«Κατάληψη» στους πηχυαίους τίτλους διαδικτυακών και έντυπων μέσων ενημέρωσης έχουν κάνει το τελευταίο διάστημα οι σχετικές με το 5G ειδήσεις, αυξάνοντας τις προσδοκίες καταναλωτών αλλά και επιχειρήσεων για ανάπτυξη με υπερυψηλές ταχύτητες.
Με αντίστοιχες ταχύτητες έχει τρέξει άλλωστε κι όλη η διαδικασία μέχρι στιγμής. Να θυμίσουμε ότι η δημοπρασία η οποία θα ενισχύσει τα ταμεία του κράτους με 372 εκατ. ευρώ ολοκληρώθηκε μόλις την Τετάρτη, εντός αρχικού χρονοδιαγράμματος. Η ολοκλήρωσή της μάλιστα κινητοποίησε άμεσα την πλειονότητα των παρόχων με δύο στις τρεις τηλεπικοινωνιακές εταιρείες της χώρας που πήραν φάσμα, να πατούν το κουμπί της μετάβασης σε δίκτυα πέμπτης γενιάς.
Την έκπληξη έκανε πρώτη η Cosmote η οποία ενεργοποίησε ήδη από την Πέμπτη τα δίκτυα πέμπτης γενιάς. Πλέον οι κάτοικοι σε επιλεγμένα σημεία της πρωτεύουσας και της συμπρωτεύουσας καθώς και άλλων πόλεων (Λάρισα, Βόλος, Γιάννενα, Καβάλα, Τρίκαλα, Καρδίτσα, Δράμα, Νάουσα, Ξάνθη, Σέρρες, Γιαννιτσά, Ηγουμενίτσα, Μυτιλήνη) μπορούν με το κατάλληλο κινητό και χωρίς επιπλέον χρεώσεις να απολαμβάνουν ταχύτητες που αγγίζουν το 1Gbps.
Μια ημέρα αργότερα στον «χορό» του 5G προστέθηκε και η Wind, ενεργοποιώντας κι εκείνη το δίκτυο πέμπτης γενιάς σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και υποσχόμενη να ακολουθήσουν σύντομα κι άλλες πόλεις.
Σε σύντομο χρονικό διάστημα αναμένονται και οι αντίστοιχες ανακοινώσεις από την Vodafone, η οποία είχε ξεκαθαρίσει ότι το αργότερο μέχρι τις αρχές της επόμενης χρονιάς θα ξεκινήσει την εμπορική διάθεση των δικτύων.
Να υπενθυμίσουμε βέβαια ότι η επέκταση του δικτύου θα είναι σταδιακή και στόχος είναι να καλυφθεί το 60% του πληθυσμού της χώρας μέσα στα επόμενα τρία χρόνια. Όπως έχει τονιστεί τόσο από τους επικεφαλής των παρόχων όσο κι από τα αρμόδια κυβερνητικά στελέχη, οι προαναφερθείσες ειδήσεις μπορούν να αποτελέσουν εφαλτήριο για να προλάβει η Ελλάδα το τρένο της τέταρτης βιομηχανικής επανάστασης. Τι σημαίνει επί του πρακτέου όμως αυτό, γιατί το 5G ήταν υψηλά στην ατζέντα του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης και ποιες αλλαγές θα φέρει τελικά στην καθημερινότητά μας;
Οι διαφορές του 5G με τα προηγούμενης γενιάς δίκτυα
Για να απαντήσουμε στο παραπάνω ερώτημα θα πρέπει να δούμε τι είναι αρχικά αυτά τα δίκτυα πέμπτης γενιάς και σε τι διαφέρουν από τις «προηγούμενες γενεές».
Στα βασικά πλεονεκτήματα που έχουν τα 5G δίκτυα συγκαταλέγονται σίγουρα οι έως και 10 φορές μεγαλύτερες ταχύτητες σε σχέση με τα 4G δίκτυα που χρησιμοποιούμε τα τελευταία χρόνια, κάτι που σίγουρα έχει πολύ περισσότερες εφαρμογές από το να κατεβάζουμε εν ριπή οφθαλμού μια ταινία.
Ωστόσο τα οφέλη τους δεν περιορίζονται εκεί αλλά επεκτείνονται στη βελτίωση του χρόνου απόκρισης (latency) και την σταθερότητα σύνδεσης. Για την ακρίβεια τα δίκτυα πέμπτης γενιάς έχουν κατά 10 φορές χαμηλότερο χρόνο απόκρισης (1ms) κάτι που μπορεί να μην γίνεται αντιληπτό από τον χρήστη αλλά θα ξεκλειδώσει αμέτρητες συσκευές
Ένα ακόμα πλεονέκτημα των 5G δικτύων ακούει στη «μεγάλη χωρητικότητά τους» η οποία είναι ικανή να ανταπεξέλθει καλύτερα σε high end εφαρμογές και μάλιστα ταυτόχρονα. Για την ακρίβεια με το 5G θα μπορούν να είναι συνδεδεμένες ταυτόχρονα έως και 1 εκατομμύριο συσκευές ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο, εν συγκρίσει με 10 έως 100 χιλιάδες που μπορούν να υποστηριχθούν από την υπάρχουσα υποδομή των 4G δικτύων.
