Ασυνήθιστα υψηλή θνησιμότητα στους χρήστες ενέσιμων ψυχοδραστικών ουσιών, σε σχέση με άλλες χώρες, καταγράφεται στην Ελλάδα, παρά τα θετικά βήματα που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια.
Σύσσωμοι οι μη κυβερνητικοί φορείς, που παρεμβαίνουν στο πεδίο, ζητούν από την νέα κυβέρνηση να λάβει μέτρα, ώστε να βελτιωθεί η πρόσβαση των χρηστών στο σύστημα Υγείας και να ενισχυθούν τα προγράμματα μείωσης της βλάβης. Ζητούν ενίσχυση των υφιστάμενων δομών, συμμετοχή των χρηστών στη λήψη αποφάσεων, αντιμετώπιση του στίγματος και πρόσβαση σε όλες τις διαθέσιμες θεραπείες.
Τα σοβαρά προβλήματα, που υπάρχουν αλλά και οι προτάσεις για την αντιμετώπιση τους παρουσιάστηκαν σε συνέντευξη Τύπου, που οργάνωσε το Δίκτυο ομότιμων χρηστών. Η εκδήλωση με τίτλο: «Η επόμενη μέρα για την πολιτική αντιμετώπισης των ναρκωτικών» πραγματοποιήθηκε με την υποστήριξη των οργανώσεων «PRAKSIS» και «Γιατροί του Κόσμου» καθώς και του Συλλόγου Οροθετικών «Θετική Φωνή» και του Συλλόγου Ασθενών Ήπατος «Προμηθέας».
Ο κ. Χρήστος Αναστασίου, συντονιστής του Δικτύου ομοτίμων ανέφερε μεταξύ άλλων: «Η εμπλοκή των χρηστών στην λήψη αποφάσεων δίνει τη δυνατότητα στα άτομα να κάνουν επιλογές, σύμφωνα με τις ανάγκες και τις προτιμήσεις τους.
Ο σεβασμός του δικαιώματος του ατόμου να επιλέξει το φάρμακο, που του ταιριάζει αναγνωρίζει την προσωπική του αυτονομία και προωθεί την εξατομικευμένη θεραπεία.
Η προσφορά μιας σειράς επιλογών που βασίζονται σε στοιχεία και η συμμετοχή των ασθενών στη διαδικασία λήψης αποφάσεων βελτιώνει θεαματικά τα αποτελέσματα της θεραπείας. Η πρόσβαση σε όλες τις σύγχρονες και διαθέσιμες θεραπείες με αγωνιστές οπιοειδών, μπορεί να μειώσει όλους τους κινδύνους που σχετίζονται με τη παρανομία και να σταθεροποιήσει τη ζωή των ατόμων.
Η προσαρμογή της θεραπείας με βάση παράγοντες, όπως το ιατρικό ιστορικό, οι καταστάσεις ψυχικής υγείας, και οι προσπάθειες θεραπείας αυξάνει τη δέσμευση τους και την παραμονή τους στις υπηρεσίες. Η ενημέρωση και η συγκατάθεση διασφαλίζει ότι τα άτομα έχουν απαραίτητες πληροφορίες σχετικά με τα οφέλη, τους κινδύνους και τις παρενέργειες. Πλέον αυτά πρέπει να γίνουν σεβαστά και στην χώρα μας!».
Απαραίτητη η συμπεριληπτική πολιτική
Στα αστικά κέντρα της χώρας, σε καθημερινή βάση, δεκάδες και άλλοτε εκατοντάδες ανθρώπων διαβιούν σε άθλιες συνθήκες, προσπαθώντας να αντιμετωπίσουν την εξάρτησή τους από ψυχοδραστικές ουσίες.
«Αυτοί οι άνθρωποι βρίσκονται σε τεράστια ανάγκη και παράλληλα εκτίθενται σε πολλαπλούς κινδύνους για την υγεία και τη ζωή τους κυρίως δε μετά από μία περίοδο ανάπτυξης νέων προγραμμάτων ψυχοκοινωνικής μέριμνας, όπου όλοι οι εμπλεκόμενοι φορείς είχαμε την προσδοκία μετριασμού των κινδύνων και μείωσης του αριθμού των άστεγων ατόμων που αντιμετωπίζουν θέματα εξαρτήσεων.
Ωστόσο σήμερα συνεχίζουμε μεταξύ των βασικών αιτημάτων για την υγεία των άστεγων ατόμων σε χρήση, να εντοπίζουμε την ανάγκη συνεχιζόμενης φροντίδας για σοβαρά αποστήματα και λοιμώξεις, καθώς και τη διενέργεια εξετάσεων ταχείας διάγνωσης και την άμεση διασύνδεση με το Εθνικό Σύστημα Υγείας. Ενώ πολύ συχνά εμφανίζονται άνθρωποι με συννοσηρότητα ψυχικής υγείας που χρήζουν άμεσης βοήθειας και αποκλείονται από τα στεγαστικά προγράμματα.
