Την Τρίτη το απόγευμα, ο Επίτροπος για θέματα εμπορίου της Ε.Ε, Βάλντις Ντομπρόβσκις, έκανε μια δήλωση στο γαλλικό πρακτορείο ειδήσεων, με την οποία αναφέρει ότι η επενδυτική συμφωνία μεταξύ Ε.Ε. και Κίνας, η γνωστή CAI, έχει ανασταλεί. Συγκεκριμένα η δήλωσή του ήταν: «Έχουμε τώρα κατά μία έννοια αναστείλει τις δραστηριότητες πολιτικής προσέγγισης από την πλευρά της Ευρωπαϊκής Επιτροπής» για να καταλήξει ότι «Είναι σαφές στην τρέχουσα κατάσταση με τις ισχύουσες κυρώσεις της ΕΕ εναντίον της Κίνας και τις αντίστοιχες κινεζικές αντίστοιχες κυρώσεις, ακόμη και κατά μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου (ότι) το περιβάλλον δεν είναι ευνοϊκό για την επικύρωση της συμφωνίας».
Παρόλο που οι δηλώσεις αυτές δεν αντιστοιχούν σε επίσημη απάντηση από την πλευρά της Ε.Ε., το timing της αναφοράς τους στην ομιλία του Ντομπρόβσκις για την επενδυτική στρατηγική της Ε.Ε. αναδεικνύει ότι η CAI προορίζεται να ναυαγήσει.
Δοκιμή και πλάνη, για μια ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική
H CAI ήρθε τον Δεκέμβριο λίγο σαν κεραυνός εν αιθρία. Στην πραγματικότητα ήταν μια κίνηση της Ε.Ε. για να δείξει ότι μπορεί να παράγει εξωτερική πολιτική έξω από το πλαίσιο που καθορίζουν οι ΗΠΑ. Εξ ου και θεωρήθηκε ότι παρακάμπτει τη βούληση του επερχόμενου Προέδρου των ΗΠΑ για μια ολομέτωπη πίεση της Δύσης απέναντι στην άνοδο της Κίνας.
Η δοκιμή αυτή λαμβάνει σιγά σιγά τέλος υπό το βάρος των εξελίξεων. Την Τετάρτη, μετά από αλλεπάλληλες αναβολές, η Κομισιόν υπέβαλλε τη συμφωνία σε νομική αναθεώρηση και τη μεταφράζει στις γλώσσες της ΕΕ, αλλά το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι πιθανό να την αξιολογήσει μέσα στο 2022.
Ο Ντομπρόβσκις ανέφερε στην παρουσίαση της εμπορικής πολιτικής της Ε.Ε. ότι μετά από ενδελεχή έρευνα, η Κομισιόν κατάλαβε ότι από τα 5200 προϊόντα που εισάγει η Ε.Ε., υπάρχουν 137 τα οποία δεν είναι αδιάφορα, καθώς αντιπροσωπεύουν το 6% του συνόλου της αξίας των εισαγόμενων προϊόντων, από τα οποία η Ε.Ε. έχει τεράστιο βαθμό εξάρτησης κυρίως από την Κίνα. Πρόκειται για ημιαγωγούς και άλλες κρίσιμες πρώτες ύλες τεχνολογίας, καθώς και υδρογόνο.
Με λίγα λόγια, ο Ντομπρόβσκις έκανε άθελά του (;) την παραδοχή ότι δεν μπορεί να υπάρχει ανεξάρτητη εξωτερική πολιτική στα πλαίσια που θέτουν οι σύγχρονες σχέσεις οικονομικής αλληλεξάρτησης μεταξύ των μεγάλων παραγωγικών κρατών. Έτσι, εξήγγειλε τον στόχο της αποτροπής «των στρατηγικών εξαρτήσεων του αύριο, ειδικά για εισερχόμενα δεδομένα και προηγμένες τεχνολογίες που θα είναι ζωτικής σημασίας για τις πράσινες και ψηφιακές μεταβάσεις». Αναφέρει δηλαδή το βασικό δίλημμα πάνω στο οποίο πάτησε η CAI και… έχασε: Από τη μία η αυτόνομη εμπορική συμφωνία θα δώσει κέρδη στην Ε.Ε. από την άλλη θα προκαλέσει μεγαλύτερη εξάρτηση από την Κίνα στην ήδη προβληματική εφοδιαστική αλυσίδα της. Με το δεδομένο δε, ότι η Κίνα είναι η πρωτοπόρα στις νέες πράσινες τεχνολογίες, η αποτροπή μιας τέτοιας εξάρτησης είναι αίνιγμα για δύσκολους λύτες, ειδικά όταν στο παιχνίδι μπλέκεται ο ανταγωνισμός με τις ΗΠΑ.
Όμοιος ομοίω αεί πελάζει…
Στα πλαίσια αυτού που ο Ντομπρόβσκις δήλωσε ότι η Ε.Ε. αναζητά «όμοιους εταίρους» για την νέα εμπορική στρατηγική της, την Τετάρτη η Κομισιόν ανακοίνωσε νέα μέτρα περιορισμού εισαγωγών από κινέζικες εταιρείες στους τομείς της τεχνολογίας και της πράσινης ενέργειας. Επίσης, παρουσιάστηκε ένα νέο σχέδιο για τον περιορισμό της ικανότητας των εταιρειών που υποστηρίζονται από ξένες επιδοτήσεις να αγοράζουν επιχειρήσεις της ΕΕ ή να συμμετέχουν σε δημόσιες προσφορές.
Η επίτροπος ανταγωνισμού της Ε.Ε. Μαργκρέτε Βεστάγκερ δήλωσε ότι κανείς δεν εμποδίζει την υγιή επιχειρηματικότητα, αλλά υπερασπίζεται τις άδικες εξαγορές. Πιο συγκεκριμένα είπε: «Η Ευρώπη είναι ανοιχτή για δουλειές (σημ.: open for business), αλλά ελάτε να το κάνετε με δίκαιο και διαφανή τρόπο».
Η προς ώρας τελμάτωση της CAI δείχνει την επιβολή από πλευράς ΗΠΑ μιας επαναφοράς στην εξωτερική πολιτική ενός «ενιαίου δυτικού κόσμου», με διαφορετικά χαρακτηριστικά από αυτά που έφερε το ίδιο μήνυμα όταν το εξέφραζαν ο Μπους ο γηραιότερος και ο Μπους Jr. Παρόλα αυτά, ο εκ νέου ακολουθητισμός προς τις ΗΠΑ όσον αφορά τις κυρώσεις σε Ρωσία και Κίνα, δείχνουν ότι η Ε.Ε. θα απομακρυνθεί από το εμπόριο και τις επιχειρήσεις με την Κίνα σε συγκεκριμένους τομείς στο μέλλον. Απομένει να δούμε πώς θα εκδηλωθεί αυτό, ειδικά σε σχέση με την νέα εμπορική πολιτική των ΗΠΑ.
