Ροή
Μπορεί η αισιοδοξία να έχει επανέλθει στο τουριστικό τραπέζι, ενισχυόμενη τόσο από τα καλά αποτελέσματα του 2021 όσο κι από την ισχυρή ζήτηση για το επόμενο καλοκαίρι, δεν αντιπροσωπεύει όμως το σύνολο του τουριστικού κόσμου. Κι αυτό γιατί ο τουρισμός στα μεγάλα αστικά κέντρα της χώρας απέχει από τις καλές επιδόσεις των νησιών του φετινού καλοκαιριού, διατηρώντας μάλιστα πολλά από τα αγκάθια του παρελθόντος. Δεδομένης ωστόσο της ανθεκτικότητας που έχει επιδείξει η πρωτεύουσα εν μέσω της υγειονομικής κρίσης αλλά και της ισχυρής πρόθεσης για ταξίδια που καταγράφεται παγκοσμίως η στιγμή μοιάζει ιδανική αλλά κι επιτακτική για τομές που θα ισχυροποιήσουν την ταυτότητα της, αξιοποιώντας παράλληλα και τις μεγάλες προοπτικές της.
Πώς κινήθηκε ο τουρισμός στην πρωτεύουσα το 2021
Στα αγκάθια που παρατηρούνται σήμερα συγκαταλέγεται σίγουρα η μετάλλαξη Όμικρον η οποία έχει ρίξει πληρότητες και την τουριστική κίνηση καθόλη τη διάρκεια του χειμώνα. Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι η πληρότητα σήμερα παραμένει σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα, μόλις που ξεπερνά το 20%, τόσο στην Αθήνα όσο και σε άλλα αστικά κέντρα, επιβεβαιώνοντας τους φορείς της αγοράς που έκαναν λόγο για έναν δύσκολο χειμώνα. Αντίστοιχα πτωτικά κινούνται και τα νούμερα του μεγαλύτερου αεροδρομίου της χώρας, κάνοντας εμφανή τον αντίκτυπο που είχε η Όμικρον στην επισκεψιμότητα. Η κίνηση μάλιστα έχει όχι απλά επιδεινωθεί σε σχέση με τους προηγούμενους μήνες αλλά παρατηρήθηκε να ανοίγει εκ νέου η ψαλίδα σε σχέση με την χρυσή χρονιά του 2019. Να θυμίσουμε ότι ο Ιανουάριος του 2022 υπολείπεται κατά 44,5% σε επιβατική κίνηση σε σχέση με τον Ιανουάριο του 2019 από 30% χαμηλότερα που ήταν τον Οκτώβριο και τον Νοέμβριο του 2021.
Κι όλα αυτά την ώρα που ήδη τα προηγούμενα δύο χρόνια ξενοδοχεία και τουριστικές επιχειρήσεις της πρωτεύουσας έχουν υποφέρει δυσανάλογα. Αξίζει να σημειωθεί ότι σύμφωνα με την έρευνα της GBR Consulting που πραγματοποιήθηκε για την Ένωση Ξενοδόχων Αθηνών, Αττικής και Αργοσαρωνικού την περίοδο Ιανουαρίου – Απριλίου 2021, μόνο το 50 – 55% των δωματίων των ξενοδοχείων της Αθήνας ήταν σε λειτουργία με επίπεδα πληρότητας μεταξύ 11% - 18%. Η χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων που ακολούθησε και το επίσημο άνοιγμα της τουριστικής αγοράς τον Μάιο είχε ως αποτέλεσμα τον Ιούνιο του ίδιου έτους να είναι σε λειτουργεία το 87% των δωματίων ξενοδοχείων της Αθήνας και μέχρι το τέλος του χρόνου να ανοίξουν όλες οι μονάδες της πρωτεύουσας. Παρότι όμως η ζήτηση αυξήθηκε η πληρότητα κινήθηκε από 47% τον Ιούνιο έως περίπου 68% τον Ιούλιο και τον Αύγουστο φτάνοντας μόλις τον Σεπτέμβριο στο 71%. Η αύξηση της αισιοδομίας όμως ανακόπηκε εκ νέου από την αύξηση κρουσμάτων και θανάτων που έφερε η νέα μετάλλαξη από τον Νοέμβριο κι έπειτα.