Την ίδια στιγμή το 5G θα λειτουργεί σε 4 διαφορετικές ζώνες συχνοτήτων: 700MHz, 2GHz, 3,4-3,8GHz και 26GHz µε πολύ µεγαλύτερο διαθέσιµο φάσµα. Ο τεµαχισµός αυτός του δικτύου (network slicing) επιτρέπει στο δίκτυο να χωριστεί σε λογικά μέρη με διαφορετικές παραµέτρους ποιότητας – για παράδειγμα σε ένα δίκτυο υψηλής προτεραιότητας για αστυνοµικές δυνάµεις ή ένα δίκτυο χαµηλής ισχύος, χαµηλής προσπάθειας για απλούς αισθητήρες IoT.
Όλα τα παραπάνω χαρακτηριστικά είναι αυτά που θα οδηγήσουν στην χρήση νέων κρίσιμων εφαρμογών που σήμερα βρίσκονται σε πιλοτικό ή και θεωρητικό στάδιο, σε εργαστήρια πανεπιστημίων, ερευνητικών κέντρων αλλά και μεγάλων βιομηχανιών. Για να το θέσουμε απλά, η χρήση του 5G θα επιτρέψει στο μέλλον στα εργοστάσια να αυτοματοποιηθούν ακόμα περισσότερο, στα αυτοκίνητα να οδηγούνται μόνα τους και στις χειρουργικές επεμβάσεις να πραγματοποιούνται από απόσταση. Ας τα δούμε όμως αναλυτικά.
Οι αλλαγές που θα έρθουν τα επόμενα χρόνια
O όρος latency χρησιμοποιείται για να περιγράψει το χρονικό διάστημα που χρειάζεται ώστε μια ενέργεια σε μια συσκευή να ενεργοποιήσει μια αντίδραση σε μια άλλη συνδεδεμένη συσκευή. Να σημειωθεί ότι στα δίκτυα 4G/LTE, που χρησιμοποιούμε σήμερα το latency ξεπερνά τα 30 millisecond (ms). Το γεγονός ότι στα δίκτυα πέμπτης γενιάς το 5G μπορεί να πέσει ακόμη και στο 1 ms μπορεί να αλλάξει πολλά.
Αρχικά θα επιτρέψει στα αυτοοδηγούμενα οχήματα που αναπτύσσονται εδώ και χρόνια από τεχνολογικούς κολοσσούς (Tesla, η Uber και η Google) να βγουν με περισσότερη ασφάλεια στους δρόμους. Ακόμα κι αν η ιδέα ότι θα επιβιβαστείτε σε ένα αυτοκίνητο χωρίς να πρέπει να κρατάτε το τιμόνι, δεν σας είναι ελκυστική, μπορείτε να φανταστείτε τα πλεονεκτήματά που μπορεί να έχει για παράδειγμα στον κλάδο των μεταφορών. Δηλαδή σε αυτοκινητοδρόμους όπου οι ταχύτητες 5G επιτρέπουν σε αυτόνομα ή ημιαυτόνομα φορτηγά να μεταφέρουν εμπορεύματα από την μια πόλη στην άλλη.
Το σενάριο δεν απέχει πολύ από την πραγματικότητα αν σκεφτεί κανείς ότι στην ΕΕ «τρέχει» ήδη το πρόγραμμα «Europe 5G Corridors» για τη δημιουργία διαδρόμων 5G στους αυτοκινητοδρόμους. Το αντίστοιχο πρόγραμμα μάλιστα έχει ενταχθεί και στην «Βίβλο Ψηφιακού Μετασχηματισμού 2020-2025» προβλέποντας αρχικά την εγκατάσταση υποδομών 5G στον άξονα Αθήνα - Θεσσαλονίκη - Εύζωνοι.
Κοσμογονικές αλλαγές θα μπορούσε να φέρει το 5G και στον κλάδο της υγείας χάρη στο χαμηλό latency και την αξιοπιστία σύνδεσης που περιλαμβάνει. Ένα απλό παράδειγμα είναι η μεταφορά των αποτελεσμάτων απεικονιστικών εξετάσεων από έναν αγροτικό γιατρό σε έναν εξειδικευμένο συνάδελφο χιλιόμετρα μακριά, για την καλύτερη θεραπεία του ασθενή. Σε πρώτο πλάνο όμως βρίσκεται και η εφαρμογή απομακρυσμένων επεμβάσεων, με τον γιατρό από το Παρίσι να ελέγχει διαδικτυακά την αίθουσα επεμβάσεων της Αθήνας.
