Οι δασμοί του Ντόναλντ Τραμπ που βάζουν στο στόχαστρο πάνω από 100 χώρες παγκοσμίως έσπειραν πανικό στις αγορές, με τις μετοχές να διαπραγματεύονται σε βαθύ κόκκινο, το πετρέλαιο βρίσκεται σε ελεύθερη πτώση, ενώ και στα κρυπτονομίσματα έχει πυροδοτηθεί διευρυμένο «ξεπούλημα», ωθώντας τους επενδυτές παράλληλα στην ασφαλή αγκαλιά του χρυσού.
Οι αναλυτές από την πλευρά τους, εμφανίζονται απαισιόδοξοι για τα αποτελέσματα της εμπορικής πολιτικής των ΗΠΑ, με την JP Morgan μάλιστα να προειδοποιεί για τον κίνδυνο ξεσπάσματος ύφεσης στην αμερικανική και την παγκόσμια οικονομία, καθώς οι δασμοί Τραμπ υπολογίζεται πως θα εισφέρουν 400 δισ. δολάρια ή το 1,3% ενώ θα πυροδοτήσουν νέο πληθωριστικό ράλι και ταυτόχρονη αποδυνάμωση των πραγματικών εισοδημάτων των καταναλωτών.
Σημαντικό κίνδυνο για την ανάπτυξη της Ευρωζώνης ενέχει η διατήρηση των δασμών όπως εκτιμά η Morgan Stanley. Ο εμπειρικός κανόνας λέει ότι μια μόνιμη καθολική αύξηση κατά 20 μβ των δασμών ΗΠΑ σε αγαθά της ΕΕ θα μείωνε το ΑΕΠ της Ευρωζώνης κατά 60 έως 120 μβ. Το χαμηλότερο εύρος (60 μβ) αντανακλά τις άμεσες εμπορικές επιπτώσεις. Το ανώτερο εύρος (120 μ.β) προκύπτει από την ενίσχυση της αβεβαιότητας και των οικονομικών εντάσεων.
«Πιθανώς, όσο πιο κοντά πλησιάζουμε προς την ενεργοποίηση των καθολικών δασμών, τόσο πιο πιθανό είναι οι επιπτώσεις να πλησιάζουν προς υψηλό εύρος. Πρόκειται για επιπτώσεις σε επίπεδα που θα κατανεμηθούν το 2025 και το 2026 (η τρέχουσα πρόβλεψή για την αύξηση του ΑΕΠ της Ευρωζώνης είναι στο 1% το 2025 και στο 1,1% το 2026). Ενώ η χαμηλότερη ανάπτυξη θα είναι αντιπληθωριστική, ο καθαρός αντίκτυπος στον πληθωρισμό θα εξαρτηθεί από την ανταπόκριση της ΕΕ και την αντίδραση του ευρώ, κάτι που είναι δύσκολο να γίνει γνωστό από σήμερα», αναφέρουν οι αναλυτές.
H Deutsche Bank εκτιμά ότι αμοιβαίοι δασμοί σε ΗΠΑ και ΕΕ θα μπορούσαν να προσθέσουν 4 ποσοστιαίες μονάδες στην καλύτερη περίπτωση έως 14 ποσοστιαίες μονάδες στη χειρότερη περίπτωση στον συνολικό δασμολογικό συντελεστή των ΗΠΑ σε σχέση με το επίπεδο του 2024, που ήταν 2,5%. Η κυβέρνηση Tραμπ φαίνεται να είναι πιο τιμωρητική από τους προηγούμενους υπολογισμούς της γερμανικής τράπεζας.
H επίσης γερμανική Commerzbank αναφέρει ότι ο πραγματικός δασμός των ΗΠΑ, δηλαδή τα δασμολογικά έσοδα ως ποσοστό της συνολικής αξίας των εισαγωγών, είναι πιθανό να αυξηθεί σε περίπου 20%, δηλαδή κατά 17 ποσοστιαίες μονάδες. Αν αυτό εφαρμοστεί, τότε θα αποτελέσει τη μεγαλύτερη αύξηση δασμών στην παγκόσμια ιστορία.
«Δεν υπάρχουν νικητές σε έναν παγκόσμιο εμπορικό πόλεμο. Και οι άνθρωποι πρέπει να συνειδητοποιήσουν αυτή την παγίδα, ειδικά οι καταναλωτές στις ΗΠΑ που δεν πρόκειται να γλυτώσουν από κανένα βάρος. Υπάρχει μηδενική κατανόηση του τρόπου λειτουργίας του εμπορίου. Πολλά από τα κόστη θα μετακυλιστούν στον καταναλωτή, επομένως βρισκόμαστε σε ένα πολύ σημαντικό σοκ τιμών για τα αμερικανικά νοικοκυριά τους προσεχείς μήνες» τόνισε ο Ντέιβιντ Ρόζενμπεργκ, Πρόεδρος και ιδρυτής της Rosenberg Research.
Καυστικός απέναντι στις ανακοινώσεις Τραμπ εμφανίστηκε και ο Άντονι Ράζα, Επικεφαλής Στρατηγικής Multi-Asset στην UOB. «Έχουν καταλήξει στους πιο ακραίους αριθμούς και δεν μπορούμε καν να τους κατανοήσουμε. Πώς τα καταφέρνουν;» διερωτήθηκε. Παράλληλα, προειδοποίησε πως θα πρέπει να υπάρξει ευελιξία ενώ εκτιμά πως οι διεθνείς αντιδράσεις θα είναι σαρωτικές και θα διαταράξουν το παγκόσμιο εμπόριο.
