Ανάστατες βρίσκει τις μεγάλες οικονομίες του πλανήτη η απόφαση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ να επιβάλει δασμούς 25% στις εισαγωγές αυτοκινήτων, με την κάθε πλευρά να παίρνει θέση «άμυνας» για τα δύσκολα που έρχονται.
Η ΕΕ φαίνεται να κατεβάζει τους τόνους, δείχνοντας έτοιμη για συμβιβασμούς, ενώ το Πεκίνο κάνει άνοιγμα «γοητείας» προς το διεθνές επιχειρηματικό περιβάλλον, προβάλλοντας εαυτόν ως «θιασώτη» του ελεύθερου εμπορίου και των μεγάλων επενδυτικών ευκαιριών.
Από την άλλη, ο Καναδάς αναδιπλώνεται, στέλνοντας σήμα ρήξης με την Ουάσιγκτον, έχοντας βάλει στο τραπέζι όλες τις διαθέσιμες επιλογές του, δεδομένου ότι είναι και η χώρα που συνθλίβεται από όλο αυτό το κύμα των αμερικανικών δασμών. Το 75% των εξαγωγών του Καναδά κατευθύνεται στις ΗΠΑ με τα αυτοκίνητα να είναι το δεύτερο μεγαλύτερο εξαγωγικό προϊόν του, απασχολώντας άμεσα και έμμεσα πάνω από 600.000 θέσεις εργασίας.
Ο Ντόναλντ Τραμπ παρακολουθεί την κατάσταση, περιμένοντας αντιδράσεις και διαμηνύοντας στις αυτοκινητοβιομηχανίες να μην κάνουν κινήσεις αύξησης των τιμών, παρά το γεγονός ότι θα επιβαρυνθούν με υψηλότερο κόστος. Υπάρχουν έντονες ανησυχίες ότι οι ΗΠΑ θα εισέλθουν σε μία νέα σπείρα πληθωρισμού, εάν τελικά οι αυτοκινητοβιομηχανίες επιλέξουν να μετακυλίσουν το αυξανόμενο κόστος στους καταναλωτές.
Η προειδοποίηση Τραμπ
Όταν ο Τραμπ κάλεσε τους διευθύνοντες συμβούλους ορισμένων από τις κορυφαίες αυτοκινητοβιομηχανίες των ΗΠΑ στις αρχές του μηνός εξέδωσε μια σαφή προειδοποίηση: Είναι καλύτερο να μην αυξήσουν τις τιμές των αυτοκινήτων λόγω των δασμών.
Ο Τραμπ είπε στα στελέχη ότι ο Λευκός Οίκος θα έβλεπε δυσμενώς μια τέτοια κίνηση, αφήνοντας μερικούς από αυτούς να τρέμουν και να ανησυχούν ότι θα αντιμετωπίσουν κυρώσεις, εάν αυξήσουν τις τιμές, όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η WSJ, επικαλούμενη πηγές.
Αντίθετα, σημείωσε ο Τραμπ, θα πρέπει να είναι ευγνώμονες για την αναστολή της εντολής του πρώην προέδρου Τζο Μπάιντεν για τα ηλεκτρικά οχήματα, η οποία προέβλεπε επιδοτήσεις και απαιτήσεις για τις εκπομπές ρύπων με σκοπό την ενθάρρυνση της παραγωγής ηλεκτρικών αυτοκινήτων. Έκανε μια μακρά αναφορά για το πώς θα ωφεληθούν πραγματικά από τους δασμούς, καθώς θα έφερνε την παραγωγή πίσω στις ΗΠΑ.
Το θέμα όμως είναι ότι οι περισσότερες αυτοκινητοβιομηχανίες εξαρτώνται από ανταλλακτικά και πρώτες ύλες από άλλες χώρες για την κατασκευή αυτοκινήτων, συμπεριλαμβανομένων των οχημάτων που συναρμολογούνται στις ΗΠΑ.
