Ροή
Πριν λίγες ημέρες έγινε στη Λάρισα μια μεγάλη υπερτοπική έκθεση αγροτικού εξοπλισμού. Υπήρχαν εκθέτες από όλη την Ελλάδα, δεδομένου ότι εντός ολίγου ξεκινούν και οι αιτήσεις για τα λεγόμενα σχέδια βελτίωσης, επενδυτικά πλάνα αγροτών, στα οποία ποντάρει ιδιαίτερα η αγορά εξοπλισμού.
Τα χρήματα είναι πολλά: 230 εκατ. ευρώ, όπως σας ενημέρωσε πριν λίγες ημέρες το insider.gr.
Πολλά πράγματα μπορεί να εντυπωσιάσουν κάποιον σε μια τέτοια έκθεση με τεράστια και λαμπερά μηχανήματα. Εμάς πάλι, μας εντυπωσίασε... η μεγάλη ανησυχία των εκθετών για την έλλειψη εργατικού και υπαλληλικού προσωπικού που παρατηρείται τελευταία. «Βάλαμε αγγελία για συγκολλητή εδώ και 10 ημέρες και εμφανίστηκε μόνο ένας μεγάλης ηλικίας που δεν ήξερε να κολλάει με σύρμα (προφανώς τεχνική τελευταίων χρόνων)».
«Ευτυχώς έχω τα δύο παιδιά μου στη δουλειά και τα βγάζουμε πέρα, ψάχνουμε άνθρωπό και δεν βρίσκουμε τίποτα». «Τώρα με τα σχέδια βελτίωσης, πρέπει να κάνουμε ένα σωρό προσφορές, ποιος θα τις κάνει; Εμείς είμαστε όλη την ώρα κάτω στη παραγωγή και δεν θέλει να έλθει ούτε αρσενικός ούτε θηλυκός άνθρωπος για δουλειά στο γραφείο. Είμαστε λέει απόμερα…”.
Σε ερώτησή μου εάν ένα μηχάνημα είναι δικής τους παραγωγής ή εισαγόμενο μου απάντησε “Που ζείτε εσείς στα χωριά, δεν ξέρετε ότι δεν πατάει άνθρωπός για δουλειά σε μηχανουργείο; Με ποιον να τα φτιάξω με τον αδελφό μου που είναι κι αυτός ίσα με την Ακρόπολη;”.
Παραθέτουμε διαλόγους προσπαθώντας να μεταφέρουμε το κλίμα που επικρατεί. Σχεδόν απόγνωση.
Στην επιστροφή, σκεπτόμουν το όλο θέμα. Θυμήθηκα που νεαρός ελεύθερος επαγγελματίας, είχα πάει στη Μυτιλήνη να διδάξω σε κάποιο σεμινάριο αγροτικού marketing, με ελάχιστη προετοιμασία. Με πήραν ένα απόγευμα τηλέφωνο και μου λένε μεθαύριο να πας εκεί και να τους πεις πέντε πράγματα για το marketing αγροτικών προϊόντων, γιατί κάποιος άλλος εισηγητής δεν μπορεί. Με αυτό το briefing πήγα κι εγώ να μεταλαμπαδεύσω τις γνώσεις μου σε νεαρούς αγρότες της περιοχής. Διαπίστωσα ότι όλοι οι συμμετέχοντες είχαν έλθει για να πάρουν την αποζημίωση και τίποτα περισσότερο. Ούτε ερωτήσεις, ούτε απορίες, ούτε συζήτηση. Μόνη παρέμβαση, όταν ερχόταν η ώρα για το διάλειμμα…
Επειδή τα σεμινάρια έγιναν σε δύο διαφορετικές τοποθεσίες, πρωί και απόγευμα, διαπίστωσα ότι και η δικιά μου αποζημίωση δεν ήταν καθόλου ευκαταφρόνητη.
Αμέσως μετά οι οργανωτές μου πρότειναν να πάω για ένα αντίστοιχο σεμινάριο στη Κρήτη, σε ένα χωριό στο Νομό Λασιθίου που ήταν τότε το κέντρο της εξαγωγής αγγουριού. Εκεί τα πράγματα ήταν ποιο ξεκάθαρα: τη δεύτερη ημέρα μιλούσε ο Ανδρέας Παπανδρέου σε συγκέντρωση στο Περιστέρι Αττικής και οι μαθητές μου το ξέκοψαν: Αύριο δάσκαλε έχει η τηλεόραση Ανδρέα, δεν έχει μάθημα!
Κάπου εκεί τελείωσε και η δικιά μου συμμετοχή σε αυτό το πανηγύρι.
Από τότε κύλησε πολύς χρόνος και η επαγγελματική κατάρτιση πέρασε κυριολεκτικά από 40 κύματα. Το αποτέλεσμα είναι σήμερα 30 και πλέον χρόνια από τα πρώτα “επιδοτούμενα σεμινάρια” ούτε οι καταρτιζόμενοι να είναι με βελτιωμένες τις ικανότητές τους ούτε οι εργοδότες να βρίσκουν, έστω και με δυσκολία, το προσωπικό που χρειάζονται.