H Citi προβλέπει ότι η ΕΕ αποκτά αμοιβαίο δασμό 20% στις ΗΠΑ και η ανάπτυξη θα είναι πιο αρνητική από ό,τι προγενέστερα. Οι επιδράσεις των δασμών δεν είναι εύκολο να υπολογιστούν και προκύπτουν από τη μετακύλιση του δασμού στις τελικές τιμές, που γίνονται μεγαλύτερες όσο αυξάνεται η αλλαγή του δασμού, και από τις μεγαλύτερες έμμεσες επιπτώσεις από το σοκ της εξαγωγικής ζήτησης στις επενδύσεις, τις προσλήψεις και την κατανάλωση.
Η Barclays προσθέτει ότι οι δασμοί και η περαιτέρω αύξηση της αβεβαιότητας στην εμπορική πολιτική μειώνουν περαιτέρω τις οικονομικές προοπτικές στην Ευρώπη και αυξάνουν τον κίνδυνο ύφεσης το δεύτερο εξάμηνο του 2025. Η αύξηση της αβεβαιότητας στην εμπορική πολιτική μέσω των αλλαγών των δασμών είναι τεράστια, οδηγώντας σε μείωση της εγχώριας ζήτησης και σημαντική επιβράδυνση της οικονομικής δραστηριότητας.
Με την σειρά του, ο Ντέιβιντ Ρος, στρατηγικός αναλυτής στην Quantum Strategy, τονίζει πως οι δασμοί δεν θα είναι προσωρινή, αλλά αποτελούν τον πυρήνα των πεποιθήσεων του Τραμπ και σηματοδοτούν τη μετάβαση από την παγκοσμιοποίηση σε απομονωτικές, εθνικιστικές πολιτικές προστατευτισμού - και όχι μόνο για την οικονομία. «Οι επιπτώσεις θα διαρκέσουν για δεκαετίες σε πολλούς τομείς, με πρώτο τη γεωπολιτική. Έρχεται bear market, παγκόσμιος στασιμοπληθωρισμός καθώς και ύφεση σε ΗΠΑ - ΕΕ» εξήγησε.
Σύμφωνα με την BNP Paribas, oι μεγαλύτερες από τις αναμενόμενες ανακοινώσεις δασμών την "Ημέρα της Απελευθέρωσης" αυξάνουν τον κίνδυνο ενός στασιμοπληθωριστικού σοκ στην οικονομία των ΗΠΑ. Ακόμα κι αν τελικά οι δασμοί διαπραγματευθούν, η ακραία αβεβαιότητα αυξάνει την πιθανότητα παγκόσμιας ύφεσης.
«Η ανακοίνωση της 2ας Απριλίου θα ανεβάσει τον μέσο δασμολογικό συντελεστή των ΗΠΑ σε επίπεδα πάνω από εκείνα της δεκαετίας του 1930, κάτι που θα αυξήσει τον κίνδυνο ύφεσης των ΗΠΑ στο 40%. Είναι ισχυρό πλήγμα στην εμπιστοσύνη των καταναλωτών, οδηγεί σε κλιμάκωση των διπλωματικών εντάσεων και απειλεί την παγκόσμια ανάπτυξη. Πολλά θα εξαρτηθούν από το πώς θα απαντήσουν χώρες σαν την Κίνα» υπογράμμισε ο Σέιν Όλιβερ, Επικεφαλής Επενδυτικής Στρατηγικής και Chief Economist στην AMP.
H ολλανδική τράπεζα ING επισημαίνει ότι μόλις έγινε πραγματικότητα ο χειρότερος οικονομικός εφιάλτης της Ευρώπης που θα βλάψει συνολικά την ΕΕ και θα επιδεινώσει τις βραχυπρόθεσμες προοπτικές της ευρωζώνης. Πολλά εξαρτώνται από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις που θα προωθήσουν τα προγραμματισμένα δημοσιονομικά κίνητρα και τις μεταρρυθμίσεις για την ενίσχυση των εγχώριων οικονομιών.
«Οι σημερινοί δασμοί των ΗΠΑ είναι χειρότεροι από το αναμενόμενο. Ο πραγματικός συντελεστής είναι πιθανό να ανέλθει στο εύρος 20-25%, υψηλό από τις αρχές του 1900. Οι αποδόσεις των ομολόγων σκαρφάλωσαν, υποδηλώνοντας ότι η αγορά φοβάται για τις προοπτικές της ανάπτυξη και προβλέπει αναζωπύρωση των πληθωριστικών πιέσεων, ενώ αυξάνονται τα στοιχήματα για πιο άμεση μείωση επιτοκίων από την Fed» διαπίστωσε ο Τομ Κένι, Senior International Economist στην ANZ.
Η UBS εκτιμά ότι οι δασμοί του Tραμπ αλλάζουν το επενδυτικό τοπίο και επισημαίνουν 4 σημεία. Οι δασμοί είναι:
- μεγαλύτεροι από ό,τι αναμενόταν
- δεν έχουν τιμολογηθεί
- έρχονται σε μια χρονική συγκυρία όπου η αμερικανική οικονομία ήδη επιβραδύνεται
- μπορεί να στείλει τις μετοχές σε bear market και την ψυχολογία στα τάρταρα, παρότι οι αποτιμήσεις, οι προσδοκίες και οι ροές είναι αυξημένες.
Tα νέα δασμολογικά μέτρα, θα αυξήσουν αισθητά τον πραγματικό δασμολογικό συντελεστή όπως επισημαίνει η Berenberg που ως βασικό σενάριο συνεχίζει να υποθέτει ότι, μετά από διαπραγματεύσεις και κάποια αντίποινα, ο Τραμπ θα μειώσει το «χτύπημα». Κατά οίκο, η επίπτωση στην Ευρωζώνη από τους ανακοινωθέντες δασμούς είναι σοβαρή – αλλά θα μπορούσε να ήταν χειρότερη.