Η σχέση του Τραμπ με τις αυτοκινητοβιομηχανίες από την ανάληψη των καθηκόντων του ήταν δύσκολη, καταδεικνύοντας μια από τις προκλήσεις ως προς την εφαρμογή της οικονομικής του ορθοδοξίας. Η επαναφορά περισσότερων εργοστασίων στις ΗΠΑ - ένα δόγμα της δασμολογικής στρατηγικής του Τραμπ - μπορεί να χρειαστεί χρόνια για να υλοποιηθεί. Επίσης, εντός της κυβέρνησης Τραμπ, ο πληθωρισμός είναι μια ανησυχία που απασχολεί την οικονομική ομάδα του προέδρου, ακόμη κι αν σπάνια το απευθύνει δημόσια.
«Οι δασμοί, σε οποιοδήποτε επίπεδο, δεν μπορούν να αντισταθμιστούν ή να απορροφηθούν», αναφέρει στη WSJ o Ρέι Σκοτ, διευθύνων σύμβουλος του προμηθευτή ανταλλακτικών Lear. «Θα είναι απαραίτητη μια ολιστική, βιομηχανική προσέγγιση για να μετριαστεί ο αντίκτυπος».
Προς το παρόν, οι ντήλερς έχουν αποθηκεύσει μια προμήθεια νέων αυτοκινήτων δύο έως τριών μηνών, πράγμα που σημαίνει ότι ο αντίκτυπος των δασμών μπορεί να αρχίσει να γίνεται αισθητός μετά τον Μάιο.
Δεν είναι σαφές ωστόσο τι θα μπορούσε να κάνει η κυβέρνηση Τραμπ εάν οι αυτοκινητοβιομηχανίες αυξήσουν τις τιμές τους.
Η ΕΕ εξετάζει παραχωρήσεις
Από την πλευρά της, η ΕΕ εξετάζει παραχωρήσεις που είναι διατεθειμένη να κάνει στην κυβέρνηση του Ντόναλντ Τραμπ προκειμένου να εξασφαλίσει μερική άρση των αμερικανικών δασμών που έχουν ήδη αρχίσει να πλήττουν τις εξαγωγές της ένωσης και που πρόκειται να αυξηθούν μετά τις 2 Απριλίου.
Οι αξιωματούχοι της ΕΕ ενημερώθηκαν σε συναντήσεις αυτή την εβδομάδα στην Ουάσιγκτον ότι δεν υπήρχε τρόπος να αποφευχθούν οι νέοι δασμούς για τα αυτοκίνητα και οι λεγόμενοι αμοιβαίοι δασμοί που θα βάλει ο Τραμπ την επόμενη εβδομάδα, σύμφωνα με το Bloomberg επικαλούμενο πηγές. Ξεκίνησαν επίσης συζητήσεις σχετικά με το πώς θα πρέπει τελικά να είναι το περίγραμμα μιας πιθανής συμφωνίας για τη μείωση των δασμών.
Αυτό ώθησε την Κομισιόν να αρχίσει να επεξεργάζεται μία «σειρά όρων» για πιθανή συμφωνία, που θα καθορίσει τομείς για διαπραγματεύσεις σχετικά με τους δασμούς, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης των δικών της δασμών, των αμοιβαίων επενδύσεων με τις ΗΠΑ καθώς και της χαλάρωσης ορισμένων κανονισμών και προτύπων, είπαν οι πηγές.
Αυτοί οι όροι θα αποτελέσουν τη βάση για την Επιτροπή ώστε να πραγματοποιήσει συνομιλίες με τις ΗΠΑ μετά την έναρξη ισχύος των αμοιβαίων δασμών, ανέφεραν οι πηγές. Αυτοί οι δασμοί πιθανότατα θα πλήξουν όλα ή τα περισσότερα από τα αγαθά της ΕΕ που εξάγονται στις ΗΠΑ.
Οι ΗΠΑ δεν έχουν υποδείξει το επίπεδο δασμών που θα εφαρμόσουν στην ΕΕ, αλλά κοινοτικοί αξιωματούχοι αναμένουν ότι ο συντελεστής θα είναι μεταξύ 10% και 25%.
