Μεταβιβάσεις ακινήτων χωρίς ΦΠΑ έως και το 2024 φέρνουν οι αλλαγές στους κανόνες των συντελεστών ΦΠΑ που αποφάσισε χθες το Εcofin, με τις οποίες δίνεται μεγαλύτερη ευελιξία στις χώρες της Ε.Ε. να εφαρμόζουν μειωμένους συντελεστές σε περισσότερα προϊόντα και υπηρεσίες ακόμη και μηδενικό ΦΠΑ για ορισμένα αγαθά. Από το 2025 ανοίγει ο δρόμος για την επιβολή μειωμένου ή και μηδενικού ΦΠΑ στα νεόδμητα ακίνητα, ενώ η Ελλάδα κατοχυρώνει σε μόνιμη βάση τη δυνατότητα εφαρμογής ειδικών μειωμένων έως 30% συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου και παράλληλα ανοίγει ο δρόμος εφαρμογής μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα αγροτικά μηχανήματα καθώς και στο βαμβάκι, σε ηλιακά πάνελ, βρεφικές πάνες, μάσκες χειρουργικές, υπηρεσίες live streaming θεαμάτων ενώ προβλέπεται και απαλλαγή ΦΠΑ σε βασικά είδη και υπηρεσίες πρώτης ανάγκης, καθώς και ιατρικό εξοπλισμό και αναπηρικά είδη.
Οι ανατροπές που έρχονται στους συντελεστές ΦΠΑ από το 2025, δίνουν τη δυνατότητα στην Ελλάδα να διατηρήσει την αναστολή του ΦΠΑ 24% στις μεταβιβάσεις νεόδμητων ακινήτων για ακόμη δυο χρόνια και συγκεκριμένα έως το τέλος του 2024.
Ο συντελεστής ΦΠΑ 24% στις νέες οικοδομές καταργείται από την 1η Ιανουαρίου 2025. Μέχρι τότε η Ελλάδα θα πρέπει να έχει αποφασίσει εάν θα εφαρμόσει μειωμένο συντελεστή ΦΠΑ (13% σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις) ή μηδενικό ΦΠΑ όπως ισχύει σε άλλες χώρες της Ε.Ε. (Λουξεμβούργο). Σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών η Ελλάδα έχει τη δυνατότητα να αξιοποιήσει για την αγορά ακινήτων παρεκκλίσεις που εφαρμόζουν για την εφαρμογή μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ άλλα κράτη-μέλη.
Σημειώνεται ότι ο ΦΠΑ 24% επιβλήθηκε στις αγοραπωλησίες ακινήτων το 2006 και αφορούσε ακίνητα με άδεια οικοδομής από την 1η Ιανουαρίου 2006 και μετά, με εξαίρεση την αγορά πρώτης κατοικίας. Η κυβέρνηση το 2019 αποφάσισε την αναστολή του ΦΠΑ από την 1η Ιανουαρίου 2020 έως και τις 31 Δεκεμβρίου 2022 η οποία περιλαμβάνει τόσο περιπτώσεις νέων αδειών όσο και παλιές άδειες που εκδόθηκαν από 1η Ιανουαρίου 2006.
Νησιά Αιγαίου
Για τα νησιά του Αιγαίου κατοχυρώνεται σε μόνιμη βάση η δυνατότητα της Ελλάδας για εφαρμογή ειδικών, μειωμένων κατά έως 30% συντελεστών ΦΠΑ στα νησιά του Αιγαίου. Σήμερα μόλις πέντε νησιά του Αιγαίου, τα οποία συνδέονται με τις προσφυγικές ροές, συνεχίζουν να έχουν μειωμένους κατά 30% συντελεστές ΦΠΑ. Πρόκειται για τη Χίο, τη Λέρο, τη Σάμο, την Κω και τη Λέσβο, νησιά στα οποία οι μειωμένοι συντελεστές ισχύουν όσο υπάρχουν δομές υποδοχής αιτούντων άσυλο. Με τη νέα Οδηγία, αφενός η εκάστοτε ελληνική κυβέρνηση διασφαλίζει τη δυνατότητα να διατηρήσει τις εκπτώσεις στα πέντε νησιά χωρίς σύνδεση με το προσφυγικό, αφετέρου σε συνάρτηση με τα δημοσιονομικά περιθώρια έχει τη δυνατότητα να επαναφέρει το καθεστώς των εκπτώσεων σε όλα τα νησιά του Αιγαίου, πλην Κρήτης, όπως ίσχυε. Η δυνατότητα διατήρησης των εκπτώσεων είχε απαλειφθεί από την Πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το 2018, η οποία αντιμετώπισε τη σχετική ειδική διάταξη της Οδηγίας για την Ελλάδα (άρθρο 120 Οδηγίας 2006/112/ΕΚ για τα νησιά του Αιγαίου) ως μεταβατική και προς κατάργηση στα πλαίσια του οριστικού καθεστώτος ΦΠΑ.
Επίσης με τη νέα Οδηγία:
- Δίνεται η δυνατότητα εφαρμογής μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα αγροτικά μηχανήματα καθώς και στο βαμβάκι, με παράλληλη ρήτρα διασφάλισης της δυνατότητας εφαρμογής μειωμένων συντελεστών ΦΠΑ στα φυτοφάρμακα – λιπάσματα μέχρι και μετά το 2030. Προϋπόθεση για τη μείωση των συντελεστών, ο δημοσιονομικός χώρος.
- Μπορούν να εφαρμοστούν μειωμένοι συντελεστές ΦΠΑ σε ηλιακά πάνελ, βρεφικές πάνες, μάσκες χειρουργικές, υπηρεσίες live streaming θεαμάτων ενώ προβλέπεται και απαλλαγή ΦΠΑ σε βασικά είδη και υπηρεσίες πρώτης ανάγκης, καθώς και ιατρικό εξοπλισμό και αναπηρικά είδη.
- Σε περιπτώσεις κρίσεων, φυσικών καταστροφών ή πανδημιών η κυβέρνηση έχει τη δυνατότητα να αποφασίζει για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα την απαλλαγή συγκεκριμένων προϊόντων και υπηρεσιών από τον ΦΠΑ.
