Ροή
H Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία μελών διοικητικών συμβουλίων (ecoDa), της οποίας μέλος είναι το NED Club, σε συνεργασία με την εξειδικευμένη εταιρεία παροχής συμβουλευτικών υπηρεσιών καλής διακυβέρνησης, Ethics & Boards, με την ευκαιρία της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας, κυκλοφόρησε την έρευνα με τίτλο: «Βαρόμετρο της Διαφορετικότητας των Φύλων στα Ευρωπαϊκά Κυβερνητικά Όργανα» (Barometer-Gender-Diversity-in-Governing-Bodies in Europe), η οποία συνοψίζει τα πρόσφατα ευρήματα αναφορικά με την συμμετοχή των γυναικών στον εργασιακό χώρο.
Η έρευνα διεξήχθη σε δείγμα εισηγμένων εταιρειών των 17 χωρών, οι οποίες μετέχουν στη σύνθεση του Δείκτη STOXX Europe 600, καλύπτοντας περίπου το 90% της κεφαλαιοποίησης σε ελεύθερη διασπορά (free float) στα ευρωπαϊκά χρηματιστήρια (συμπεριλαμβανομένου του Ηνωμένου Βασιλείου).
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, σχεδόν 90% των μεγαλύτερων ευρωπαϊκών εισηγμένων εταιρειών, συμμορφώνονται με την ισχύουσα Ευρωπαϊκή Οδηγία για την Ισορροπία των Φύλων στα Διοικητικά τους Συμβούλια. Συγκεκριμένα, καταγράφονται ποσοστά συμμετοχής των γυναικών ήδη 40%, ήτοι πολύ υψηλότερα από το 33% που θέτει ως στόχο η νέα Ευρωπαϊκή Οδηγία (ΕΕ) 2022/2381 που θα τεθεί σε υποχρεωτική ισχύ μέχρι 30/06/2026.
Οι γυναίκες φαίνεται να πρωταγωνιστούν ως πρόεδροι των επιτροπών ελέγχου (audit committees), θέσεις οι οποίες είναι εξαιρετικά εξειδικευμένες και απαιτητικές, ωστόσο είναι παράδοξο ότι καταλαμβάνουν μόνο μία στις δέκα θέσεις προέδρων διοικητικών συμβουλίων.
Είναι χαρακτηριστικό ότι σε 13 χώρες, πάνω από το 40% των προέδρων των επιτροπών ελέγχου (Αudit Committees) είναι γυναίκες, ενώ μόνο πέντε χώρες αγγίζουν το 40% ως ποσοστό γυναικών προέδρων των επιτροπών υποψηφιοτήτων (Nomination Committees).
Προβληματισμό, προκαλεί επίσης το φαινόμενο ότι το 2024, οι γυναίκες κατείχαν 10,4% των θέσεων Προέδρων ΔΣ (Board Chairs) σε σχέση με 11,2% το 2023. Σε έξι κράτη-μέλη (συν την Ελβετία) οι γυναίκες κατέχουν ποσοστό μικρότερο του 10% ως θέσεις Προέδρων ΔΣ. Αντίστοιχα σε υψηλές εκτελεστικές θέσεις (C-Suite), το μέσο ποσοστό γυναικών ανέρχεται σε 25,2% (από 15,7% το 2018) αλλά οι γυναίκες σε ρόλο Δ/ντος Συμβούλου (CEOs) εκπροσωπούν μόλις το 8,4%.
Τα δεδομένα αυτά ενδεχομένως αντανακλούν λανθασμένα στερεότυπα αναφορικά με τον ηγετικό ρόλο που μπορούν να διαδραματίσουν οι γυναίκες σε υψηλές εκτελεστικές θέσεις και ως Πρόεδροι ΔΣ, ενώ παράλληλα υπογραμμίζουν την ένταση της προσπάθειας, η οποία απαιτείται προκειμένου να υπάρξει αλλαγή της εταιρικής κουλτούρας προς μια δίκαιη και ισότιμη μεταχείριση των γυναικών στους χώρους εργασίας.
Σημειώνεται ότι στην περίπτωση της Ελλάδας, η οποία δεν μετέχει ως αγορά στο Δείκτη STOXX Europe 600, έχει υπάρξει σημαντική βελτίωση της εταιρικής διακυβέρνησης με τον Ν.4706/2020, ενώ σύμφωνα με πρόσφατα στοιχεία της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς η συμμετοχή των γυναικών στα ΔΣ των εισηγμένων εταιρειών ανέρχεται σήμερα στο 28%. Παρόλα αυτά, υπάρχει μεγάλο περιθώριο βελτίωσης των δομών εταιρικής διακυβέρνησης στις οικογενειακές και μικρομεσαίες επιχειρήσεις, όπου σημειώνονται πλήθος θετικών παρεμβάσεων από διάφορους θεσμικούς φορείς, όπως το ΕΒΕΑ και το Εθνικό Επιμελητηριακό Δίκτυο Γυναικών Επιχειρηματιών.
Ως Ελληνική Λέσχη Μη-Εκτελεστικών Μελών Διοικητικών Συμβουλίων (NED Club) θεωρούμε τα συμπεράσματα της έρευνας πολύ σημαντικά καθώς αντανακλούν την πρόοδο, η οποία έχει συντελεστεί στη συμμετοχή των γυναικών στα κέντρα λήψης αποφάσεων, αλλά και τις σοβαρές αποκλίσεις μεταξύ των κρατών-μελών. Οι αποκλίσεις αυτές απαιτούν τη ανάληψη συντονισμένων μέτρων και ενεργειών για την αλλαγή της κουλτούρας διοίκησης και την υιοθέτηση των βέλτιστων πρακτικών εταιρικής διακυβέρνησης.
