Ολοένα και πιο δύσκολη γίνεται η πρόσληψη του κατάλληλου προσωπικού από τις επιχειρήσεις, κάτι που μαρτυρά άλλωστε και η ετήσια ποσοστιαία αύξηση των κενών θέσεων εργασίας κατά 115,6%. Ωστόσο η εξέλιξη αυτή κρύβει και κάτι θετικό: την αύξηση των μισθών που προσφέρουν οι εργοδότες για να προσελκύσουν υπαλλήλους στις ειδικότητες που έχουν ανάγκη.
Καθώς η στενότητα στην ελληνική αγορά εργασίας προσεγγίζει ιστορικώς υψηλά επίπεδα λόγω μείωσης του ποσοστού ανεργίας (που έχει περιορίσει σημαντικά τη δεξαμενή του διαθέσιμου προς πρόσληψη εργατικού δυναμικού από τις επιχειρήσεις), οι μισθοί στην αγορά ακολουθούν την ανηφόρα.
Δεν είναι τυχαίο που σε πρόσφατη έρευνα της Randstad (HR Trends 2024) το 72% των επιχειρήσεων σχεδιάζει αύξηση μισθών για το επόμενο 12μηνο, ώστε να μπορέσει να προσελκύσει ταλέντα και να καλύψει κενές θέσεις εργασίας.
«Σε χώρες όπου υπάρχει υψηλή ανεργία, όταν η οικονομία αρχίζει να παίρνει μπρος εκείνο το οποίο μειώνεται πρώτα είναι το ποσοστό ανεργίας, ενώ οι μισθοί δεν μεταβάλλονται ουσιωδώς. Δηλαδή, οι εργοδότες μπορούν να βρουν με τον επικρατούντα μισθό πολλούς εργάτες στην αγορά εργασίας.
Σε δεύτερη φάση, όταν εμφανίζονται στενότητες στην αγορά εργασίας, αρχίζουν να αυξάνονται και οι μισθοί. Αυτό παρατηρούμε σήμερα στη χώρα μας. Δηλαδή, βλέπουμε σε πολλούς κλάδους είναι να δίνονται αυξημένοι μισθοί για να μπορέσουν να προσελκύσουν εργαζομένους από άλλους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας» τόνισε σε πρόσφατες δηλώσεις του ο υφυπουργός Εργασίας, Πάνος Τσακλόγλου.
Για το 2024 προβλέπεται ότι οι μέσες αποδοχές θα αυξηθούν ελαφρώς περισσότερο από ό,τι το 2023 και συγκεκριμένα σε ποσοστό 5,7%, έναντι 5,5%, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της Τράπεζας της Ελλάδος.
Αυξήσεις μισθών προβλέπουν συλλογικές συμβάσεις εργασίας σε μεγάλους κλάδους της οικονομίας, όπως του επισιτισμού που αφορά 400.000 εργαζόμενους, των ξενοδοχείων που καλύπτει πάνω από 200.000 εργαζόμενους, των τραπεζών για 35.000 υπαλλήλους και της τσιμεντοβιομηχανίας. Οι μισθοί στους κλάδους αυτούς επηρεάζουν τους υποψηφίους, καθώς προβλέπουν:
- Τράπεζες: αυξήσεις 2,5% από 1.12.2024.
- Ξενοδοχεία: αυξήσεις 5,0% από 1.1.2024.
- Καπνοβιομηχανία: αυξήσεις 4%-6,8% για ολόκληρη τη διετία 2023-2024.
- Επισιτισμός: αυξήσεις 5% από 1.6.2024.
- Τσιμεντοβιομηχανία: αυξήσεις 4% από 1.1.2024.
Αυξάνεται η στενότητα στην αγορά εργασίας
Σύμφωνα με την Έκθεση της Τράπεζας της Ελλάδος για τη Νομισματική Πολιτική (2023-2024), η στενότητα στην αγορά εργασίας συνέχισε την ανοδική πορεία που παρουσιάζει τα τελευταία έτη.
Αξίζει να σημειωθεί ότι το 2023 αυξήθηκε η στενότητα στους περισσότερους κλάδους της οικονομίας, ακόμη και σε εκείνους όπου μέχρι πρόσφατα τα ποσοστά κενών θέσεων εργασίας κυμαίνονταν σε πιο χαμηλά επίπεδα, όπως οι κλάδοι των μεταφορών και αποθήκευσης, καθώς και της πληροφορικής και των επικοινωνιών.
Ειδικότερα, ανά κλάδο οικονομικής δραστηριότητας το 2023, τα ποσοστά στενότητας είναι υψηλά στα καταλύματα (4,3%), στις κατασκευές (2,6%), και στις επαγγελματικές, επιστημονικές και τεχνικές δραστηριότητες (3,0%), ενώ ακολουθούν η μεταποίηση, το εμπόριο και η διαχείριση ακίνητης περιουσίας.
Αντίθετα, η δημόσια διοίκηση και άμυνα, η εκπαίδευση και οι χρηματοπιστωτικές και ασφαλιστικές δραστηριότητες κατέγραψαν τα χαμηλότερα ποσοστά, αν και οριακά αυξημένα.
Για να στηριχθεί η ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και να επιτευχθεί σύγκλιση προς το μέσο όρο της ευρωζώνης, είναι απαραίτητο -σύμφωνα με την ΤτΕ- να συνεχιστεί η αύξηση της απασχόλησης με ρυθμούς ανάλογους με αυτούς που καταγράφηκαν στο πρόσφατο παρελθόν.
Συνεπώς είναι απαραίτητες νέες πρωτοβουλίες που θα συμβάλουν στη διατηρήσιμη αύξηση της απασχόλησης, θα περιορίσουν τις στρεβλώσεις στην αγορά εργασίας μέσω της υλοποίησης νέων διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων και θα διευρύνουν το εργατικό δυναμικό.
Ιδιαίτερη έμφαση -σύμφωνα με την ΤτΕ- θα πρέπει να δοθεί στις ομάδες του πληθυσμού που παρουσιάζουν τα χαμηλότερα ποσοστά συμμετοχής στο εργατικό δυναμικό, όπως μεταξύ άλλων οι γυναίκες, οι νέοι και τα άτομα με αναπηρία, καθώς και στους κλάδους που παρουσιάζουν τα μεγαλύτερα ποσοστά στενότητας, όπως η γεωργία, ο τουρισμός, οι κατασκευές και η μεταποίηση.
Παράλληλα, σημαντικό ρόλο στη σύζευξη των αναγκών της αγοράς εργασίας με τις δεξιότητες των εργαζομένων έχει η διά βίου εκπαίδευση και ιδιαίτερα η τεχνική εκπαίδευση, ενώ και τα προγράμματα κατάρτισης μπορούν να συμβάλουν στην απόκτηση και αναβάθμιση δεξιοτήτων και στην εύρεση εργασίας, καθώς και στην ενσωμάτωση των ευάλωτων ομάδων στην αγορά εργασίας.
Για να καλυφθεί το καίριο κενό εργατικού δυναμικού και δεξιοτήτων στην εγχώρια αγορά εργασίας, είναι σημαντική η ενσωμάτωση μεταναστών, καθώς και η θέσπιση κινήτρων για την αντιστροφή του brain drain και την προσέλκυση εξειδικευμένων μεταναστών.