Βέβαια η Όμικρον δεν αποτελεί το μοναδικό αγκάθι που εντοπίζεται σήμερα στον τουριστικό προορισμό της πρωτεύουσας. Προβληματισμό για το προσεχές διάστημα προκαλεί και το ουκρανικό ζήτημα και οι τυχόν «αναταράξεις» που μπορεί να προκύψουν από αυτό στον ευρωπαϊκό τουρισμό. Παρότι οι φορείς της αγοράς δεν διαπιστώνουν προς ώρας κάποιον αντίκτυπο στις προκρατήσεις του καλοκαιριού τονίζουν ότι η «γεωπολιτική σταθερότητα είναι ένας από τους 4 παράγοντες που επηρεάζουν τα ταξίδια (σ.σ. οι άλλοι τρεις είναι τα μακροοικονομικά, η ελκυστικότητα του προορισμού και ο σχεδιασμός των αεροπορικών να εντάσσουν έναν προορισμό στα σχέδιά τους). «Αυτή την στιγμή δεν μπορούμε να μιλήσουμε για επιπτώσεις για τη σεζόν, δεν υπάρχει καμία ένδειξη, έχουμε μόνο την εικόνα από τις προκρατήσεις που είναι θετική. Δεν μπορούμε να πούμε ότι έχει φανεί η επίπτωση αλλά σίγουρα η σταθερότητα πάντα απασχολεί τον τουρισμό», αναφέρθηκε χαρακτηριστικά κατά την χθεσινή εκδήλωση της ΕΞΑΑ και του ΔΑΑ για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων της έρευνας ικανοποίησης ταξιδιωτών.
Την ίδια στιγμή τον ξενοδοχειακό κλάδο της πρωτεύουσας αλλά και τον προορισμό βαραίνουν οι προβλέψεις για αργή ανάκαμψη του city break αλλά και χρόνια προβλήματα, όπως οι βραχυχρόνιες μισθώσεις, οι ελλείψεις στις υποδομές, η ηχορύπανση και η ελλιπής καθαριότητα ακόμα και η μικρή αναγνωρισιμότητα του παραλιακού μετώπου - αν σκεφτεί κανείς ότι το 47% των επισκεπτών της χώρα το καλοκαίρι δεν επισκέφτηκαν το παραλιακό μέτωπο επειδή αγνοούν την υπάρξή του.
Καθοριστική στιγμή για την συνέχεια
«Η 17η Έρευνα, όπως παρουσιάστηκε από την ΕΞΑΑΑ, τον ΔΑΑ και τους ερευνητές, αλλά και όπως δείχνουν τα αναλυτικά και πλήρη στοιχεία της, μας δίνει πλήθος νέων δεδομένων προς προβληματισμό όλων, τόσο σε σχέση με την απόδοση των ξενοδοχείων, όσο και σε σχέση με τα προβλήματα ή τις αντοχές και τις ικανότητες του προορισμού - όπως τα περιγράφουν οι ίδιοι οι επισκέπτες. Από πλευράς μας καταθέτουμε όλη την πληροφορία που συγκεντρώθηκε επιμελώς και με πολύ προσοχή, υπόψη όλων, προς μελέτη. Θεωρούμε πως αποτελεί ένα πολύτιμο εργαλείο, το οποίο συνδυαστικά με τις εξαιρετικές λοιπές μελέτες και έρευνες των φορέων της Ξενοδοχίας και του Τουρισμού (ΞΕΕ - ΙΤΕΠ, ΣΕΤΕ - ΙΝΣΕΤΕ κ.ά.) αλλά και των αντίστοιχων ερευνητικών κέντρων της πολιτείας προσθέτει ένα λιθαράκι σε όλα όσα προσπαθούμε με πολύ αγάπη για την Αθήνα και τον Τουρισμό της» ανέφερε χαρακτηριστικά η Πρόεδρος της Ένωσης Ξενοδόχων Αθηνών Αττικής και Αργοσαρωνικού κ. Λαμπρινή Καρανάσιου Ζούλοβιτς.
