Αλλάζουν οπτική απέναντι στις συγχωνεύσεις των τηλεπικοινωνιακών παρόχων οι Βρυξέλλες, με διεθνή μέσα να επισημαίνουν ότι έχει γίνει πλέον αντιληπτό το γεγονός ότι ο κατακερματισμός της αγοράς δεν βοηθά στο να προχωρήσουν οι απαραίτητες επενδύσεις, οι οποίες θα διασφαλίζουν στο τέλος της ημέρας την επίτευξη των ψηφιακών στόχων που έχει θέσει η EE.
Αυτό τουλάχιστον προκύπτει από έγγραφο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που θα συνοδεύει την πολυαναμένομενη έκθεση για τις ψηφιακές υποδομές, σύμφωνα με τους Financial Times. Σε αυτό αναφέρεται ότι «ο κατακερματισμός του τηλεπικοινωνιακού τομέα θα μπορούσε να επηρεάσει την ικανότητα των φορέων εκμετάλλευσης να επιτύχουν την κλίμακα των επενδύσεων που απαιτούνται στα δίκτυα για να επιτευχθούν μεταξύ άλλων και διασυνοριακές υπηρεσίες».
Να θυμίσουμε ότι η σχετική έκθεση, η οποία θα αποσαφηνίσει τις σκέψεις των Βρυξελλών σχετικά με τον τρόπο δημιουργίας ανθεκτικών ψηφιακών δικτύων, αναμένεται την επόμενη εβδομάδα και ήδη βρίσκεται υπό εξέταση από τα αρμόδια εκτελεστικά όργανα της ΕΕ.
Παρότι οι συστάσεις της δεν θα είναι δεσμευτικές, θα δίνουν σύμφωνα με παράγοντες της αγοράς των τηλεπικοινωνιών, τον τόνο σχετικά με τις συγχωνεύσεις στον κλάδο, οι οποίες από πολλούς κρίνονται απαραίτητες για να γεφυρωθεί το χρηματοδοτικό κενό που εντοπίζεται ώστε να προχωρήσουν μεγάλες επενδύσεις. Σύμφωνα με τα όσα έχουν δηλώσει άλλωστε ήδη από πέρυσι οι τηλεπικοινωνιακοί πάροχοι της Ευρώπης, στην επόμενη πενταετία θα πρέπει να επενδυθεί περίπου το 50% των ετήσιων εσόδων των telcos, ώστε να προχωρήσουν τα μεγάλα έργα στις υποδομές.
Την αλλαγή πλεύσης μαρτυρούν και οι δηλώσεις του Επιτρόπου Τιερί Μπρετόν στους FT. «Για να δημιουργήσουμε μια πραγματικά ενιαία αγορά για τις τηλεπικοινωνίες θα πρέπει να αναστοχαστούμε ως προς την ενθάρρυνση της διασυνοριακής ενοποίησης», ανέφερε ο κ. Μπρετόν, επισημαίνοντας ότι το κλειδί για την υλοποίηση των μεγάλων επενδύσεων είναι η κλίμακα. «Η αύξηση της κλίμακας θα μπορούσε να δημιουργήσει την τεχνολογία αιχμής που απαιτείται ώστε η ΕΕ να γίνει πραγματικά ανταγωνιστική», επεσήμανε, τονίζοντας ότι «εξακολουθούν να υπάρχουν πολλά ρυθμιστικά προσκόμματα για μια επί της ουσίας, ενιαία αγορά τηλεπικοινωνιών».
Να θυμίσουμε ότι η μέχρι τώρα επικρατούσα άποψη των Βρυξελλών ήταν ότι ενδεχόμενες συμμαχίες στον κλάδο θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αύξηση τιμών, λειτουργώντας εν τέλει εις βάρος των καταναλωτών. Υπό αυτό το σκεπτικό μάλιστα, έχουν στο παρελθόν ανάψει κόκκινο φως σε μεγάλες συμφωνίες συγχώνευσης, όπως στην απόπειρα της CK Hutchison να αγοράσει την O2 έναντι 10,5 δισ. λιρών το 2016.
