Για τα καλά φαίνεται πως έχει «ανάψει η συζήτηση» σχετικά με το ενδεχόμενο η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να αυξήσει το κατώτατο όριο ελάχιστων αποθεματικών (Minimum Reserves Requirements - MRR) για τις ευρωπαϊκές τράπεζες.
Αυτό έρχεται μετά την κίνηση της ΕΚΤ να μηδενίσει το επιτόκιο αποδοχής των ελάχιστων αποθεματικών από το 4% που έφτασε πλέον το επιτόκιο διευκόλυνσης αποδοχής καταθέσεων, με τη Φρανκφούρτη να «εξοικονομεί» 6,6 δισ. ευρώ μέσω αυτού. Να σημειωθεί πως οι τράπεζες της Ευρωζώνης πρέπει να διακρατούν σήμερα στην εθνική κεντρική τράπεζα τουλάχιστον το 1% συγκεκριμένων υποχρεώσεων, που αφορά κυρίως καταθέσεις πελατών.
Όπως αναφέρουν οι αναλυτές της Bank of America, η συζήτηση που έχει ανοίξει γύρω από το παραπάνω ζήτημα αποτελεί μια πρόκληση τόσο για την ίδια την ΕΚΤ, όσο και για τις τράπεζες που εποπτεύει. Μάλιστα, φαίνεται να διευρύνει τα μέτωπα του «στρατηγείου» της Φρανκφούρτης, καθώς πέρα από την αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, πλέον αρχίζει να βλέπει και την κερδοφορία του, δύο δυνητικά αντικρουόμενους στόχους, επιφέροντας έτσι μια μεγαλύτερη ασάφεια ως προς τα μηνύματα που θέλει να στείλει.
Ο αμερικανικός οίκος, κρούει τον κώδωνα του κινδύνου, τονίζοντας πως μια τέτοια σκέψη κινδυνεύει να μετατρέψει τις εύθραυστες προοπτικές της Ευρωζώνης σε ύφεση λόγω πιστωτικής συρρίκνωσης. Η αβεβαιότητα που επιφέρει θα μπορούσε να οδηγήσει τις τράπεζες σε μια μεγαλύτερη αποστροφή προς το ρίσκο, περιορίζοντας παράλληλα και τον δανεισμό. «Αυτή η συζήτηση κινδυνεύει να πυροδοτήσει πιο επικίνδυνες και μη γραμμικές δυναμικές, με δυσανάλογες επιπτώσεις για την ευρωπαϊκή περιφέρεια. Υποθέτουμε ότι θα επικρατήσει μια ισορροπία δυναμέων εντός της ΕΚΤ, και δε θα κινηθεί προς την υιοθέτηση αυτού του μέτρου, προς το παρόν, τονίζει η BofA.
Σύμφωνα με τους αναλυτές, μια αύξηση του MRR από το 1% στο 2% θα είχε μια ήπια διαφοροποίηση στις λογιστικές ζημίες της ΕΚΤ, με τις ζημιές του Ευρωσυστήματος να κυμαίνονται μεταξύ 64 και 71 δισ. ευρώ το 2024, ανάλογα με το αν θα υπάρξουν περαιτέρω αλλαγές στα όρια των αποθεματικών.
Παράλληλα, ο μηδενισμός του επιτοκίου αποδοχής των ελάχιστων αποθεματικών θα μείωνε την αξία των καταθέσεων στις τράπεζες, με τη Bank of America να αναμένει ως συνέπεια αυτού τη μείωση των επιτοκίων στις καταθέσεις από την πλευρά των τραπεζών. «Πρόκειται για χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής», όπως επισημαίνουν οι αναλυτές.
Επιπλέον, η αύξηση των υποχρεωτικών αποθεματικών απλώς εξαφανίζει τα μετρητά. Γίνεται βεβαρημένο περιουσιακό στοιχείο, μη επιλέξιμο για τον δείκτη κάλυψης ρευστότητας. Οι τράπεζες θα έχαναν έτσι τα υψηλότερης ποιότητας ρευστοποιήσιμα assets τους, τα οποία - εάν ήταν σε σημαντικό μέγεθος - θα κλόνιζαν τη διαχείριση της ρευστότητάς τους, με το 30% των υψηλής ποιότητας, ρευστοποιήσιμων περιουσιακών στοιχείων (HQLA) των τραπεζών απλώς να εξανεμίζεται.
Ο πιθανός αντίκτυπος για τις ελληνικές τράπεζες
Υπό αυτό το πρίσμα, η Goldman Sachs θέλησε να αξιολογήσει τον πιθανό αντίκτυπο για τις ελληνικές τράπεζες από τις πιθανες αλλαγές στο κατώτατο όριο ελάχιστων αποθεματικών.
Οι αναλυτές εκτιμούν πως μια αύξηση κατά 1% του MRR (διπλασιασμός έναντι των σημερινών επιπέδων) θα είχε ως αποτέλεσμα μια πτώση 1,1% στις εκτιμήσεις του οίκου για την πορεία των καθαρών εσόδων από τόκους για το 2024, πτώση περίπου 1,7% στα κέρδη προ φόρων και μείωση κατά 20 μονάδες βάση στον δείκτη απόδοσης ενσώματων ιδίων κεφαλαίων, ROTE (μέση ετήσια βάση). Υψηλότερες πιέσεις ως προς τον δείκτη ROTE αναμένεται να καταγραφούν στην Πειραιώς (23 μονάδες βάσης) και χαμηλότερες στην Alpha Bank (17 μονάδες βάσης).
Πιο συγκεκριμένα, αναμένουν σύμφωνα με τα μοντέλα τους, πως θα υπάρξει μια αρνητική επίπτωση στα κέρδη προ φόρων κατά 1,6% - 1,7% - 1,7% - 2% για την Εθνική Τράπεζα - Alpha Bank - Eurobank - Τράπεζα Πειραιώς. Βέβαια όπως επισημαίνουν, η ευαισθησία των ελληνικών τραπεζών στις αλλαγές του MRR αναμένεται να είναι κάπως χαμηλότερη σε σύγκριση με τις ευρωπαϊκές τράπεζες.
Από την πλευρά της, η Morgan Stanley, αναμένει πως ο αντίκτυπος μιας πιθανής αύξησης των υποχρεωτικών αποθεματικών στο 4% θα είναι αρνητικός στα κέρδη των ελληνικών τραπεζών το 2024 της τάξεως του 4% - 6% και το 2025 στο 3% - 4%. Υποθέτοντας ένα ελάχιστο υποχρεωτικό καταθέσεων στο 2%, η αρνητική επίδραση θα ήταν αντίστοιχα 1% - 2% και 1% - 1,5% για την επόμενη διετία. Η Τράπεζα Πειραιώς και η Alpha Βank θα επηρεαστούν περισσότερο από μια τέτοια αλλαγή, σε σχέση με τις Εθνική Τράπεζα και Eurobank, σύμφωνα με τον αμερικανικό οίκο.
