Ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου δήλωσε, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου με τον Ολλανδό υπουργό Εξωτερικών Σίγκριντ Κάαγκ, ότι η Τουρκία δεν θα συμφωνήσει σε μια νέα μεταναστευτική συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία θα περιορίζεται σε οικονομική βοήθεια, ως αντάλλαγμα για να φιλοξενηθούν στην Τουρκία πρόσφυγες από το Αφγανιστάν που έχουν εκκενωθεί από άλλες χώρες
«Δεν μπορούμε να συνεργαστούμε με την ΕΕ εάν πιστεύουν ότι η Τουρκία θα φιλοξενήσει πρόσφυγες σε αντάλλαγμα για οικονομική βοήθεια», είπε. «Η υπάρχουσα συμφωνία για τη μετανάστευση πρέπει να ανανεωθεί ώστε να περιλαμβάνει τον ασφαλή επαναπατρισμό Αφγανών και Συρίων, όταν διασφαλιστεί η ασφάλεια και η σταθερότητα των χωρών τους».
Θυμίζουμε ότι στις 18 Μαρτίου 2016, το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και η Τουρκία κατέληξαν σε συμφωνία με στόχο να σταματήσουν οι προσφυγικές ροές μέσω της Τουρκίας στην Ευρώπη. Σύμφωνα με τη συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας, όλοι οι νέοι μετανάστες και αιτούντες άσυλο που φθάνουν από την Τουρκία στα ελληνικά νησιά και των οποίων οι αιτήσεις ασύλου είχαν κηρυχθεί απορριπτέες, επιστρέφονται στην Τουρκία. Η Ε.Ε έδωσε 3 δισεκατομμύρια ευρώ για την περίοδο 2016-2017 και άλλα 3 δισεκατομμύρια ευρώ ως μέρος της συμφωνίας.
Σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστία του ΟΗΕ για τους πρόσφυγες, η Τουρκία φιλοξενεί τον μεγαλύτερο αριθμό Σύρων προσφύγων παγκοσμίως. Η χώρα αυτή τη στιγμή φιλοξενεί περίπου 3,6 εκατομμύρια εγγεγραμμένους Σύρους πρόσφυγες, μαζί με περίπου 320.000 άτομα που ανησυχούν από άλλες εθνικότητες.
Ο αριθμός των Αφγανών που περνούν στην Τουρκία αυξάνεται σημαντικά. Για να αντιμετωπίσει τους πρόσφυγες, η τουρκική κυβέρνηση χτίζει ένα τείχος στα σύνορά της με το Ιράν.
Ο Τσαβούσογλου είπε ότι η μεταναστευτική συμφωνία χρησιμοποιήθηκε από ρατσιστικές παρατάξεις στην Ευρώπη για να κρατήσει τους πρόσφυγες μακριά και ότι τα εκατομμύρια των προσφύγων στην Τουρκία έχουν γίνει κοινωνικό και πολιτικό πρόβλημα. Επίσης, ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών έχει επανειλημμένα πει ότι η Τουρκία δεν έχει την ικανότητα να επωμιστεί άλλη μια προσφυγική κρίση στο έδαφός της
Εκπρόσωποι του Υπουργείου Εξωτερικών της Τουρκίας αποκάλεσε τις Ηνωμένες Πολιτείες «ανεύθυνες» νωρίτερα αυτό το μήνα, μετά την ανακοίνωση της κυβέρνησης Μπάιντεν να εντείνει τις προσπάθειές της ώστε να βοηθήσει τους Αφγανούς πολίτες που κινδυνεύουν και η δικαστική διαιτησία θα διαρκέσει μήνες σε μια τρίτη χώρα.
Ο εκπρόσωπος του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών Ταντζού Μπιλγκίτς, η δήλωση των ΗΠΑ είχε προτείνει την Τουρκία ως σημείο εφαρμογής της απόφασης των ΗΠΑ «χωρίς διαβούλευση».
Με την απόφαση αυτή της Τουρκίας, μαζί με τις αποφάσεις της Πολωνίας, Λετονίας και Λιθουανίας να μη δεχθούν πρόσφυγες Αφγανούς διά μέσου της Λευκορωσίας, η πολιτική επιλογή της Ε.Ε. να βοηθήσει τις χώρες των ανατολικών συνόρων της να διαχειριστούν την επερχόμενη προσφυγική κρίση κινδυνεύει και σύντομα θα πρέπει να αναζητηθούν τρόποι να προσπελαστούν τα εμπόδια αυτά.
Η επαναπροσέγγιση με τα ΗΑΕ
Η Τουρκία, προσεκτικά και με βήματα συμβολικά, έχει ξεκινήσει μια προσέγγιση με τα ΗΑΕ, κάτι που μέχρι πρότινος ήταν αδιανόητο. Η πολιτική διαφωνία μεταξύ Τουρκίας και ΗΑΕ αφορά το ρεύμα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας. Τα ΗΑΕ, η Αίγυπτος και η Σ. Αραβία, συγκροτούν μια συμμαχία ενάντια στο πολιτικό ρεύμα της Μουσουλμανικής Αδελφότητας και μέχρι τώρα απέναντί τους ήταν η ομάδα των χωρών Τουρκίας, Κατάρ και Λιβύης.
Η ευρωπαϊκή και -κυρίως- η αμερικάνικη εξωτερική πολιτική που έχει αλλάξει σημαντικά στην ευρύτερη περιοχή, έχουν δημιουργήσει ένα ρεύμα αναγκαίας σύγκλισης για διαχείριση των ζητημάτων της περιοχής. Πάνω σε αυτή την ανάγκη, η Τουρκία στρέφεται σε μια ηγεμονική στρατηγική η οποία επιβάλλει και επαναπροσεγγίσεις.
Στα γεωπολιτικά ζητήματα, Τουρκία, ΗΑΕ και Αίγυπτος έχουν ανάγκη συνεργασίας στη Λιβύη και η επερχόμενη προσφυγική κρίση από το Αφγανιστάν, αναμένεται να γίνει επιπλέον αντικείμενο συζήτησης μεταξύ των τριών.
Επίσης, η Τουρκία κάνει οικονομικά ανοίγματα στις χώρες του Κόλπου, για να μην εξαρτάται από τη βοήθεια της Ε.Ε. Έτσι, μπορεί σήμερα να αντιστρέφει το ερώτημα των πολιτικών και οικονομικών συμφωνιών με την Ε.Ε., καθώς η διεθνής διασύνδεση της Τουρκίας με τις χώρες της Μ. Ανατολής το 2021, δεν είναι σίγουρα η ίδια με το 2016.