Ο Επίτροπος Εμπορίου της ΕΕ, Μάρος Σέφκοβιτς, συναντήθηκε με τον υπουργό Εμπορίου των ΗΠΑ Χάουαρντ Λούτνικ, τον Εμπορικό Αντιπρόσωπο των ΗΠΑ Τζέιμισον Γκριρ και τον διευθυντή του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου Κέβιν Χάσετ νωρίτερα αυτή την εβδομάδα για να συζητήσουν την κατάσταση. Ωστόσο, η πρόοδος μέχρι στιγμής είναι ελάχιστη. Κοινοτικοί αξιωματούχοι αναφέρουν ότι οποιαδήποτε μελλοντική συμφωνία θα είναι δύσκολη και δεν θα αποκαταστήσει το status quo αφήνοντας τις εμπορικές σχέσεις ΕΕ-ΗΠΑ σε χειρότερη θέση από ό,τι είναι σήμερα.
Και άλλα μέτρα, εκτός δασμών
Μη δασμολογικά ζητήματα όπως ο ΦΠΑ, οι ψηφιακοί φόροι και αρκετοί κανονισμοί της ΕΕ και πρότυπα τροφίμων είχαν εξέχουσα θέση κατά τη διάρκεια των συνομιλιών στην Ουάσιγκτον, καθώς η κυβέρνηση Τραμπ έχει επικεντρώσει τις επιθέσεις της σε αυτά που θεωρεί άδικα εμπόδια στα αμερικανικά προϊόντα που οι ΗΠΑ πιστεύουν ότι δημιουργούν μια διατλαντική ανισορροπία προς όφελος της Ευρώπης. Η ΕΕ έθεσε επίσης τη δυνατότητα πρόσθετων αγορών υγροποιημένου φυσικού αερίου και άμυνας.
Οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι προσπάθησαν να τονίσουν ότι παρόλο που η ΕΕ έχει εμπορικό πλεόνασμα αγαθών με τις ΗΠΑ, εισάγει πολλές αμερικανικές υπηρεσίες, από ηλεκτρονικό εμπόριο και ιστότοπους μέσων κοινωνικής δικτύωσης έως μηχανές αναζήτησης στο Διαδίκτυο. Οι εταιρείες της ΕΕ και των ΗΠΑ έχουν επενδύσεις αξίας άνω των 5 τρις. δολαρίων η μία στις αγορές της άλλης, σύμφωνα με την Επιτροπή.
Εκτός από τους αμοιβαίους δασμούς, οι ΗΠΑ σχεδιάζουν περαιτέρω δασμούς και σε άλλους τομείς, συμπεριλαμβανομένων των μετάλλων, των φαρμακευτικών προϊόντων, της ξυλείας και των ημιαγωγών.
Η ΕΕ είναι απίθανο να ανταποκριθεί αμέσως στους αμοιβαίους δασμούς, καθώς θα χρειαστεί χρόνος για να αξιολογηθούν οι πολιτικές Τραμπ, ανέφεραν οι πηγές. Οι υπουργοί εμπορίου της ΕΕ πρόκειται να συναντηθούν στις 7 Απριλίου για να συζητήσουν τα μέτρα των ΗΠΑ και την πιθανή απάντηση της ΕΕ.
Η «στιγμή» του Πεκίνου
Δράττοντας την ευκαιρία να προωθήσει την χώρα του ως αξιόπιστο εμπορικό εταίρο, ο Κινέζος πρόεδρος Σι Τζινπίνγκ κάλεσε τους επικεφαλής επιχειρήσεων ανά τον κόσμο να απωθήσουν τον προστατευτισμό και να ενισχύσουν τις εμπορικές δραστηριότητές τους με την Κίνα, σε μία προσπάθεια να αντισταθμίσουν την αύξηση των αμερικανικών δασμών.