Στο ίδιο μήκος κύματος και ο Γενικός Γραμματέας της ΕΞΑΑΑ κ. Ευγένιος Βασιλικός, τόνισε πως «όλα καταδεικνύουν την ανάγκη για ειλικρινή στο εξής πολιτική πρόθεση, για στρατηγική που πρέπει να ακολουθηθεί, για στόχους κοινούς μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα σχετικά με το ποια τουριστική Αθήνα επιθυμούμε για το μέλλον. Απαιτείται σχεδιασμός -κυρίως- ακόμη και του χάρτη της δυναμικότητας της πόλης, αλλά και των υπηρεσιών που η Αθήνα οφείλει να προσφέρει στους επισκέπτες της. Η συνολική ποιότητα της προσφοράς της Αθήνας “την επόμενη ημέρα” πρέπει να είναι αντίστοιχη και της υποδομής που δημιουργείται. Αυτό που έχει σημασία είναι να αποφασίσουμε να αντιμετωπίσουμε κατάματα τα προβλήματα- και όταν το κάνουμε θα μπορέσουμε και να τα επιλύσουμε».
Σύμφωνα με τα όσα ανέφεραν όλοι οι συμμετέχοντες η στιγμή αποδεικνύεται ιδανική για να σχεδιάσουμε την επόμενη ημέρα του τουρισμού της Αθήνας, ειδικά αφού το ενδιαφέρον για το σύνολο της χώρας είναι αυξημένο αλλά και η πρωτεύουσα κατάφερε εν μέσω υγειονομικής κρίσης να διατηρήσει το καλό της brand και να αναδειχτεί στη συνείδηση των ταξιδιωτών ως ασφαλής προορισμός.
«Η χώρα μας σε συγκριτική βάση, όπως και όλος ο ευρωπαϊκός Νότος έχει πληγεί λιγότερο σε σχέση με το Βορρά και οι ενδείξεις για τους επόμενους μήνες είναι αρκετά θετικές- έστω κι αν η πανδημία επιφυλάσσει πάντα εκπλήξεις» ανέφερε χαρακτηριστικά ο διευθύνων σύμβουλος του Διεθνούς Αερολιμένα Αθηνών κ. Γιάννης Παράσχης για τους επόμενους μήνες. Όπως σημείωσε αυτή την στιγμή και λόγω της «Ομικρον» από τις αρχές του 2022 μέχρι σήμερα η επιβατική κίνηση είναι στο μείον 45% έναντι του 2019, την ίδια στιγμή που το τελευταίο διάστημα του 2021, το Νοέμβριο και το Δεκέμβριο τα επίπεδα ανάκαμψης ήταν στο μείον 25% έως μείον 30% σε σύγκριση πάντα με την περίοδο προ πανδημίας. «Έχουμε ισχυρές ελπίδες για το δεύτερο τρίμηνο που είναι πολύ κρίσιμο για την Αθήνα (σ.σ. δεδομένου ότι θα ξεκινήσουν και τα θερινά προγράμματα των αεροπορικών εταιρειών), πέραν του καλοκαιρινού τριμήνου έως το Σεπτέμβριο που παραδοσιακά η Ελλάδα, λόγω της εποχικότητας έχει μεγάλη κίνηση. Είμαστε στα 6,5 εκατ. επισκέπτες το 2019 και άρα έχουμε πολύ έδαφος να καλύψουμε, το οποίο ελπίζουμε να καλυφθεί σε μεγάλο βαθμό φέτος- αν όλα πάνε καλά».
Στο ιδανικό μομέντουμ συντελεί και η σημαντική αλλαγή στο χάρτη της δυναμικότητας της Αθήνας με αύξηση των ξενοδοχειακών μονάδων. σημειωτέον ότι σύμφωνα με την έρευνα της GBR Consulting στην πρωτεύουσα υπάρχουν αυτή τη στιγμή 2.500 καινούρια δωμάτια υπό κατασκευή κι επιπλέον 2.500 που προβλέπονται ότι θα υπάρξουν στο μέλλον στις νέες ξενοδοχειακές μονάδες, οι οποίες σχεδιάζονται εντός της έκτασης του πρώην αεροδρομίου του Ελληνικού να προστεθούν. Δεδομένης μάλιστα της προσθήκης νέων ξενοδοχείων, «θα πρέπει να συντηρηθεί η δυναμική της Αθήνας και η ζήτηση να είναι ζωντανή προκειμένου να μην βρεθούμε προ εκπλήξεων», σημείωσε χαρακτηριστικά η κα Ζούλοβιτς.
Στα βασικά ζητούμενα της επόμενης ημέρας σύμφωνα με το σύνολο των φορέων παραμένει η προσπάθεια ενίσχυσης του city break, για τις σύντομες αποδράσεις Σαββατοκύριακου από το εξωτερικό στην πρωτεύουσα όπως και η επιστροφή του επαγγελματικού/ συνεδριακού τουρισμού και των εκδηλώσεων.
