Ανησυχητικά στοιχεία φέρνει στο φως Έρευνα Κοινής Γνώμης, που διεξήχθη πανελλαδικά σε γονείς παιδιών έως 17 ετών, για λογαριασμό του υπουργείου Υγείας και της UNICEF, στο πλαίσιο της Εθνικής Δράσης κατά της Παιδικής Παχυσαρκίας. Η έρευνα αποκαλύπτει τη «διαστρεβλωμένη» εικόνα που έχουν οι γονείς για τον τρόπο ζωής και το βάρος των παιδιών τους και αναδεικνύει την ανάγκη για στοχευμένες παρεμβάσεις από την πλευρά της Πολιτείας.
Παρά το γεγονός πως στην πλειονότητά τους οι γονείς ανέφεραν πως γνωρίζουν ότι το ποσοστό της παιδικής παχυσαρκίας στην Ελλάδα είναι από τα υψηλότερα της Ευρώπης, καταγράφεται από τους ίδιους μια σοβαρή υποεκτίμηση στις αξιολογήσεις που κάνουν για το σωματικό βάρος των δικών τους παιδιών.
Όπως προκύπτει από την έρευνα, η οποία διεξήχθη από την MARC, μόλις το 20,3% των γονέων θεωρούν ότι το παιδί τους είναι υπέρβαρο, ενώ δύο στους τρεις γονείς αξιολογούν ως κανονικό το βάρος των παιδιών τους.
Σημαντικές αποκλίσεις από τις συστάσεις για υγιεινή διατροφή
Παράλληλα, διαπιστώνονται σημαντικές αποκλίσεις στις διατροφικές συνήθειες των παιδιών, αναφορικά με τις σχετικές συστάσεις. Ειδικότερα:
• Μόνο το 42% των παιδιών τρώει φρούτα καθημερινά και μόλις ένα στα τρία (33,3%) καταναλώνει λαχανικά σε ημερήσια βάση. Η συχνότητα κατανάλωσης φρούτων και λαχανικών μειώνεται αισθητά καθώς αυξάνεται η ηλικία των παιδιών. Οι έφηβοι 15-17 ετών καταναλώνουν φρούτα και λαχανικά καθημερινά σε ποσοστά 30% και 28% αντίστοιχα.
• Γαλακτοκομικά (γάλα/γιαούρτι/τυρί) καταναλώνουν καθημερινά τα δύο στα τρία παιδιά και στην ηλικία 15-17 μόλις το ένα στα δύο.
• Με υψηλή συχνότητα (τουλάχιστον πέντε ημέρες την εβδομάδα) παιδιά και έφηβοι καταναλώνουν γλυκά/σοκολάτες σε ποσοστό 17%, σφολιατοειδή κρουασάν/κέικ/μπισκότα σε ποσοστό 21,7%.
• Περισσότερο από μία φορά την εβδομάδα καταναλώνονται πατατάκια/γαριδάκια σε ποσοστό 30%, αναψυκτικά με ζάχαρη σε ποσοστό 17,5% και ενεργειακά ποτά σε ποσοστό 8% ενεργειακά ποτά σε ποσοστό 8%, ποσοστό αυξανόμενο όσο αυξάνεται η ηλικία του παιδιού. Στην ηλικιακή κατηγορία 15-17 η κατανάλωση ενεργειακών ποτών περισσότερο από μια φορά την εβδομάδα ανέρχεται στο 18% ενώ συνολικά τα ενεργειακά ποτά καταναλώνει έστω και αραιότερα ο ένας στους δύο μαθητές λυκείου.
• Στα ελληνικά νοικοκυριά η κατανάλωση κρέατος και παραγώγων του καταγράφεται πιο συχνή από την συνιστώμενη, εν αντιθέσει με τα όσπρια που η κατανάλωσή τους καταγράφεται ελλιπής.
• Το 15% των γονέων δηλώνουν πως παραγγέλνουν φαγητό (πίτσα, σουβλάκια κλπ) με συχνότητα μεγαλύτερη της μίας φοράς την εβδομάδα. Συνήθως μία φορά την εβδομάδα παραγγέλνει το 35,4% των νοικοκυριών ενώ αραιότερα το 41,2%.
Μη επαρκής η σωματική άσκηση
Η σωματική άσκηση της πλειονότητας των παιδιών και εφήβων στην χώρα μας είναι μη επαρκής, λαμβάνοντας υπόψη τις συστάσεις του ΠΟΥ για τουλάχιστον 60 λεπτά κίνησης μέτριας προς υψηλής έντασης ημερησίως. Μόνο το 20,6% των εφήβων (15-17 ετών) και το 34,1% στο σύνολο του δείγματος- ασκείται καθημερινά για τουλάχιστον μία ώρα. Την ίδια στιγμή παρατηρείται ότι τα παιδιά αφιερώνουν κατά μέσο όρο 2,4 ώρες την ημέρα σε δραστηριότητες με οθόνες εκτός εκπαίδευσης, φτάνοντας έως και τις 3 ώρες στους εφήβους.
Ενδιαφέρον παρουσιάζει το εύρημα που ανιχνεύθηκε και στην ποιοτική έρευνα, πως η υπερβολική χρήση μπροστά σε κάποια οθόνη δεν αναφέρεται ως αίτιο καθιστικής ζωής και παχυσαρκίας, αλλά συνδέεται περισσότερο με άλλα συνεπακόλουθα, όπως πχ με την έλλειψη κοινωνικοποίησης, προβλήματα με τα μάτια, την έλλειψη συγκέντρωσης, την επιθετικότητα κλπ .
