Η Ελλάδα, ανεξάρτητα από την κατάταξή της σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, εφαρμόζει στρατηγικές για να βελτιώσει τις επιδόσεις της στους 17 Στόχους Βιώσιμης Ανάπτυξης στο πλαίσιο της Ατζέντας 2030 του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.
Η σημασία των 17 Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΣΒΑ) για το 2030 είναι πολλαπλή, καθώς καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα προκλήσεων: από την εξάλειψη της ακραίας φτώχειας και της πείνας, μέχρι την προώθηση της ποιότητας της εκπαίδευσης, της υγείας, της ισότητας των φύλων, της βιώσιμης χρήσης των φυσικών πόρων και της προστασίας του περιβάλλοντος. Επιπλέον, οι ΣΒΑ ανταποκρίνονται στην ανάγκη για ανάπτυξη που σέβεται το περιβάλλον, που προάγει την αειφόρο χρήση των πόρων και διασφαλίζει την προστασία των οικοσυστημάτων μας.
Τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία δημοσιεύθηκαν από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ). Η ανάλυση «Ελλάδα: Στόχοι Βιώσιμης Ανάπτυξης 2030» παρουσιάζει τα πιο πρόσφατα στατιστικά στοιχεία για την χώρα μας, αναφορικά με τους επιμέρους δείκτες αειφόρου ανάπτυξης και προσφέρει μια εικόνα για την πρόοδο που έχει συντελεστεί την τελευταία δεκαετία.
Ως προς τον στόχο για Μηδενική Φτώχεια, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, η αναλογία του πληθυσμού που ζει κάτω από την εθνική γραμμή φτώχειας μειώθηκε το 2022 στο 18,8% από 23,1% το 2013 ενώ το ποσοστό των ατόμων που αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο της φτώχειας ή του κοινωνικού αποκλεισμού έχει μειωθεί στο 26,3% το 2022 από 35,7% το 2013.
Ο Στόχος για Μηδενική Πείνα, ο οποίος αφορά στην επισιτιστική ασφάλεια και συνδέεται με την βελτίωση της διατροφής και την προαγωγή της βιώσιμης αγροτικής παραγωγής παρουσιάζει μικρή βελτίωση. Ενδεικτικό είναι ότι η γεωργική έκταση υπό βιολογική γεωργία αυξήθηκε από 9% το 2012 σε 10,2% το 2020.
Ως προς την Καλή Υγεία και Ευημερία (Στόχος 3), η χώρα μας παρουσιάζει μια κάποια βελτίωση. Για παράδειγμα, ο δείκτης θνησιμότητας παιδιών μέχρι πέντε ετών ανά 1000 γεννήσεις ζώντων έπεσε από το 4,1 το 2011 σε 3,8 το 2022. Ο δείκτης θνησιμότητας από αυτοκτονίες ανά 100.000 κατοίκους από 4,3 το 2011 ανέβηκε στο 4,9 το 2019 ενώ ο δείκτης θνησιμότητας λόγω τραυματισμών από τροχαία έπεσε από 11,8 το 2011 σε 7,7 το 2019. Αντίθετα, τα εργατικά ατυχήματα ανά 100.000 εργαζομένους αυξήθηκαν από 0,7% το 2012 σε 0,9% το 2020.
Τα στοιχεία για τον τέταρτο στόχο, ο οποίος αφορά στην Ποιοτική Εκπαίδευση, δείχνουν ότι το ποσοστό συμμετοχής των νέων και των ενηλίκων στην τυπική και μη τυπική εκπαίδευση αυξήθηκε και για τα δύο φύλα. Συγκεκριμένα, για τις γυναίκες από 13,1% το 2012 ανήλθε σε 17,7% το 2016 ενώ για τους άνδρες από 10,3% σε 15,9%. Ενδιαφέρον είναι ότι οι πρόωρα αποχωρούντες από την εκπαίδευση το 2022 σημείωσαν σημαντική αύξηση, δηλαδή +11,8% για τους άνδρες και +55,2% για τις γυναίκες.
Για την Ισότητα των Φύλων (Στόχος 5), τα στοιχεία δείχνουν ότι η αναλογία γυναικών σε διευθυντικές θέσεις αυξήθηκε το 2022 στο 31,3% από 28,8% το 2013. Το χάσμα της απασχόλησης μεταξύ των φύλων αυξήθηκε από 19,5% το 2013 σε 21% το 2022 ενώ ο μη ενεργός πληθυσμών λόγω ευθυνών για φροντίδα τρίτων αυξήθηκε από 1,5% το 2013 σε 1,9% το 2022 για τις γυναίκες και από 0% το 2013 σε 0,2% το 2022 για τους άνδρες.