Δεν κομίζουμε γλαύκας εις τας Αθήνας λέγοντας ότι στο χώρο αυτό έχει διοχετευθεί πακτωλός χρημάτων, αντάξιος αυτού που η ΕΕ ανακοίνωσε ότι έχει δώσει για την σιδηροδρομική αναβάθμιση της χώρας. Η αναβάθμιση του ανθρώπινου παράγοντα ήταν πάντα υψηλά στις προτεραιότητες όλων των κυβερνήσεων, κανείς όμως δεν μας ενημέρωσε για το αποτέλεσμα.
Και στην περίπτωση των σιδηροδρόμων τα αποτελέσματα τα μάθαμε από τα δελτία ειδήσεων: 57 νεκροί παρόλα τα δις ευρώ! Στην περίπτωση της επαγγελματικής κατάρτισης, πως να μετρήσουμε άραγε τα θύματα; Μήπως είμαστε όλοι μας θύματα της αποτυχημένης προσπάθειας να αναβαθμίσουμε τις επαγγελματικές μας ικανότητές και δεξιότητες; Γι’ αυτό άραγε μετράμε όλα τα σπίτια, παιδιά που ζουν κι εργάζονται στο εξωτερικό; Γι’ αυτό μετράμε όλοι μας τις χαμένες μας ευκαιρίες γιατί δεν είχαμε τα προσόντα να ανταποκριθούμε στις προκλήσεις της νέας εποχής; Και τελικά δεν μπορέσαμε να αναπτύξουμε τις δουλειές μας και κατά συνέπεια τη χώρα πέρα από τα καθιερωμένα.
Και αναρωτιόμαστε εμείς οι αγρότες, πως θα εφαρμόσουμε τη γεωργία ακριβείας ενώ είμαστε ηλεκτρονικά, σχεδόν αναλφάβητοι; Το να βλέπουμε βιντεάκια στο You tube δεν σε κατατάσσει στους ηλεκτρονικά αναβαθμισμένους. Θεωρούσαμε μέχρι τώρα, ότι έχουμε έλλειψη εργατών, κυρίως στις κρίσιμες εργασίες της συγκομιδής ή άλλων εποχικών εργασιών. Αλλά περιδιαβαίνοντας τα εκθεσιακά περίπτερα, βλέπεις ότι οι εφαρμογές της γεωργίας ακριβείας, δηλαδή των ηλεκτρονικών εφαρμογών, έχουν φουντώσει. Ποιος θα μας μυήσει στο νέο αυτό κόσμο όταν οι αντιπρόσωποι σου λένε ότι δεν βρίσκουμε κόσμο;
Παράλληλα με τους ρωμαλέους ανειδίκευτους εργάτες που αντέχουν κάτω από το ζεστό ήλιο του καλοκαιριού για να κάνουμε τις συγκομιδές των προϊόντων μας, χρειαζόμαστε και έξυπνα μηχανήματα κι εργαλεία που θα διευκολύνουν τη δουλειά στο χωράφι και τη μεταφορά οπουδήποτε χρειάζεται. Η έλλειψη εργατών γης τα τελευταία χρόνια, κινητοποίησε τη βιομηχανία μηχανών να εφεύρει μηχανήματα που βοηθούν στην εξοικονόμηση εργατικού δυναμικού. Ήδη τα αποτελέσματα είναι εντυπωσιακά, υπάρχει όμως δρόμος ακόμη. Με αυτό που συναντήσαμε όμως στην έκθεση στη Λάρισα, πολύ αμφιβάλω για τη συνέχεια: που θα βρεθούν οι καταρτισμένοι μηχανικοί να σχεδιάσουν τα νέα πιο εξειδικευμένα μηχανήματα, οι τεχνίτες να τα φτιάξουν, οι έμπειροι επιστήμονες πωλητές να έλθουν να μας τα παρουσιάσουν στο χωράφι, τα κινητά συνεργεία να τα επισκευάσουν όταν χαλάσουν από το χώμα και τη βροχή;
Ακούμε για υψηλούς ρυθμούς ανάπτυξης από τους κυβερνώντες στο άμεσο μέλλον και από την άλλη οι άνθρωποι της αγοράς ψάχνουν για εργαζόμενους και δεν βρίσκουν. Δεν ταιριάζουν αυτά τα δύο. Επιπλέον, όλοι μας με τον άλφα ή βήτα τρόπο έχουμε έλθει σε επαφή με την κατασπατάληση χρήματος που έχει συντελεστεί όλα αυτά τα χρόνια και τα πενιχρά αποτελέσματα που έχουν επιτευχθεί στο θέμα της αναβάθμισης του ανθρώπινου παράγοντα.
Και αναρωτιέσαι φτάνοντας στο χωριό σου: Πως να τον λένε άραγε τον ΟΣΕ της επαγγελματικής κατάρτισης;