Ο κύκλος της δημόσιας πολιτικής για την αντιμετώπιση των ναρκωτικών πρέπει την επόμενη μέρα να είναι συμπεριληπτικός, να βασίζεται σε εφικτά και απτά αποτελέσματα και στις αρχές της Μείωσης Βλάβης. Για αυτό το λόγο η συμμετοχή της ίδιας της κοινότητας και της κοινωνία των πολιτών στη διαμόρφωση αλλά και την υλοποίησης της πολιτικής για τα ναρκωτικά είναι καθοριστική», δήλωσε μεταξύ άλλων ο επιχειρησιακός διευθυντής των Γιατρών του Κόσμου, κ. Τάσος Υφαντής.
Ο πρόεδρος του συλλόγου Προμηθέας κ. Γιώργος Καλαμίτσης από την πλευρά του τόνισε: «Η πρόσφατη αλλαγή του νομικού πλαισίου που διευρύνει την δυνατότητα χρήσης της Ναλοξόνης προς τον γενικό πληθυσμό αποτελεί ένα σημαντικό βήμα προστασίας των χρηστών ενέσιμων ναρκωτικών. Η χορήγηση Ναλοξόνης προλαμβάνει θανάτους μόνο στην περίπτωση υπερδοσολογίας από οπιοειδή.
Τα αίτια της αυξημένης θνησιμότητας εντοπίζονται και στις διαχρονικές παθογένειες που αντιμετωπίζει το ΕΣΥ. Συγκεκριμένα, οι χρήστες αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στην πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και αυτό οφείλεται στην έλλειψη επαγγελματιών υγείας καθώς και στο γεγονός του στίγματος και των διακρίσεων που αντιμετωπίζουν στην προσπάθεια να προσεγγίζουν τις δομές υγείας».
Η κα Μαριανέλλα Κλώκα, εκ μέρους της PRAKSIS εστίασε στο στίγμα και την αντιμετώπιση του. Μεταξύ άλλων είπε: «Η χρήση της γλώσσας στο δημόσιο λόγο μπορεί να υποστηρίξει πολιτικές προσεγγίσεις, να ενισχύσει ή να αποδομήσει τα στερεότυπα. Στον τομέα της χρήσης ψυχοδραστικών ουσιών η γλώσσα, τα περιεχόμενα και η οπτικοποίησή τους μέσα από τους διαμορφωτές της κοινής γνώμης και τα ΜΜΕ είναι ένα ακόμα πεδίο παρέμβασης για τις οργανώσεις μας.
Εδώ και 7 μήνες η PRAKSIS και το Δίκτυο Ομοτίμων Χρηστών Ψυχοδραστικών Ουσιών υποστηρίζουμε την πρωτοβουλία του Εθνικού Συντονιστή για τα Ναρκωτικά διοργανώνοντας εργαστήρια για δημοσιογράφους και επαγγελματίες υγείας που ασχολούνται με το θέμα της χρήσης, αλλά και τους ανθρώπους, που κάνουν χρήση ουσιών. Κοινός μας στόχος μας είναι ο προβληματισμός και οι προτάσεις για το πώς η γλώσσα, η οπτικοακουστική περιγραφή και η επιλογή των περιεχομένων μπορούν να ενημερώσουν πιο σφαιρικά και να δημιουργήσουν γέφυρες συνύπαρξης και αποδοχής».
Ανάγκη εναρμόνισης με την Ευρωπαϊκή Στρατηγική
Από την πλευρά του ο κ. Μάριος Ατζέμης, υπεύθυνος μείωσης της βλάβης της Θετικής Φωνής αναφέρθηκε μεταξύ άλλων στις προτεραιότητες που έχει θέσει η Ισπανική Προεδρία της ΕΕ, όπου κατά την ίδια έχει δοθεί έμφαση στην ανάδειξη της καταπολέμησης του στίγματος και των διακρίσεων κατά του HIV σαν ένας από τους κύριους άξονες δράσης. Αξίζει να σημειωθεί ότι η τελευταία φορά που ο HIV έτυχε κάποιας πολιτικής προσοχής σε επίπεδο ΕΕ ήταν το 2017!
Περαιτέρω η Ισπανική Προεδρία στην επικείμενη συνάντησή της μαζί μας στο πλαίσιο του Civil Society Forum on Drugs έχει θέσει ως θέμα την ψυχική υγεία των προβληματικών χρηστών και έχει λάβει ήδη ανάλογο feedback. Υπάρχει μια ευθεία σύνδεση με αυτό και την κατάσταση που αντιμετωπίζουμε στην πρώτη γραμμή και συγκεκριμένα με το σίσα* και την ψυχική επιβάρυνση των προβληματικών χρηστών του.
Τέλος, ο κ. Ατζέμης υπογράμμισε την ανάγκη της εναρμόνισης της χώρας μας με την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τα Ναρκωτικά και το αντίστοιχο Σχέδιο Δράσης, τα οποία προτείνουν την ενεργή και ουσιαστική συμμετοχή της Κοινωνίας των Πολιτών και της θιγόμενης κοινότητας στο σχεδιασμό και την υλοποίηση των υπηρεσιών και των πολιτικών που άμεσα επηρεάζουν τις ζωές της.
*Συνθετικό ναρκωτικό που περιέχει έναν τύπο κρυσταλλικής μεθαμφεταμίνης, που παρασκευάζεται με την ανάμειξη διεγερτικών ουσιών με πολύ τοξικές ουσίες όπως οινόπνευμα, χλωρίνη, ακόμη και υγρά από μπαταρίες αυτοκινήτων.
