Αυξήθηκαν την περίοδο 2023-2024 οι νέες θέσεις εργασίας πλήρους απασχόλησης, ενώ επιβράδυνση σημείωσαν οι προσλήψεις part time απασχολούμενων. Ωστόσο η πλειοψηφία των νέων θέσεων αφορά κυρίως απόφοιτους Λυκείου και πτυχιούχους ΑΕΙ, σε βάρος των ταλέντων υψηλής εξειδίκευσης που φαίνεται πως οδηγούνται στο εξωτερικό αναζητώντας καλύτερη επαγγελματική εξέλιξη.
Όπως αναφέρει το Δελτίο Οικονομικών Εξελίξεων του ΚΕΠΕ, οι νέες θέσεις πλήρους απασχόλησης αυξήθηκαν κατά 75.700, σε αντίθεση με τις θέσεις μερικής απασχόλησης που μειώθηκαν κατά 8.100 χιλ. την ίδια περίοδο. Αυτό σημαίνει περαιτέρω υποχώρηση της μερικής απασχόλησης σε 6,3% το γ΄ τρίμηνο του 2024.
Παράλληλα, μειώθηκε το μερίδιο αυτών που εργάζονται μερικώς, επειδή δεν βρήκαν θέση πλήρους απασχόλησης σε 32%. Ωστόσο η μείωση των μερικώς απασχολουμένων ενδέχεται να σημαίνει μείωση των ευκαιριών απασχόλησης για κάποιους που δεν επιθυμούν να εργαστούν με πλήρες ωράριο για διάφορους λόγους, όπως είναι οι φοιτητές ή άτομα με οικογενειακές υποχρεώσεις.
Μειώνονται οι αυτοαπασχολούμενοι
Μια σημαντική ποιοτική διαφορά των νέων θέσεων που δημιουργήθηκαν είναι η στροφή προς τη μισθωτή απασχόληση. Συγκεκριμένα, την περίοδο 2023-2024 καταγράφηκε ενίσχυση της μισθωτής απασχόλησης, η οποία μεταφράστηκε σε 77.800 νέες θέσεις εξαρτημένης εργασίας. Έτσι, ο αριθμός των μισθωτών το 2024 έφτασε τα 3,021 εκατ. άτομα, που αποτελεί ρεκόρ για την περίοδο 2008-2024.
Παράλληλα, οι αυτοαπασχολούμενοι χωρίς προσωπικό μειώθηκαν κατά 12.600 άτομα (φτάνοντας το 19,4% του συνόλου), μερίδιο που είναι πολύ κοντά στο ελάχιστο 19,1% που καταγράφηκε το 2022. Από την άλλη, μικρή αύξηση παρουσίασαν οι αυτοαπασχολούμενοι με προσωπικό (1.800) και οι βοηθοί σε οικογενειακή επιχείρηση (700).
Η αύξηση της μισθωτής εργασίας, η μείωση των αυτοαπασχολούμενων χωρίς προσωπικό και η μικρή αύξηση των αυτοαπασχολούμενων με προσωπικό αποτελούν πειστικές ενδείξεις μεταβολής της σύνθεσης της απασχόλησης, προσεγγίζοντας τη σύνθεση των περισσότερων άλλων ευρωπαϊκών χωρών, όπου η αυτοαπασχόληση είναι μικρότερης έκτασης σε σύγκριση με τη χώρα μας.
Απόφοιτοι Λυκείου οι περισσότεροι νέοι εργαζόμενοι
Οι απασχολούμενοι που αυξήθηκαν ταχύτερα ήταν αυτοί με απολυτήριο ανώτερης μέσης εκπαίδευσης, καθώς τον τελευταίο χρόνο προστέθηκαν 53.800 άτομα. Άρα, οι νέες θέσεις που δημιουργήθηκαν ζητούσαν υποψήφιους με απολυτήριο λυκείου.