Μικρή βελτίωση παρουσιάζουν και οι επιδόσεις για τον έκτο στόχο, εκείνον που αφορά στο Καθαρό Νερό και την Αποχέτευση με τον δείκτη εκμετάλλευσης νερού να διαμορφώνεται στο 13,3 το 2019 από 12,8 το 2012.
Ως προς τον έβδομο στόχο, ο οποίος αφορά στη φθηνή και καθαρή ενέργεια, η ανάλυση της ΕΛΣΤΑΤ δείχνει ότι η πρωτογενής και τελική κατανάλωση ενέργειας έπεσε από το 23,4 εκατομμύρια τόνους ισοδύναμου πετρελαίου το 2013 στο 20,3 το 2021 ενώ το μερίδιο ΑΠΕ στην ακαθάριστη τελική κατανάλωση αυξήθηκε από 15,3% το 2013 σε 21,9% το 2021.
Για τον στόχο που αφορά στην Αξιοπρεπή Εργασία και την Οικονομική Ανάπτυξη χρησιμοποιείται ο ετήσιος ρυθμός αύξησης του πραγματικού κατά κεφαλήν ΑΕΠ, ο οποίος το 2022 διαμορφώθηκε στο +6,5% καθώς και το ποσοστό ανεργίας το οποίο διαμορφώθηκε στο 12,5%.
Ο Στόχος 9 (Βιομηχανία/Καινοτομία/Υποδομές) εξετάζεται με βάση την επιβατική κίνηση στη ναυσιπλοΐα, τις οδικές μεταφορές και τις αερομεταφορές. Με εξαίρεση την τελευταία κατηγορία όπου ήταν σχεδόν σταθερή, στις άλλες δύο κατηγορίες σημειώθηκε πτώση ενώ ενδιαφέρον είναι ότι η απασχόληση στον βιομηχανικό κλάδο και τη μεταποίησης κατέγραψε μικρή πτώση από 7,8% (ως αναλογία της συνολικής απασχόλησης) το 2013 σε 7,7% το 2022.
Ο στόχος για τις Λιγότερες Ανισότητες συνδέεται με το κατά κεφαλήν ΑΕΠ προσαρμοσμένο στην αγοραστική δύναμη το οποίο από 18.800 το 2013 ανήλθε σε 23.900 το 2022.
Ο ενδέκατος στόχος, ο οποίος αφορά στις βιώσιμες πόλεις εξετάζει παραμέτρους όπως τα ατυχήματα αλλά και την ανακύκλωση. Συγκεκριμένα, ο αριθμός των ατόμων ου σκοτώθηκαν σε τροχεία το 2022 μειώθηκαν στα 637 από 879 το 2013. Μια σημαντική παράμετρος που εξετάζεται όταν πρόκειται για τη βιώσιμη ανάπτυξη είναι και η ανακύκλωση. Το ποσοστό της ανακύκλωσης αστικών αποβλήτων αυξήθηκε ελαφρώς από το 17,8% το 2011 σε 21% το 2019.
Αναφορικά με την Υπεύθυνη Κατανάλωση και Παραγωγή, η κατά κεφαλήν παραγωγή αποβλήτων μειώθηκε από 6.549 κιλά το 2012 σε 2.651 το 2020. Παράλληλα, οι άμεσες εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα ανά χλμ των νέων επιβατηγών αυτοκινήτων μειώθηκαν ελάχιστα από 121,1 γραμμάρια το 2012 σε 119,7 το 2021.
Η Δράση για το Κλίμα (13ος Στόχος) συνδέεται με παραμέτρους όπως είναι οι καθαρές εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (σε σχέση με το 1990) όπου από 107,3 το 2012 έπεσαν στο 71,5 το 2021. Στο ίδιο πλαίσιο, οι καθαρές εκπομπές αερίων του τομέα χρήσης γης και δασοκομίας διαμορφώθηκαν στους -3.543,8 χιλιάδες τόνους το 2012 και στους -5.476 το 2021.
Όσον αφορά στη Ζωή στο Νερό, το 2021, η επιφάνεια των θαλάσσιων προστατευόμενων περιοχών έφθανε τα 22.746 τετραγωνικά χιλιόμετρα ενώ όσον αφορά στη Ζωή στη Στεριά, το μερίδιο της δασικής έκτασης το 2012 ήταν 40,4% και το 2018 στα 47,5%.
Για τον 16ο Στόχο (Ειρήνη/Δικαιοσύνη/Θεσμοί), αναφέρεται ότι ο αριθμός των θυμάτων ανθρωποκτονίας από πρόθεση ανά 100.000 κατοίκους μειώθηκε από 1,5 το 2012 σε 0,8 το 2021.
