Ροή
Με μακροπρόθεσμα και βραχυπρόθεσμα μέτρα και πολιτικές αναμένεται να θωρακιστεί η πρωτεύουσα έναντι της λειψυδρίας, η οποία εντείνεται λόγω της κλιματικής αλλαγής και της παρατεταμένης ανομβρίας.
Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, η Αθήνα υφίσταται οξεία μείωση των αποθεμάτων νερού, από 1100 εκατ. m3 σύμφωνα με τα στοιχεία του Οκτωβρίου 2022 σε κάτω από των 700 εκατ. m3, σύμφωνα με την εκτίμηση για τον Οκτώβριου του 2024. Η πτώση των αποθεμάτων σε συνδυασμό με το απαισιόδοξο σενάριο συνέχισης της ανομβρίας (η οποία ήταν έντονη την τελευταία διετία) έχει οδηγήσει στην εκτίμηση ότι τα υφιστάμενα αποθέματα νερού αρκούν για περίπου 4 έτη. Η κυβέρνηση έχει με κάθε τρόπο επισημάνει ότι αυτή την στιγμή, τουλάχιστον όσον αφορά στην πρωτεύουσα, δεν βρισκόμαστε στο «και πέντε» αλλά στο «παρά πέντε» και στο πλαίσιο αυτό δρομολογούνται στρατηγικές εξασφάλισης της επάρκειας νερού.
Όπως ανέφερε σε συνέντευξη Τύπου την προηγούμενη εβδομάδα ο υπουργός ΠΕΝ, Θόδωρος Σκυλακάκης για την χάραξη της πολιτικής λαμβάνονται υπ’ όψιν κάποιες βασικές παραμέτρους όπως είναι η ανάγκη συνολικής αντιμετώπισης ύδρευσης και άρδευσης (αλλά και πλημμυρικών συμβάντων), η υψηλή εξάρτηση από υπόγεια νερά και οι αναποτελεσματικότητες στο μηχανισμό παρακολούθησης εφαρμογής των μέτρων, των ελέγχων απόληψης ύδατος καθώς και των αποθεμάτων ύδατος.
Στο πλαίσιο αυτό δρομολογούνται βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα τα οποία ξεκινούν από την «επιστράτευση» πρόσθετων πηγών υδροδότησης μέχρι τα μεγάλα έργα αφαλάτωσης.
Βραχυπρόθεσμα, αναμένεται η ενεργοποίηση γεωτρήσεων στη Μαυροσουβάλα και η προσθήκη εφεδρικών γεωτρήσεων μέσου ρου του Βοιωτικού Κηφισού (75 εκατ. m3/έτος), με το κόστος του έργου να διαμορφώνεται στα 2 εκατ. ευρώ. Μεσοπρόθεσμα, αναμένεται η ενίσχυση του ταμιευτήρα Ευήνου από ποταμούς που τροφοδοτούν τη λίμνη των Κρεμαστών (έως περίπου 200 εκατ. κ.μ. ανάλογα με τις ανάγκες) ενώ εξετάζεται και η επιλογή της αφαλάτωσης ως στρατηγική εφεδρεία (και ως μέτρο άμεσης υλοποίησης). Μακροπρόθεσμα, αναμένεται να υλοποιηθούν πρόσθετα έργα για την ενίσχυση του ταμιευτήρα Ευήνου από την Λίμνη Κρεμαστών καθώς και για την επαναχρησιμοποίηση ύδατος προερχόμενου από την Ψυττάλεια για βιομηχανική χρήση και άρδευση, καθώς και για εμπλουτισμό του υδροφόρου ορίζοντα.
Η επένδυση στα Κρεμαστά
Η κυβέρνηση έχει ήδη επεξεργαστεί εναλλακτικές πηγές υδροδότησης ενώ αναθεωρεί την στρατηγική της με έργα υποδομών και μακροπρόθεσμο σχεδιασμό για την εξοικονόμηση νερού, την μείωση των διαρροών και την βελτίωση της εισπραξιμότητας.
Σε επίπεδο υποδομών, το πιο άμεσο έργο που δρομολογείται είναι η ενίσχυση του Ευήνου και Μόρνου από την λίμνη των Κρεμαστών, η οποία μπαίνει στο παιχνίδι καθώς έχει πενταπλάσιο αποθηκευτικό χώρο από όλους τους ταμιευτήρες μαζί.
Ήδη έχει δρομολογηθεί η σχετική μελετητική και διαγωνιστική διαδικασία και το κόστος εκτιμάται ότι θα είναι κάτω από 500 εκατ. ευρώ για τις δύο πρώτες φάσεις, δηλαδή την σύνδεση με τον Κρικελοπόταμο και τον Καρπενησιώτη ποταμό και την τρίτη φάση να κοστολογείται στα 250 εκατ. ευρώ (περιλαμβάνεται και το κόστος αντλησιοταμίευσης). Η συγκεκριμένη φάση εκτιμάται ότι θα αυτοχρηματοδοτηθεί από τα έσοδα που θα προκύψουν.
Όπως αναφέρθηκε κατά την διάρκεια της συνέντευξης Τύπου, η ποσότητα που θα χρειαστεί να αντληθεί από το νερό που μπαίνει στα Κρεμαστά θα προσεγγίζει μόλις το 1% οπότε η επίδραση στα υδατικά αποθέματα στο σημείο θα είναι μηδαμινή.
Η δυσκολία της αξιοποίησης των όμβριων υδάτων στην Αθήνα
Η αξιοποίηση των όμβριων υδάτων σε μια εποχή όπου οι βροχές έχουν μειωθεί αισθητά ανάγεται σε κρίσιμης σημασίας ζήτημα αλλά στην πράξη, η διαδικασία προσκρούει σε ιδιαίτερα κοστοβόρες διαδικασίες και υποδομές οι οποίες απαιτούν μακροχρόνιο σχεδιασμό. Κληθείς να σχολιάσει το γεγονός ότι παρ’ ότι πρόσφατα έβρεξε στην Αθήνα αλλά κατέστη αδύνατο να συγκεντρωθεί και να αποθηκευτεί όλο αυτό το νερό που … κυκλοφόρησε στους δρόμους, ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΥΔΑΠ, Χάρης Σαχίνης, διευκρίνισε ότι η αξιοποίηση των όμβριων υδάτων στην πόλη χρειάζεται μακροχρόνιο σχεδιασμό και ότι συνιστά μια μεγάλη επένδυση για να επιτελεστεί μια σύνθετη διαδικασία (η οποία θα επιτρέπει την αποθήκευση, τον καθαρισμό και την μεταφορά του ύδατος σε σημείο που θα επιτρέπει αυτό να κατεβαίνει με βαρύτητα).
