησης ανθούν», επεσήμανε ο κ. Γκουτέρες. Οι κυβερνήσεις, είπε, πρέπει να θεσπίσουν πολιτικές και κανονισμούς που προάγουν τη βιωσιμότητα και να ενισχύσουν τις πρωτοβουλίες μηδενικών αποβλήτων.
Οι επιχειρήσεις πρέπει να προχωρήσουν πέρα από το «greenwashing» και να λάβουν πραγματικά μέτρα για τη μείωση των απορριμμάτων, την αύξηση της κυκλικότητας και τη βελτίωση της αποδοτικότητας των πόρων σε όλες τις αλυσίδες εφοδιασμού. Οι καταναλωτές, με τη σειρά τους, μπορούν να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο κάνοντας περιβαλλοντικά υπεύθυνες επιλογές, εκτιμώντας τα ανθεκτικά προϊόντα, μειώνοντας την υπερβολική κατανάλωση και αγκαλιάζοντας τις αγορές μεταπώλησης.
«Δεν υπάρχει χώρος για greenwashing», τόνισε. «Οι επιχειρήσεις πρέπει να αυξήσουν την κυκλικότητα, τη μείωση των αποβλήτων και την αποδοτικότητα των πόρων σε όλες τις αλυσίδες εφοδιασμού τους». Πέρα από τη βιομηχανία της μόδας, η ευρύτερη καταπολέμηση των απορριμμάτων απαιτεί παγκόσμιο συντονισμό, πρόσθεσε.
Περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι ζουν σε παραγκουπόλεις ή ανοργάνωτους οικισμούς χωρίς σωστή διαχείριση των απορριμμάτων, οδηγώντας σε σοβαρούς κινδύνους για την υγεία. Η άναρχη απόρριψη και οι κακές πρακτικές διάθεσης απορριμμάτων επιδεινώνουν τη ρύπανση και την απώλεια βιοποικιλότητας παγκοσμίως.