Η εν λόγω συζήτηση βρίσκεται σε εξέλιξη την ώρα που η Επιτροπή αναμένεται να αποφανθεί σχετικά με την έγκριση ή μη της κοινοπραξίας που θέλουν να δημιουργήσουν η γαλλική Orange και η Ισπανική Mas Movil στην Ισπανία. Μετά την τελευταία αναβολή οι σχετικές αποφάσεις αναμένεται να ανακοινωθούν στις 22 Φεβρουαρίου.
Η κατάσταση και τα μεγέθη της εγχώριας αγοράς τηλεπικοινωνιών
Να θυμίσουμε ότι το τελευταίο διάστημα και στην Ελλάδα πληθαίνουν οι φωνές για κινητικότητα στον τηλεπικοινωνιακό κλάδο, χωρίς ωστόσο να υπάρχουν αποχρώσες ενδείξεις. Σε κάθε περίπτωση μια συγχώνευση των υπαρχόντων παικτών θα ήταν απαγορευτική δεδομένου του μεγέθους της αγοράς και του συνόλου των παικτών που δραστηριοποιούνται σε αυτή. Το σενάριο ωστόσο εισαγωγής ενός νέου παίκτη, με ή χωρίς εξαγορά ενός υφιστάμενου, δεν θα συναντούσε προσκόμματα.
Αντιθέτως, όπως έχουν επισημάνει οι αρμόδιες ρυθμιστικές αρχές στο παρελθόν, η ύπαρξη ενός ακόμα παίκτη, ειδικά ενός φορέα εικονικού δικτύου (MVNO) θα ενίσχυε τον υγιή ανταγωνισμό. Παρόλα αυτά βέβαια, όσες φορές κι αν έχει ανακοινωθεί ένα τέτοιο εγχειρημα, δεν έχει ολοκληρωθεί. Οι τελευταίες σχετικές ανακοινώσεις αφορούσαν στην Volton, η οποία σχεδίαζε να δραστηριοποιηθεί στην εγχώρια αγορά των τηλεπικοινωνιών ως MVNO μέσω συμφωνίας που είχε υπογράψει με την Vodafone. Τα σχέδια ωστόσο δεν προχώρησαν, τουλάχιστον ακόμα.
Όσο για τα μεγέθη της ελληνικής αγοράς, δείχνουν να παραμένουν σταθερά, με τους πρωταγωνιστές να ανταγωνίζονται για την προσέλκυση νέων συνδρομητών, σύμφωνα με την Επισκόπηση Αγορών ηλεκτρονικών επικοινωνιών και ταχυδρομικών υπηρεσιών για το 2022 που δημοσιοποίησε μόλις χθες η Εθνική Επιτροπή Τηλεπικοινωνιών και Ταχυδρομίων.
Βάσει αυτής ο κύκλος εργασιών του κλάδου αυξήθηκε στα 5,1 δισ. ευρώ και τα έσοδα από τις τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες κατέλαβαν το 86,6%. Η συμβολή του κύκλου εργασιών του κλάδου στο ΑΕΠ της Ελλάδας κυμάνθηκε στο 2,4%. Οι επενδύσεις των παρόχων ηλεκτρονικών επικοινωνιών ανήλθαν σε 925 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας αύξηση 22% σε σχέση με το 2021.
Για την ακρίβεια, σύμφωνα με τα στοιχεία της Επισκόπησης Αγορών ηλεκτρονικών επικοινωνιών και ταχυδρομικών υπηρεσιών για το 2022 που δημοσιοποίησε μόλις χθες η ΕΕ, οι γραμμές σταθερής τηλεφωνίας την προαναφερθείσα χρονιά ανήλθαν σε 4.877.221, με τη διείσδυση να φθάνει μόλις στο 46,6% επί του πληθυσμού. Η κίνηση σταθερής τηλεφωνίας δε, σημείωσε νέα ετήσια πτώση 14,8%, κυρίως λόγω της μείωσης κατά 15,9% της διάρκειας των εθνικών κλήσεων προς σταθερά.
