Στα σκαριά βρίσκεται το νέο μοντέλο διαχείρισης των δασικών οικοσυστημάτων το οποίο θα προστατεύσει τα ελληνικά δάση και τους οικισμούς από τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής και θα επιδιώξει τη δημιουργία νέου δάσους αξιοποιώντας σύγχρονες προδιαγραφές.
Όπως είναι γνωστό, από τα 76 εκατομμύρια στρέμματα, που είναι η συνολική έκταση των δασικών οικοσυστημάτων της Ελλάδας, περίπου τα μισά δεν τελούν υπό διαχείριση -κυρίως τα δάση στη Νότια Ελλάδα. Σήμερα, οι διαθέσιμες διαχειριστικές μελέτες (οι οποίες αποτελούν την ραχοκοκαλιά της διαχείρισης των δασών και προβλέπουν με λεπτομέρειες τους σκοπούς κα τις μεθόδους αξιοποίησης και προστασίας των δασικών οικοσυστημάτων) αφορούν μόνο σε δάση παραχωρητικά (από τη Στερεά Ελλάδα και πάνω). Από την άλλη, βούληση του ΥΠΕΝ είναι να τεθεί υπό διαχείριση το σύνολο των δασικών οικοσυστημάτων και για αυτό τον σκοπό θα διατεθούν 80 εκατομμύρια ευρώ συνολικά. Προς αυτή την κατεύθυνση θα εκπονηθούν -για πρώτη φορά στην Ελλάδα- μελέτες διαχείρισης δασών με επικαιροποιημένες τεχνικές προδιαγραφές (εντός του Μαρτίου 2024 η δημοπράτηση τους).
Όπως εξήγησε ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θόδωρος Σκυλακάκης, σε συνέντευξη Τύπου για τη δασική μεταρρύθμιση που παραχώρησε την Τρίτη, οι αναθέσεις εστιάζουν σε περιοχές όπου διαθέτουν σημαντικό οικοσύστημα αλλά δεν υπάρχουν διαχειριστικές μελέτες.
Υπό αυτό το πρίσμα, οι πρώτες, πιλοτικές, διαχειριστικές μελέτες που θα ανατεθούν αφορούν σε δάση που βρίσκονται εντός τεσσάρων Περιφερειών της χώρας (Αττική, Στερεά Ελλάδα, Πελοπόννησος και Δυτική Ελλάδα). Πρόκειται για οκτώ συμβάσεις, συνολικής επιφάνειας 1.395.258,99 στρεμμάτων και συνολικής εκτιμώμενης αξίας 2.411.422,84 ευρώ. Στόχος είναι οι πρώτοι διαγωνισμοί να γίνουν στις αρχές του καλοκαιριού και ως εκ τούτου ακολουθούνται διαδικασίες εξπρές για τις πρώτες πιλοτικές μελέτες.
Πρόκειται για την δημιουργία μιας νέας αγοράς, εκείνης της διαχείρισης των δασών, η οποία σύμφωνα με την ηγεσία του ΥΠΕΝ πρέπει να πολλαπλασιαστεί σε επίπεδο δασεργατών και επενδύσεων σε μηχανήματα.
Στο πλαίσιο αυτό θα αξιοποιηθούν οι Δασικοί Συνεταιρισμοί Εργασίας (ΔΑΣΕ), οι οποίοι ανέρχονται σήμερα σε 293, για όλες τις διαδικασίες απόληψης των προϊόντων βιομάζας στα δημόσια δάση είτε αυτοτελώς είτε μέσω της υποχρεωτικής συνεργασίας με τους ΔΑΣΕ, με τη μορφή υβριδικών συνεργατικών σχημάτων εταιρειών (Υ.Σ.Σχη) που διαχειρίζονται και προσθέτουν αξία στην πιστοποιημένη βιομάζα (επεξεργασία ξύλου, παραγωγή βιοκαυσίμων κ.λπ.). Επιδίωξη, η πραγματοποίηση σημαντικών επενδύσεων σε εξοπλισμό, που θα αυξήσει την αποτελεσματικότητα της απόληψης της βιομάζας.
Μάλιστα, δεδομένου ότι τα οικοσυστήματα δεν είναι αποδοτικά, ενεργοποιείται μηχανισμός επιδότησης. Συγκεκριμένα, τα Υ.Σ.Σχη και οι ΔΑ.Σ.Ε. που έχουν αναλάβει τη διαχείριση και εκμετάλλευση δασών ή διαχειριστικών μονάδων λαμβάνουν ετήσια επιδότηση με βάση τα έσοδα από τους πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπής ρύπων ή από άλλους δημόσιους πόρους. Το ποσό της επιδότησης υπολογίζεται ως ποσοστό των εσόδων πώλησης της βιομάζας που απολαμβάνεται πολλαπλασιαζόμενο με τον συντελεστή που ορίζεται ανά είδος βιομάζας σε συνδυασμό με τον συντελεστή δυσκολίας διαχείρισης των δασών ή διαχειριστικών μονάδων που έχουν αναλάβει οι παραπάνω φορείς. Το ύψος της επιδότησης δεν μεταβάλλεται μέχρι τη λήξη της διάρκειας της ανάθεσης.
Σύμφωνα με όσα ανέφερε ο κ. Σκυλακάκης, προτεραιότητα είναι να δημιουργηθεί καινούριο δάσος (π.χ με την βοήθεια ενός εθελοντικού συστήματος εμπορίας ρύπων) προκειμένου να αντιμετωπιστεί η κλιματική κρίση καθώς και αντιπυρικές ζώνες. Η διαχείριση των δασών και η συμπερίληψη του συνόλου των δασικών οικοσυστημάτων σε αυτό το νέο καθεστώς, το πρόγραμμα AntiNero και η ολοκλήρωση των δασικών χαρτών αντιπροσωπεύουν μεγάλο όγκο δουλειάς για τις δασικές υπηρεσίες και αποτελούν τα πρώτα βασικά βήματα για να υλοποιηθεί το νέο μοντέλο που προωθεί το σχετικό νομοσχέδιο.