Σε μία επίσης συγκαλυμμένη κριτική στις εμπορικές ενέργειες του Ντόναλντ Τραμπ, ο Σι πρόβαλε τη σταθερότητα της Κίνας σε μια συνάντηση στο Πεκίνο με περίπου 40 επικεφαλής επιχειρήσεων στο πλαίσιο του China Development Forum, όπως ο Στέφεν Σγουάρζμαν της Blackstone, η Τζούντι Μαρκς της Otis Worldwide, ο Τζέι Λι της Samsung Electronics και ο Αμίν Νάσερ της Aramco.
«Ορισμένες χώρες χτίζουν μια μικρή αυλή με ψηλούς φράχτες, υψώνουν δασμολογικούς φραγμούς, πολιτικοποιούν επιχειρηματικά ζητήματα, τα χρησιμοποιούν ως εργαλεία και όπλα», είπε ο Σι, χωρίς να κατονομάσει τις ΗΠΑ. «Ελπίζω ότι θα λάβετε μέτρα για να απωθήσετε τους οπισθοδρομικούς κανόνες και τα παιχνίδια μηδενικού αθροίσματος», είπε, όπως μετέδωσε το Bloomberg.
Οι δηλώσεις Σι εντάσσονται στο πλαίσιο μιας εκστρατείας προς τους επενδυτές, καθώς η επιβράδυνση της ανάπτυξης και οι αυξανόμενες γεωπολιτικές εντάσεις πλήττουν τη δεύτερη μεγαλύτερη οικονομία του πλανήτη, με τις εισερχόμενες επενδύσεις να υποχωρούν πέρυσι στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων τριών δεκαετιών. Υποσχέθηκε να βελτιώσει την πρόσβαση στην αγορά και να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις της λειτουργίας τους στη χώρα.
Ο Στέφεν Όρλινς, πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Σχέσεων ΗΠΑ-Κίνας, είπε στο Bloomberg ότι ο Σι προσπάθησε να βάλει μια προσωπική επαφή στη σχέση του με τις επιχειρήσεις.
Ο Κινέζος πρωθυπουργός Λι Τσιανγκ δήλωσε την Κυριακή ότι η χώρα είναι έτοιμη για «σοκ που ξεπερνούν τις προσδοκίες», καθώς η κυβέρνηση στοχεύει σε έναν φιλόδοξο στόχο ανάπτυξης περίπου 5% φέτος. Οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι το Πεκίνο θα χρειαστεί να απελευθερώσει τρισεκατομμύρια γιουάν σε κίνητρα για να πετύχει αυτόν τον στόχο, εάν οι δασμοί αυξηθούν.
Σκληρή γλώσσα από Καναδά
Εν τω μεταξύ, ο Καναδός πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνεϊ τράβηξε «κόκκινη γραμμή» στις σχέσεις με την Ουάσιγκτον, λέγοντας ότι η μακροχρόνια διμερής σχέση στην οικονομία και στην ασφάλεια έφτασε στο τέλος της. Χαρακτήρισε τις ΗΠΑ μη αξιόπιστο εταίρο και είπε ότι ο Καναδάς θα στρέψει αλλού το βλέμμα του για συνεργασίες.
Μάλιστα, προειδοποίησε τους Καναδούς ότι θα πρέπει να προετοιμαστούν για τις δύσκολες ημέρες που έρχονται.
Την επόμενη εβδομάδα, θα συνομιλήσει με τον Ντόναλντ Τραμπ, ενώ σήμερα είχε συνάντηση με τους πρωθυπουργούς των επαρχιών και τους κορυφαίους επιχειρηματίες της χώρας για να συντονίσουν μία κοινή γραμμή απέναντι στις ΗΠΑ. Ωστόσο, οι τελικές αποφάσεις και τα αντίποινα θα ληφθούν μετά την ανακοίνωση των αμοιβαίων δασμών από τον Τραμπ στις 2 Απριλίου.
Ο Καναδάς εξετάζει να επιβάλει δασμούς στις αμερικανικές εισαγωγές σε πετρέλαιο, ποτάσα και άλλα εμπορεύματα.