Στον αντίποδα οι συνδέσεις κινητής τηλεφωνίας παρότι παρουσίασαν οριακή αύξηση της τάξης του 0,1% σε σχέση με το 2021 - ανήλθαν σε 13,8 εκατ. παρουσίασαν διείσδυση επί του πληθυσμού της τάξης του 105%. Σημειωτέον ότι οι ενεργές συνδέσεις παρουσίασαν πτώση της τάξης του 1,2%, ανερχόμενες περίπου στα 11,4 εκατ., χωρίς ωστόσο να επηρεάζει αισθητά η διείσδυση.
Στην περίπτωση των ευρυζωνικών συνδέσεων τώρα και πάλι το προβάδισμα ανήκει στην κινητή, επιβεβαιώνοντας την τάση του mobile internet.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΕΤΤ οι σταθερές ευρυζωνικές συνδέσεις το 2022 έφτασαν τις 4.485.315, παρουσιάζοντας ετήσια αύξηση 1,3%, με την διείσδυση της σταθερής ευρυζωνικότητας στον πληθυσμό να φτάνει πλέον στο 42,9%, κινούμενη υψηλότερα από τον μέσο όρο της ΕΕ. Όπως επισημαίνει η ΕΕΤΤ, σε σύγκριση με την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και σύμφωνα με στοιχεία που αφορούν τον Ιούνιο του 2022, η διείσδυση της σταθερής ευρυζωνικότητας στην ΕΕ κυμάνθηκε στο 37% και στην Ελλάδα στο 42,5%, κατατάσσοντας τη χώρα στην 5 η θέση μεταξύ των κρατών μελών της ΕΕ έναντι της 8 ης θέσης το 2021.
Οι γραμμές υψηλών ταχυτήτων (ονομαστικών download ταχυτήτων από 30 Mbps έως 100 Mbps) αποτέλεσαν το 30,5% των ευρυζωνικών γραμμών της χώρας, ενώ σημαντική ήταν η αύξηση του ποσοστού των γραμμών υπερ-υψηλών ταχυτήτων (ονομαστικών download ταχυτήτων από 100 Mbps και άνω) στο 26% των ευρυζωνικών γραμμών της χώρας έναντι 14% στα τέλη του 2021.
Οι συνολικές γραμμές πρόσβασης σε δίκτυα NGA που υλοποιήθηκαν από τον ΟΤΕ και τους παρόχους, στο πλαίσιο εισαγωγής της διαδικασίας VDSL Vectoring/FTTH στο δίκτυο πρόσβασης, ανήλθαν σε 1.067.75118, έναντι 796.611 γραμμών στα τέλη του 2021, σημειώνοντας αύξηση 34%.
Όσο για την κάλυψη των δικτύων πολύ υψηλής χωρητικότητας (VHCN) αυξήθηκε κατά 8 εκατοστιαίες μονάδες (27,8% το 2022 έναντι 19,8% το 2021). Η δε διείσδυσή τους στα νοικοκυριά αυξήθηκε κατά 11,4 εκατοστιαίες μονάδες (20,3%).
Στην αντιπέρα όχθη η διείσδυση της κινητής ευρυζωνικότητας στην Ελλάδα, έφθασε το 94,5% (Ιούνιος 2022), με την απόσταση από τη μέση διείσδυση στην ΕΕ (112,9%) να έχει μειωθεί, καθώς, μέσα σε ένα έτος, αυξήθηκε κατά 5,5 μονάδες, έναντι 4,5 μονάδων της ΕΕ.
Η χρήση των δικτύων κινητών επικοινωνιών σηματοδοτήθηκε για άλλη μία χρονιά από την εντυπωσιακή αύξηση κατά 50% στη χρήση υπηρεσίας δεδομένων, φθάνοντας τα 844 εκατ. GΒ έναντι 563 εκατ. GΒ το 2021.
Σημαντική ήταν επίσης, η αύξηση των λεπτών ομιλίας εντός της Ελλάδας κατά 6,6%, με τον μεγαλύτερο όγκο να πραγματοποιείται από τους οικιακούς χρήστες µε συμβόλαιο (44,6%), ενώ έπονται οι συνδρομητές καρτοκινητής (40,6%). Τέλος, αξιοσημείωτη αύξηση 17,7% παρουσίασαν τα μηνύματα πολυμέσων (MMS), τα οποία ανήλθαν, το 2022, σε 9,6 εκατ. από 8,1 εκατ. το 2021.
