Την δυνατότητα ανάδειξης νέων προορισμών στην Ελλάδα εξετάζει ο κλάδος της κρουαζιέρας και τα συναρμόδια υπουργεία (Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής και Τουρισμού) με στόχο να αποσυμφορηθούν οι δημοφιλείς μέχρι σήμερα προορισμοί χωρίς να καμφθεί η ισχυρή ανάπτυξη του κλάδου. Το στοίχημα χαρακτηρίζεται μάλιστα εξόχως σημαντικό δεδομένης της πίεσης που δημιουργεί ο μεγάλος αριθμός επισκεπτών κρουαζιέρας σε συγκεκριμένα ελληνικά νησιά - όπως απέδειξε το πολύ πρόσφατο παράδειγμα της Σαντορίνης - αλλά και της ανοδικής πορείας του κλάδου, από το πέρας της πανδημίας κι έπειτα.
Η ανάγκη υποστήριξης νέες προορισμών
Το θέμα συζητήθηκε εκτενώς κατά την πρόσφατη συνάντηση που είχε η Διεθνής Ένωση Εταιρειών Κρουαζιέρας (CLIA), εκπροσωπούμενη από τη Marie-Caroline Laurent, Γενική Διευθύντρια στην Ευρώπη, και τη Μαρία Δεληγιάννη, Διευθύντρια Ανατολικής Μεσογείου, με τον Υπουργό Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Χρήστο Στυλιανίδη και τον Γενικό Γραμματέα Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής, Μανώλη Κουτουλάκη.
Κατά την διάρκεια της συνάντησης και οι δύο πλευρές δεσμεύτηκαν για την συνεργασία τους με στόχο την βιώσιμη ανάπτυξη του κλάδου της κρουαζιέρας στη χώρα μας, με την CLIA να επισημαίνει ότι η Ελλάδα αποτελεί έναν προορισμό κρουαζιέρας μείζονος σημασίας στην Ευρώπη ο οποίος και πρέπει να προστατευθεί.
Η ανάγκη ορθής διαχείρισης των προορισμών γίνεται κατανοητή από τα στατιστικά του κλάδου. Αρκεί να αναφερθεί ότι το 57% του τουρισμού κρουαζιέρας στην Ελλάδα κατευθύνεται σε Πειραιά, Σαντορίνη και Μύκονο.
Υπό το πρίσμα αυτό και με στόχο την ορθή διαχείριση των προορισμών και της ανάπτυξης του κλάδου με βιώσιμο τρόπο, έχει ήδη συμφωνηθεί για την περίπτωση της Σαντορίνης να τεθεί ημερήσιο όριο επιβατών κρουαζιέρας σε 8.000 από το 2025 ενώ αντίστοιχες σκέψεις υπάρχουν και για την Μύκονο, όπως είχε αφήσει να εννοηθεί ο Πρωθυπουργός σε δηλώσεις του στο Bloomberg. Η επιβολή πλαφόν στον αριθμό των κρουαζιερόπλοιων που επισκέπτονται τα ελληνικά νησιά σύμφωνα με τον πρωθυπουργό θα έχει στόχο να περιορίσει τον υπερτουρισμό σε δημοφιλείς νησιωτικούς προορισμούς της χώρας μας. Παράλληλα βέβαια, μέσω των νέων κανόνων που θα ιυοθετηθούν, θα μπορούσε να περιοριστεί ο συνολικός αριθμός των θέσεων ελλιμενισμού στα νησιά ή να εισαχθεί μια διαδικασία υποβολής προσφορών για τις θέσεις.
Το θέμα αποτελεί προτεραιότητα και για το υπουργείο Τουρισμού, με την αρμόδια υπουργό, Όλγα Κεφαλογιάννη, σε πρόσφατες δηλώσεις της να κάνει λόγο για ανάγκη τήρησης του μέτρου και της ισορροπίας στην τουριστική ανάπτυξη. «Χρειάζεται επανασχεδιασμός, προκειμένου να προσαρμοστεί η δραστηριότητα στο μέτρο της χώρας και των υποδομών των ελληνικών προορισμών», είχε αναφέρει η κα Κεφαλογιάννη επισημαίνοντας ότι υπάρχει ήδη ένα μέτρο που καθορίζεται από το γεωγραφικό ανάγλυφο της χώρας. Η ίδια τόνισε μάλιστα ότι «η Ελλάδα θα πρέπει να θέσει πρόσθετες προδιαγραφές, προκειμένου να υπάρχει αντιστοίχιση της δραστηριότητας με το οικονομικό όφελος που προκύπτει». Με τα σημερινά δεδομένα, εξήγησε η κυρία υπουργός, το οικονομικό όφελος από την κρουαζιέρα είναι δυσανάλογο με την πίεση στις υποδομές και τις τοπικές κοινωνίες από τους χιλιάδες επιβάτες που κατεβαίνουν για λίγες ώρες σε προορισμούς όπως η Σαντορίνη, η Μύκονος κλπ. προσθέτοντας ωστόσο ότι «με το home porting, υπάρχει ένα σημαντικό οικονομικό όφελος».
