Με ανώτατο πλαφόν τα 1.295 ευρώ, εφόσον ο άνεργος έχει πολλά χρόνια ασφάλισης και αυξημένες αποδοχές, ξεκινά η πιλοτική φάση του νέου επιδόματος ανεργίας, που αφορά αποκλειστικά 15.000 ανέργους που έκαναν την εγγραφή τους στα μητρώα της ΔΥΠΑ από την Παρασκευή 27 Μαρτίου και στο εξής.
Το ποσό του νέου επιδόματος θα μειώνεται κάθε τρίμηνο, η επιδότηση θα διαρκεί έως 16 μήνες, ενώ η ανώτατη περίοδος επιδότησης μπορεί να φτάσει και τους 24 μήνες για όποιον έχει διανύσει ασφαλιστικό χρόνο 5 έτη και 3 μήνες.
Η αλλαγή του θεσμικού πλαισίου του επιδόματος κρίθηκε αναγκαία, καθώς το ισχύον σύστημα διαμορφώθηκε τη δεκαετία του 1950. Επομένως η επικαιροποίηση του, ώστε να συνδεθεί με τις ανάγκες της σύγχρονης αγοράς εργασίας και να παρακινεί τους ανέργους να επανεντεχθούν στην αγορά εργασίας ήταν κάτι παραπάνω από επιβεβλημένη.
Το νέο επίδομα ωστόσο θα έχει δύο νέες αυστηρές προϋποθέσεις:
- παρότι αυξημένο σε σχέση με το ισχύον, θα έχει μικρότερες προσαυξήσεις για τα προστατευόμενα μέλη. Αντί 10% του επιδόματος που είναι τώρα, η προσαύξηση στο πιλοτικό επίδομα θα είναι 40 ευρώ για ένα προστατευόμενο μέλος και 20 ευρώ για κάθε επόμενο με πλαφόν τα 100 ευρώ.
- αυξάνεται ο αριθμός των ενσήμων για τη χορήγηση του νέου επιδόματος ανεργίας. Ειδικότερα εκεί που ο άνεργος ήθελε τουλάχιστον εκατόν είκοσι πέντε (125) ημέρες εργασίας -ή εκατό (100) ημέρες για οικοδόμους- εντός του 14μήνου πριν από τη λήξη ή τη λύση της εργασιακής τους σχέσης, χωρίς να υπολογίζονται οι ημέρες των δύο τελευταίων μηνών, έγιναν 175 οι ημέρες ασφάλισης.
Η επιλογή των ωφελούμενων θα πραγματοποιηθεί τυχαία μέσω αυτοματοποιημένου συστήματος (μεθοδολογία RCT), από το σύνολο των αιτήσεων που υποβάλλονται για ένταξη στην τακτική επιδότηση ανεργίας, εφόσον διαπιστωθεί ότι πληρούνται οι νέες προϋποθέσεις επιλεξιμότητας και το σύνολο του ποσού της επιδότησης με τους νέους όρους είναι μεγαλύτερο από ό,τι με το ισχύον σύστημα.
Το νέο πιλοτικό πρόγραμμα αφορά σε όσους δεν έχουν πάρει επιδότηση τα προηγούμενα 4 έτη από τη λύση της εργασιακής τους σχέσης. Για τους ήδη ανέργους, δεν θα αλλάξει τίποτα στην καταβολή των μηνιαίων ποσών τους.
Ο νέος μηχανισμός του επιδόματος
Στους πρώτους 12 μήνες θα καταβάλλονται τρία ποσά, το σταθερό επίδομα, και δυο μεταβλητά, βάσει ετών εργασίας και βάσει αποδοχών. Για τους υπόλοιπους 12 μήνες θα καταβάλλεται μόνο το σταθερό ποσό. Πιο συγκεκριμένα
- Σταθερό μέρος επιδότησης: Υπολογίζεται βάσει των αποδοχών του δικαιούχου σε συνάρτηση με το νόμιμο κατώτατο ημερομίσθιο, ξεκινώντας στο 1ο τρίμηνο από το 70% του κατώτατου ημερομισθίου (ή του μέσου ημερομισθίου των αποδοχών του, εάν αυτές ήταν μικρότερες από τον κατώτατο μισθό) και θα μειώνεται σταδιακά (60% 2ο τρίμηνο, 50% 3ο τρίμηνο, 40% 4ο τρίμηνο, 30% 1ο εξάμηνο 2ου έτους, 20% 2ο εξάμηνο 2ου έτους), ενώ ο μέσος όρος ποσοστού επιδότησης στο πρώτο 12μηνο παραμένει στο 55% του νόμιμου κατώτατου ημερομισθίου, όπως και σήμερα.
- Μεταβλητό μέρος επιδότησης («μπόνους»): Εξαρτάται από τα έτη ασφάλισης (από το 4ο έως και το 20ο έτος ασφάλισης) και τον μέσο όρο αποδοχών του δικαιούχου. Με αυτό τον τρόπο, διασυνδέεται ο εργασιακός βίος με το ύψος του μεταβλητού μέρους της επιδότησης, αυξάνοντας το συνολικό επίδομα για όσους έχουν εργαστεί τουλάχιστον 4 χρόνια, ενισχύοντας τον ανταποδοτικό χαρακτήρα της ασφάλισης κατά της ανεργίας. Υπενθυμίζεται ότι το επίδομα ανεργίας είναι ανταποδοτικό (προκύπτει από καταβληθείσες εισφορές) και όχι προνοιακό.
- Πρόσθετες παροχές-προσαυξήσεις: Δώρο Χριστουγέννων και Πάσχα, προσαυξήσεις παιδιών και – για πρώτη φορά – προσαυξήσεις λόγω μονογονεϊκότητας.
Κατά την πιλοτική εφαρμογή, το πρόγραμμα θα αξιολογηθεί και, με βάση τα πορίσματα της αξιολόγησης, θα τροποποιηθεί αναλόγως και θα εφαρμοσθεί καθολικά στο σύνολο των ανέργων.
