Πιέσεις για αυξήσεις μισθών, συντάξεων και προνοιακών παροχών δέχεται το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης λόγω της ξέφρενης πορείας του πληθωρισμού, που έκλεισε στο 12% τον Σεπτέμβριο.
Ο πληθωρισμός στην Ευρώπη και τον κόσμο βρίσκεται στα υψηλότερα επίπεδα των τελευταίων ετών για λόγους που σχετίζονται κυρίως με τις συνέπειες της πανδημίας, και τον πόλεμο Ρωσίας-Ουκρανίας.
Ο υψηλός πληθωρισμός επηρεάζει την αγορά εργασίας σε πολλά επίπεδα, καθώς μειώνεται η αγοραστική δύναμη των μισθωτών και οι ευκαιρίες απασχόλησης, οι επιχειρήσεις βλέπουν να υποχωρούν οι πωλήσεις τους λόγω ακρίβειας, ενώ το εισόδημα των νοικοκυριών «ροκανίζεται» από τις ανατιμήσεις στην ενέργεια και στα βασικά καταναλωτικά αγαθά.
Βεβαίως, ο πληθωρισμός βοηθά (προσωρινά) την κυβέρνηση σε κάποια πεδία, με βασικό αυτό της επιδίωξής της για μία ταχεία αποκλιμάκωση του χρέους ως αναλογία του ονομαστικού ΑΕΠ. Η εν λόγω επίδοση, μαζί με την παράλληλη συρρίκνωση του ελλείμματος είναι πολύ χρήσιμη για να πετύχει μία καλή δημοσιονομική επίδοση το 2022, πού θα τη βοηθήσει στην προσπάθειά της να παραμείνει και να ενισχύσει τη θέση της στις αγορές.
Ένα καλύτερο «κλείσιμο» το 2022, βοηθά επίσης την κυβέρνηση, να διαπραγματευτεί επιπλέον δημοσιονομικό χώρο τους πρώτους (έστω) μήνες του 2023. Ο λόγος για ένα περιθώριο πέραν του 1 δισ. ευρώ αποθεματικού, που θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ανάλογα με τις ανάγκες της ενεργειακής κρίσης αλλά και της πολιτικής σκηνής.
Μεγαλύτερες αυξήσεις σε μισθούς και συντάξεις
Ο υψηλός πληθωρισμός αναμένεται να «σπρώξει» υψηλότερα τις αυξήσεις στον κατώτατο μισθό και τις συντάξεις το 2023.
Οι συντάξεις του κλάδου κύριας ασφάλισης του e- ΕΦΚΑ προβλέπεται πως θα αυξηθούν σε ποσοστό που θα προέλθει κατά 50% από το ύψος του πληθωρισμού και κατά 50% από το ρυθμό ανάπτυξης του 2022.
Κι ενώ οι αρχικές προβλέψεις του οικονομικού επιτελείου έκαναν λόγο για αύξηση της τάξης του 6%, οι τελευταίες πληροφορίες αναφέρουν πως το ποσοστό της αύξησης μπορεί να «κλειδώσει» από 7% έως 7,5%, λόγω της αναθεώρησης προς τα πάνω των δύο οικονομικών μεγεθών.
Η αύξηση 7% βασιζόταν σε πρόβλεψη για ανάπτυξη 5,3% και πληθωρισμό 8,8% το 2022, που σημαίνει ότι το άθροισμά τους διά του δύο έδινε μια αύξηση 7% για τις συντάξεις το 2023.
Η νέα πρόβλεψη που θα αποτυπώνεται στο προσχέδιο του Προϋπολογισμού που θα κατατεθεί στη Βουλή, κάνει λόγο για ανάπτυξη 6% και πληθωρισμό 9% το 2022, που σημαίνει ότι το άθροισμά τους (15%) διά του 2 δίνει μια αύξηση 7,5% για τις συντάξεις το 2023.
Αν υπάρξει απόκλιση είτε προς τα πάνω είτε προς τα κάτω, αυτή θα έχει οριστικοποιηθεί στις τελικές ανακοινώσεις από την ΕΛ.ΣΤΑΤ, μία φορά τον Απρίλιο του 2023 και μία (οριστική) το φθινόπωρο του 2023.
Μέχρι τότε, η κυβέρνηση σκοπεύει να δώσει «στο περίπου» την αύξηση στους συνταξιούχους, με νομοθετική ρύθμιση που θα ορίζει πως έως το τέλος Ιανουαρίου θα λάβουν μια πρώτη αύξηση (με βάση τα προσωρινά στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ) και εφόσον υπάρξει απόκλιση στο ποσοστό της αύξησης, είτε προς τα πάνω είτε προς τα κάτω, θα υπάρξει μια δεύτερη μικρότερη αναπροσαρμογή του χρόνου το φθινόπωρο.
Αναπροσαρμογή που θα λάβει υπόψιν και τον πληθωρισμό του 2022 θα υπάρξει και στον κατώτατο μισθό, καθώς η αλματώδης αύξηση των τιμών των προϊόντων, αλλά και των πρώτων υλών, πιέζουν ώστε να προκύψει έμπρακτη στήριξη από την Κυβέρνηση, ειδικά στα χαμηλά εισοδηματικά στρώματα.
Με βάση την κλιμακούμενη πορεία του πληθωρισμού, η κυβέρνηση προσανατολίζεται σε νέα σημαντική αύξηση του κατώτατου μισθού το 2023 και μάλιστα νωρίτερα από ο,τι προβλέπει ο νόμος.
Συνεπώς από τον Ιανουάριο του 2023 θα ξεκινήσει η διαδικασία διαβούλευσης των κοινωνικών εταίρων, για να συντάξουν το τελικό πόρισμα που θα δοθεί στον υπουργό Εργασίας. Το ύψος της νέας αύξησης θα ανακοινωθεί στο τέλος Απριλίου και θα ισχύσει από την 1η Μαΐου 2023.
Αρμόδια στελέχη επιβεβαιώνουν το σενάριο επιστροφής του κατώτατου μισθού -11 χρόνια μετά - σε προμνημονιακά επίπεδα, δηλαδή στα 751 ευρώ (μικτά), από τα 713 ευρώ (μικτά) που είναι σήμερα (αύξηση κατά 5,5% περίπου).