Η βιώσιμη ανάπτυξη της κρουαζιέρας δεν αποτελεί αποκλειστικά κυβερνητική μέριμνα αλλά και επιδίωξη του ίδιου του κλάδου. Σε αυτό το πλαίσιο μάλιστα οι εκπρόσωποι της Ένωσης εξέφρασαν χθες το έντονο ενδιαφέρον των εταιρειών κρουαζιέρας να εμπλουτίσουν τα δρομολόγιά τους με επιπλέον ελληνικούς προορισμούς, δεδομένου του ευρύτατου φάσματος επιλογών που προσφέρει η χώρα.
Αντίστοιχα και στο σχέδιο Δράσης για την κρουαζιέρα, το οποίο έχει παρουσιάσει η CLIA γίνεται λόγος για περαιτέρω ανάπτυξη δραστηριοτήτων homeporting, για ανάδειξη νέων προορισμών και επέκτασης της σεζόν. Επιπλέον επισημαίνεται η ανάγκη βελτίωσης των λιμενικών υποδομών, σύμφωνη με τις νέες απαιτήσεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας νομοθεσίας και της δημιουργίας συστήματος κρατήσεων θέσεων ελλιμενισμού (berth management system) στα λιμάνια που αντιμετωπίζουν υψηλά επίπεδα κίνησης.
Τα μεγέθη της κρουαζιέρας
Η ανάγκη στρατηγικού σχεδιασμού για την επόμενη ημέρα της κρουαζιέρας καθίσταται επιτακτική ώστε να μην καμφθεί η ζήτηση που εμφανίζει τα τελευταία χρόνια η χώρα μας.
Να θυμίσουμε ότι σύμφωνα με μελέτη από την Διεθνή Ένωση Εταιρειών Κρουαζιέρας (CLIA) σε συνεργασία με την MMGY Global και την Travelzoo η κρουαζιέρα ανακάμπτει ταχύτερα στις διεθνείς αφίξεις τουριστών και συμβάλλει ισχυρά στις τοπικές και εθνικές οικονομίες. Για φέτος η CLIA προβλέπει ότι 35,7 εκατομμύρια ταξιδιώτες θα κάνουν κρουαζιέρες, από 31,7 εκατομμύρια τουρίστες πέρυσι. Το 2022 όπου οι επισκέπτες ήταν αισθητά λιγότεροι, ο κλάδος της κρουαζιέρας προσέφερε 138 δισ. δολάρια στην παγκόσμια οικονομία, 1,2 εκατομμύρια θέσεις εργασίας και 43 δισ. δολάρια σε μισθούς. Εξίσου σημαντικό για την ανάπτυξη του τουριστικού κλάδου ευρύτερα, είναι και το γεγονός πως το 63% των επιβατών έχει επιστρέψει σε έναν προορισμό που επισκέφθηκε για πρώτη φορά με κρουαζιερόπλοιο για μεγαλύτερη διαμονή.
Όσο για την χώρα μας, το περασμένο έτος υποδέχθηκε 32,7 εκατομμύρια τουρίστες, 18% περισσότερους από το 2022, ενώ το πρώτο τρίμηνο του 2024 σημειώθηκε αύξηση των επισκεπτών κρουαζιέρας κατά σχεδόν 25%.
Το 2023 πραγματοποιήθηκαν πάνω από 5.230 προσεγγίσεις κρουαζιερόπλοιων σε ελληνικά λιμάνια μεταφέροντας περισσότερους από 7 εκατ. επιβάτες. Η δραστηριότητα του homeporting δε, αυξήθηκε το περασμένο έτος κατά 5% ενώ και την τρέχουσα χρονιά συνεχίζει να αναπτύσσεται. Για το τρέχον έτος οι εκτιμήσεις κάνουν λόγο για πάνω από 5.280 προσεγγίσεις 131 κρουαζιερόπλοιων, με το 70% να πραγματοποιεί homeporting ή μερικό homeporting σε ελληνικά λιμάνια.