Η ομάδα με τη δεύτερη μεγαλύτερη αύξηση ήταν οι απόφοιτοι ανωτάτων σχολών, καθώς αυξήθηκαν κατά 49.700. Σε αντιδιαστολή, μείωση σημείωσαν οι απασχολούμενοι με μεταπτυχιακό ή/και διδακτορικό τίτλο κατά 8.000 άτομα. Η μείωση των πιο εκπαιδευμένων απασχολουμένων δεν είναι θετική ένδειξη, ειδικά όταν συνοδεύεται από μείωση επίσης του εργατικού δυναμικού.
Ακόμη πιο αποκαρδιωτική είναι η μείωση των απασχολούμενων αποφοίτων ανώτερης τεχνικής επαγγελματικής εκπαίδευσης κατά 12.200 άτομα, με παράλληλη μείωση του εργατικού δυναμικού κατά 22.500. Μια πιθανή εξήγηση της μείωσης του εργατικού δυναμικού των δύο αυτών κατηγοριών είναι η μετανάστευση. Ωστόσο, κάτι τέτοιο δεν φαίνεται να υποστηρίζεται άμεσα από τη μεταβολή του πληθυσμού με τα συγκεκριμένα εκπαιδευτικά χαρακτηριστικά, καθώς οι ομάδες αυτές αυξήθηκαν τον τελευταίο χρόνο.
Τέλος, μειώθηκαν και οι απασχολούμενοι με απολυτήριο γυμνασίου ή λιγότερη εκπαίδευση, στοιχείο που δεν προκαλεί έκπληξη, δεδομένης της συνήθως μεγάλης ηλικίας και της αναμενόμενης συνταξιοδότησής τους.
Οι κλάδοι με τη μεγαλύτερη αύξηση προσλήψεων
Δέκα κλάδοι κατέγραψαν αύξηση των απασχολουμένων που μπορούν να χαρακτηριστούν ως δυναμικοί, με την έννοια ότι επεκτείνονται σε όρους απασχόλησης. Οι περισσότερες νέες θέσεις δημιουργήθηκαν στον κλάδο του χονδρικού και λιανικού εμπορίου, επισκευή μηχανοκίνητων οχημάτων και μοτοσυκλετών (33,4 χιλ.), ο οποίος είναι και ο πολυπληθέστερος κλάδος της ελληνικής οικονομίας.
Ακολούθησε ο κλάδος των κατασκευών, όπου η απασχόληση αυξήθηκε κατά 19,6 χιλ. άτομα. Πρόκειται για μια αξιόλογη αύξηση, καθώς σε σχετικούς όρους ξεπέρασε το 11%, στοιχείο που δείχνει ότι ο κλάδος έχει δυναμική να συνεχίσει να δημιουργεί θέσεις εργασίας εκτός απροόπτου.
Σχεδόν μηδενική ανάπτυξη εμφάνισε ο κλάδος της εκπαίδευσης, ενώ αρνητικό πρόσημο καταγράφηκε σε δέκα κλάδους. Οι μεγαλύτερες απώλειες (20,7 χιλ.) εντοπίζονται στον κλάδο δημόσια διοίκηση και άμυνα, υποχρεωτική κοινωνική ασφάλιση.
Τη δεύτερη χειρότερη επίδοση είχε ο κλάδος της γεωργίας, δασοκομίας και αλιείας (13,1 χιλ. χαμένες θέσεις), ο οποίος είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος κλάδος σε όρους απασχόλησης στη χώρα. Ο τρίτος μεγαλύτερος κλάδος, οι δραστηριότητες υπηρεσιών παροχής καταλύματος και εστίασης, εμφάνισε επέκταση κατά 10 χιλ. άτομα, η οποία αντιστοιχεί σε 2,3%, την ένατη μεγαλύτερη αύξηση.
Ακόμη ένας μεγάλος κλάδος, η μεταποίηση, εμφάνισε αύξηση μεν, αλλά μικρή: 3,8 χιλ. ή 0,9%. Με δεδομένη την ανάγκη στροφής στη μεταποίηση, με το επιχείρημα ότι παράγει προϊόντα υψηλότερης προστιθέμενης αξίας και χαρακτηρίζεται από υψηλότερη παραγωγικότητα της εργασίας, η καταγεγραμμένη αύξηση δεν συνάδει με τις προσδοκίες μετασχηματισμού της ελληνικής οικονομίας.
