Τα τελευταία χρόνια βλέπουμε ολοένα και περισσότερο την τουρκική εξωτερική πολιτική να στρέφεται προς την αναβάθμιση του ρόλου που μπορεί να παίξει η Τουρκία στα θέματα της Μ. Ανατολής. Η επιλογή να συμμετέχει στον πόλεμο της Συρίας και στην αναδιανομή της εξουσίας στη Λιβύη, καθώς και οι πρόσφατες παρεμβάσεις του Ερντογάν για το παλαιστινιακό, είναι όλα τροχιοδεικτικές βολές προς αυτή την κατεύθυνση. Στο Διπλωματικό Φόρουμ της Αντάλυας, το νέο σημείο συνάντησης και διαλόγου διπλωματών της Μ. Ανατολής, έγινε μια τριμερής συνάντηση Τουρκίας – Ιράν – Αφγανιστάν, που δείχνει ότι οι επόμενες κινήσεις της Τουρκίας θα είναι προς μια νέα ταυτότητα ισχυρού κράτους της Μ. Ανατολής και της Ν.Α. Μεσογείου.
Η διασφάλιση της ειρήνης στην Καμπούλ
Το πιο σημαντικό βήμα, που δηλώνει ότι η Τουρκία επιθυμεί (και είναι κοντά στο να την πετύχει) την αναβάθμισή της στην περιοχή, είναι η προθυμία της να διαφυλάξει το αεροδρόμιο της Καμπούλ κατά την οριστική αποχώρηση των αμερικανικών δυνάμεων.
Σύμφωνα με δηλώσεις του Αφγανού Υπουργού Εξωτερικών, Χανίφ Ατμάρ, καθίσταται κρίσιμη για το Αφγανιστάν η προθυμία της Τουρκίας «να διατηρήσει τις δυνατότητες και τις εγκαταστάσεις καθώς και τις τεχνολογικές ρυθμίσεις υψηλού επιπέδου για το αεροδρόμιο, οι οποίες θα είναι απαραίτητες για τη συνεχή παρουσία της διπλωματικής κοινότητας, καθώς και για τη συνεχή υποστήριξη της διεθνούς κοινότητας στο Αφγανιστάν και των εθνικών μας δυνάμεων ασφαλείας».
Μια τέτοια κίνηση, όπως είναι φυσικό, δεν είναι μόνο τολμηρή αλλά και οργανωμένη σε διπλωματικό επίπεδο με τουλάχιστον 3 χώρες. Κρίνοντας από την τριμερή συνάντηση που έλαβε χώρα την Κυριακή στην Αντάλυα μεταξύ του Μεβλούτ Τσαβούσογλου (Τουρκία), Χανίφ Ατμάρ (Αφγανιστάν) και Τζαβάντ Ζαρίφ (Ιράν), βλέπουμε ότι η Τουρκία διευρύνει τη στενή της συνεργασία με τις μεγάλες οικονομίες της περιοχής. Στα πλαίσια της τριμερούς συμφωνήθηκε ότι οι 3 χώρες θα συνεργαστούν σε τρεις «σημαντικούς» τομείς:
• την ειρηνευτική διαδικασία στο Αφγανιστάν, τη διατήρηση της ασφάλειας και την πάταξη της τρομοκρατίας
• την πρόληψη οργανωμένων εγκλημάτων και της παράνομης μετανάστευσης και
• την οικονομική συνεργασία.
Αναβάθμιση με διπλή έγκριση ΝΑΤΟ-Ρωσίας
Η Τουρκία εδώ και καιρό έχει «σφίξει» τις σχέσεις της με το Ιράν και το Αφγανιστάν αλλά και με το Πακιστάν, με τους οποίους συνεργάζεται αρμονικά -κατά το μέτρο του δυνατού- γιατί επιδιώκει να δημιουργήσει έναν εμπορικό διάδρομο μεταξύ Αφγανιστάν και Τουρκίας, μέσω Ιράν. Ο ρόλος του Πακιστάν σε αυτή τη διαδικασία είναι σημαντικός καθώς διασφαλίζει την διέλευση των εμπορευμάτων σε μεγάλο μέρος των ιρανικών συνόρων. Επίσης, το Πακιστάν επιδιώκει να εμπλακεί περισσότερο στον πόλεμο κατά της τζιχαντιστικής τρομοκρατίας, γνωρίζοντας ότι έχει ενεργούς τζιχαντιστικούς θύλακες στο εσωτερικό του.
Η Τουρκία, λοιπόν, φαίνεται ότι συντονίζει ένα σημαντικό μέρος της «επόμενης ημέρας» στο Αφγανιστάν, με την αποχώρηση των ΗΠΑ. Κάτι τέτοιο, δεν θα μπορούσε να γίνει χωρίς την αμερικάνικη έγκριση, αλλά δεν αρκεί αυτή. Δυο χώρες του ΝΑΤΟ που επέδειξαν μεγάλη κινητικότητα στο παλαιστινιακό, η Ουγγαρία κι η Νορβηγία, θέλουν να επεκτείνουν την παρουσία τους στην περιοχή λειτουργώντας νοσοκομεία και υπηρεσίες υγείας. Άρα έδωσαν κι αυτές το «πράσινο φως» στην Τουρκία.
Επιπλέον, η διαρκής ενεργή συζήτηση της Τουρκίας με το Πακιστάν και το Ιράν, δείχνει ότι η κίνηση για την διασφάλιση της ειρήνης στο Αφγανιστάν, μέσα από τον έλεγχο του πιο σημαντικού στρατιωτικό-πολιτικού στόχου (αεροδρόμιο της Καμπούλ) δείχνει ότι η Τουρκία έχει την έγκριση και της Ρωσίας και -δευτερευόντως- της Κίνας, για να προχωρήσει. Άρα καταλαβαίνουμε ότι υπάρχει ενδιαφέρον από διαφορετικές πλευρές για την ισχυροποίηση της Τουρκίας στη Μ. Ανατολή. Το ερώτημα είναι στο επόμενο διάστημα, ποιον από τους δύο (ΗΠΑ-Ρωσία) θα προνομιμοποιήσει η Τουρκία στην περιοχή.
Φωτογραφίες: Getty/Ideal images
