Μέχρι σήμερα γνωρίζαμε για τη δραστηριότητα των διυλιστηρίων τα οποία επεξεργάζονται ορυκτά καύσιμα. Αυτό που ίσως δεν γνωρίζουν κάποιοι είναι ότι υπάρχουν διυλιστήρια τα οποία επεξεργάζονται χρυσό, ανακυκλώνουν το πολύτιμο αυτό μέταλλο, το οποίο είναι πλήρως ανακυκλώσιμο, με στόχο την κατασκευή νέων κοσμημάτων.
Στη διεθνή αγορά κυκλοφορούν κοσμήματα από ανακυκλωμένο χρυσό, μια τάση η οποία συνάδει με τις αρχές της επαναχρησιμοποίησης και της κυκλικής οικονομίας. Πρόκειται για χρυσό που έχει εξορυχθεί και παραμένει σε αχρησία είτε σε κοσμηματοθήκες και θυρίδες είτε σε αποθήκες.
Όπως φαίνεται οι αναπτυσσόμενες χώρες αναλαμβάνουν όλο και πιο ενεργή δράση στον τομέα. Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού η Ινδία είναι τέταρτη μεγαλύτερη χώρα ανακύκλωσης χρυσού, έχοντας ανακυκλώσει 75 τόνους του πολύτιμου κίτρινου μετάλλου το προηγούμενο έτος ενώ προηγούνται η Κίνα, η Ιταλία και Ηνωμένες Πολιτείες.
Πως ανακυκλώνεται ο χρυσός
Η ανακύκλωση του χρυσού γίνεται είτε σε διυλιστήρια είτε σε μικρότερες μονάδες, σε κοσμηματοπωλεία καθώς δεν απαιτούνται εξειδικευμένος εξοπλισμός ή ιδιαίτερη γνώση.
Για τα κοσμήματα, ορισμένα διυλιστήρια διαχωρίζουν τα μέταλλα θερμαίνοντας και λιώνοντας το κράμα και στο πλαίσιο αυτό μπορεί να καταφύγουν στη διάλυση του κράματος σε ισχυρά οξέα πριν από την ανάκτηση του χρυσού μέσω ηλεκτρόλυσης.
Πρόκειται για έναν πολλά υποσχόμενο κλάδο καθώς η αλυσίδα αξίας όσον αφορά την ανακύκλωση κοσμημάτων είναι λιγότερο περίπλοκη και περιλαμβάνει λιγότερους συμμετέχοντες στην αγορά με περιόδους επεξεργασίας μικρότερες σε σύγκριση με αυτήν του βιομηχανικού χρυσού. Το τελευταίο πρέπει επίσης να περάσει από πρόσθετες διαδικασίες όπως αποσυναρμολόγηση, προεπεξεργασία και τήξη. Η βιομηχανική ανακύκλωση απαιτεί επίσης μεγάλες εγκαταστάσεις και πολύπλοκο εξοπλισμό – ο λόγος που οι τοποθεσίες συγκεντρώνονται σε μια συγκεκριμένη περιοχή.
Το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού ορίζει τον ανακυκλωμένο χρυσό ως χρυσό που πωλείται έναντι μετρητών είτε από καταναλωτές είτε από άλλους που ανήκουν στην αλυσίδα εφοδιασμού (όπως κατασκευαστές κοσμημάτων που ενδέχεται να πουλήσουν παλιό απόθεμα). Δεν περιλαμβάνει την ανταλλαγή χρυσού με χρυσό, όπως όταν οι λιανικοί πελάτες ανταλλάσσουν παλιά κοσμήματα με καινούργια.
Ο χρυσός είναι ένα μαλακό και εύπλαστο μέταλλο. Είναι κραματοποιημένο με άλλα μέταλλα, όπως χαλκό, ασήμι, νικέλιο, παλλάδιο και ψευδάργυρο, για να γίνει σκληρό και κατάλληλο για χρήση.
Ο «ανακυκλώσιμος» χρυσός μπορεί είτε να προέρχεται από παλιά κοσμήματα, τα οποία αναφέρονται ως σκραπ υψηλής αξίας – τα οποία αντιπροσωπεύουν χονδρικά το 90% της συνολικής προσφοράς ανακυκλωμένου χρυσού παγκοσμίως – είτε από βιομηχανικό παλιοσίδερο – που αποτελείται κυρίως από απόβλητα ηλεκτρικού και ηλεκτρονικού εξοπλισμού όπως όπως υπολογιστές, tablet και κινητά τηλέφωνα. Αν και χρησιμοποιείται σε μικρές ποσότητες, ο χρυσός αξιοποιείται μεταξύ άλλων σε πλακέτες τυπωμένων κυκλωμάτων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ο χρυσός δεν αμαυρώνεται ούτε αποσυντίθεται και επομένως, όλος ο χρυσός που εξορύσσεται, εξακολουθεί να υπάρχει και μπορεί να ανακυκλωθεί. Η ανακύκλωση χρυσού συνάδει με τις αρχές κυκλικής οικονομίας καθώς στην φάση της εξόρυξης παράγει τεράστια ποσότητα τοξικών αποβλήτων και αερίων που έχουν σημαντικές επιπτώσεις στο οικοσύστημα.
Ποιες είναι οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει η βιομηχανία ανακύκλωσης χρυσού
Πολλά από τα προβλήματα στη βιομηχανία ανακύκλωσης πηγάζουν από την ανοργάνωτη φύση της ενώ ένα επιπλέον ζήτημα είναι ότι υπάρχει έλλειψη επίγνωσης της αξίας του χρυσού στα ηλεκτρονικά gadget. Αυτοί οι παράγοντες υποδεικνύουν ότι μεγάλο μέρος του αποθέματος του πολύτιμου αυτού μετάλλου είναι απίθανο να επιστρέψει στην αγορά.
Τα τελευταία χρόνια, τα διυλιστήρια έχουν ανοίξει πρόσθετα κέντρα συλλογής σκραπ. Ωστόσο, είναι λίγα σε αριθμό και βρίσκονται κυρίως σε μεγαλύτερες πόλεις με αποτέλεσμα η διαδικασία αποστολής σκραπ σε ένα διυλιστήριο να καθίσταται επίπονη και χρονοβόρα. Αντίθετα, η διαδικασία μπορεί να επιτελεστεί σε μια τοπική εγκατάσταση ή σε μια μικρής κλίμακας μη οργανωμένο διυλιστήριο, τα οποία έχουν ταχύτερους χρόνους ολοκλήρωσης. Αυτός ο εναλλακτικός μηχανισμός είναι ιδιαίτερα επωφελής για τους κοσμηματοπώλες με μικρούς όγκους σκραπ απαλλάσσοντάς τους από την υποχρέωση να συσσωρεύουν σημαντικούς όγκους για αποστολή σε διυλιστήρια.