Από την πλευρά τους οι γονείς εκφράζουν την ανάγκη για πιο υγιεινές διατροφικές επιλογές και λιγότερο χρόνο μπροστά από οθόνες, ενώ θεωρούν ότι η Πολιτεία μπορεί να συμβάλει σε αυτή την κατεύθυνση με στοχευμένες δράσεις στα σχολεία, επιδοτούμενα αθλητικά προγράμματα και καμπάνιες ενημέρωσης. Τέλος, μόνο το 28,4% των γονέων δηλώνει πλήρως ενημερωμένο για τις συστάσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας σχετικά με τη σωματική δραστηριότητα των παιδιών.
Στοχευμένες δράσεις από υπουργείο Υγείας και UNICEF
Έχοντας αναλύσει στοιχεία όπως τα παραπάνω, το υπουργείο Υγείας, σε συνεργασία με τη UNICEF, έχει σχεδιάσει την Εθνική Δράση για την αντιμετώπιση της Παιδικής Παχυσαρκίας, ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα με στόχο την πρόληψη και την καταπολέμηση της Παιδικής Παχυσαρκίας, μέσω της προώθησης και υιοθέτησης υγιεινών διατροφικών συνηθειών και σωματικής άσκησης. Είναι το πρώτο πρόγραμμα που υλοποιείται σε όλη την επικράτεια, καλύπτοντας τις ανάγκες των παιδιών ηλικίας 0-17 ετών, παρέχοντας πολύτιμη βοήθεια σε αυτά και τις οικογένειές τους σε όλα τα επίπεδα όπως, ενδεικτικά, δωρεάν πρόσβαση σε διατροφολόγους, παρακολούθηση από γιατρούς, συμβουλές προς εκπαιδευτικούς, δωρεάν πρόσβαση σε αθλητικές δραστηριότητες.
Όπως δήλωσε η Αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη, σε συνέντευξη τύπου για την παρουσίαση της έρευνας, ήδη έχει ξεκινήσει πιλοτικά δράση σε 60 σχολεία της χώρας με ενημερώσεις, παιχνίδια για εκμάθηση των υγιεινών τροφίμων, δωρεάν άσκηση μέσω ομαδικών αθλημάτων. Παράλληλα, αναμένονται παρεμβάσεις με δωρεάν διατροφολόγους για παιδιά που αντιμετωπίζουν προβλήματα υγείας λόγω του βάρους τους.
Τις επόμενες ημέρες, μάλιστα, αναμένεται να παρουσιαστεί συστηματικό και ολοκληρωμένο πρόγραμμα που αφορά στην άσκηση των παιδιών, η οποία θα παρέχεται δωρεάν εντός και εκτός των σχολείων. Έμφαση θα δοθεί στα ομαδικά αθλήματα, με στόχο την ενίσχυση των κοινωνικών σχέσεων των παιδιών. Στο πλαίσιο αυτό, θα τούς δοθεί δυνατότητα να δοκιμάζουν αθλήματα και να επιλέγουν ποιο από αυτά θα συνεχίσουν καθ' όλη τη διάρκεια της χρονιάς χωρίς οικονομική επιβάρυνση των γονιών τους.
Τέλος, σύντομα, μέσω μιας νέας υπηρεσίας app, γονείς, παιδιά και έφηβοι θα μπορούν να κάνουν σχεδιασμένα βήματα προς έναν πιο υγιεινό τρόπο ζωής.
«Σχεδιάσαμε πολύ προσεκτικά και με απόλυτο σεβασμό στα παιδιά και στους γονείς τους την Εθνική Δράση κατά της Παιδικής Παχυσαρκίας, αναλύοντας με μεγάλη ευαισθησία ευρήματα, όπως αυτά που παρουσιάζονται σήμερα. Για εμάς, τα παιδιά πρέπει να έχουν κάθε εφόδιο για υγιεινό τρόπο διατροφής και για άθληση, και για αυτόν το λόγο προχωράμε σε αυτήν τη δράση. Οι γονείς, επίσης, είναι απαραίτητο να ενημερωθούν σωστά για το ζήτημα της Παιδικής Παχυσαρκίας, να αναγνωρίζουν τα σημάδια της καθώς επίσης και τις επιπτώσεις της και τα προβλήματα που προκαλεί και που μπορεί να μην τα φαντάζονται καν. Έχοντας καταπολεμήσει ως παιδί ζητήματα αυξημένου βάρους, αντιλαμβάνομαι απολύτως τους παράγοντες και το περιβάλλον που προκαλούν παχυσαρκία. Θέλω να τους αλλάξουμε, σε συντονισμό με γονείς, εκπαιδευτικούς, φορείς και οργανισμούς. Μπορούμε. Σε λίγες ημέρες θα ανακοινωθούν επιμέρους δράσεις για την καταπολέμηση της παιδικής παχυσαρκίας με εργαλεία φιλικά και αποτελεσματικά. Τα παιδιά μας πρέπει να μεγαλώνουν ως υγιή άτομα που θα ζήσουν περισσότερο και πιο ποιοτικά, και αυτό αφορά όλα τα παιδιά, χωρίς διακρίσεις», δήλωσε η Αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας.