Από καταναλωτικής απόψεως οι αλλαγές που θα φέρουν τα δίκτυα πέμπτης γενιάς δεν θα γίνουν ευρέως αντιληπτές. Σε επίπεδο εμπειρίας χρήσης φορητών συσκευών εν κινήσει, το 5G θα μπορεί να υποστηρίξει ταχύτητες λήψης δεδομένων (data download) έως 20 Gbps (ισοδύναμη με ασύρματη πρόσβαση στο Internet μέσω οπτικής ίνας).
Μεγάλη διαφορά ωστόσο θα δουν οι λάτρεις του gaming αφού αυτό θα μεταφερθεί στο σύννεφο. Ήδη οι κολοσσοί του gaming Google και Microsoft έχουν λανσάρει υπηρεσίες που δίνουν τη δυνατότητα στους χρήστες να παίζουν ακόμη και απαιτητικά παιχνίδια από το κινητό τους με την βοήθεια του cloud. Αν σε αυτά προστεθούν και εφαρμογές Εικονικής και Επαυξημένης Πραγματικότητας (VR και AR), η εμπειρία του gaming θα είναι άκρως διαφορετική και απολαυστική.
Την ίδια στιγμή, η δυνατότητα ταυτόχρονης σύνδεσης πολλών συσκευών που προσφέρει το 5G σε συνδυασμό με την χαμηλή ενεργειακή κατανάλωση θα κάνει πραγματικότητα το Διαδίκτυο των Πραγμάτων - αγγλιστί Internet of Things (IoT), επιτρέποντας την δημιουργία έξυπνων πόλεων, έξυπνων εργοστασίων, έξυπνων σπιτιών. Για παράδειγμα στο μέλλον η κατανάλωση ενέργειας θα μπορεί να μετριέται με αισθητήρες και να προσαρμόζεται στις εκάστοτε ανάγκες, τα εργοστάσια θα μπορούν να παράγουν αυτοματοποιημένα τα προϊόντα τους, ενώ ρομπότ-εργάτες θα μπορούν να επικοινωνούν απευθείας μεταξύ τους, χωρίς καμία ανθρώπινη παρέμβαση. Επιπλέον τα σπίτια θα εξοπλιστούν με έξυπνες συσκευές οι οποίες θα χειρίζονται από απόσταση, τα ψυγεία θα προβάλουν στο κινητό των χρηστών τις ελλείψεις τροφίμων, η θέρμανση ή η ψύξη θα ενεργοποιείται από το αυτοκίνητο λίγο πριν γυρίσετε σπίτι, η ρομποτική σκούπα θα καθαρίζει ενώ απουσιάζετε και πολλά άλλα τέτοια.
Αξίζει να σημειωθεί εδώ ότι οι εφαρμογές ΙοΤ θα συγκεντρώνουν έναν τεράστιο όγκο δεδομένων από εκατομμύρια συσκευές και αισθητήρες, η διαχείριση των οποίων χαρακτηρίζεται από τους ειδικούς ως αγορά με μεγάλες προοπτικές δυνητικά.
Ο κρίσιμος ρόλος του οικοσυστήματος
Σε κάθε περίπτωση βέβαια όλα τα προαναφερθέντα δεν θα εμφανιστούν με την ενεργοποίηση των δικτύων, ενώ πολλές εφαρμογές που φαντασιώνονται σήμερα ερευνητές μπορεί να μην βγουν ποτέ από τα εργαστήρια και άλλες που δεν έχουμε καν σκεφτεί να κατακτήσουν την αγορά.
Αυτός είναι και ο λόγος που οι ειδήμονες υπογραμμίζουν την ανάγκη δημιουργίας ενός ολόκληρου οικοσυστήματος γύρω από το 5G, το οποίο στην περίπτωση της χώρας μας θα αρχίσει να χτίζεται με το ταμείο ΦΑΙΣΤΟΣ. Να θυμίσουμε ότι η συγκεκριμένη πρωτοβουλία του υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης θα έχει αρχική προίκα κοντά στα 93 εκατ. ευρώ - το 25% των εσόδων από την δημοπρασία των συχνοτήτων – και με τα πρόσθετα κεφάλαια που θα μοχλεύσει θα χρηματοδοτεί startup αλλά και μεγαλύτερες εταιρείες για την ανάπτυξη εφαρμογών που αξιοποιούν το 5G.
