«Μαύρη Δευτέρα» σήμερα για τα διεθνή χρηματιστήρια με τους επενδυτές να ρευστοποιούν ατάκτως μετοχές και να στρέφονται σε ασφαλή 'καταφύγια', όπως κρατικά ομόλογα, γιέν και ελβετικό φράγκο, εν μέσω ανησυχιών για ύφεση της αμερικανικής οικονομίας και των απογοητευτικών αποτελεσμάτων δεύτερου τριμήνου από κορυφαίες τεχνολογικές επιχειρήσεις.
Το άγριο σφυροκόπημα που σάρωσε τις αγορές, αρχικά στην Ασία, οδήγησε προς στιγμήν τις ιαπωνικές μετοχές σε απώλειες μεγαλύτερες από αυτές του χρηματιστηριακού κραχ του 1987, με το δείκτη Nikkei στο Τόκιο να έχει πλέον εισέλθει σε bear market με απώλειες άνω του 20% από το ιστορικό υψηλό της 11ης Ιουλίου. Ο δείκτης έκλεισε με πτώση 12,40% στις 31.458,42 μονάδες, που σηματοδοτεί τη μεγαλύτερη πτώση από τον Οκτώβριο του 1987. Ενδοσυνεδριακά οι απώλειες των 4.451,28 μονάδων του Nikkei είναι οι μεγαλύτερες που έχουν καταγραφεί στην ιστορία του.
Η «δίνη» εξαπλώθηκε στην Ευρώπη, με απώλειες σχεδόν 2% σε Φρανφκούρτη και Παρίσι και έως 6% στο χρηματιστήριο της Κωνσταντινούπολης, ενώ με πτώση 6,2% έκλεισε και το χρηματιστήριο της Αθήνας. Στο τελευταίο, οι τράπεζες δέχθηκαν τις μεγαλύτερες πιέσεις με απώλειες κοντά στο 7%. Ο πανευρωπαϊκός χρηματιστηριακός δείκτης STOXX 600 ολοκλήρωσε τις συναλλαγές με απώλειες 2,2% στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Φεβρουάριο.
Στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού, απώλειες άνω των 1.000 μονάδων κατέγραψε ο Dow Jones, ενώ αντίστοιχα οι δείκτες S&P 500 και Nasdaq σημείωσαν βουτιά άνω του 3%. Ήδη, ο δείκτης υψηλής τεχνολογίας Nasdaq έχει εισέλθει σε έδαφος διόρθωσης με απώλειες άνω του 10% από το ιστορικό υψηλό της 10ης Ιουλίου.
Στροφή στην ασφάλεια
Οι επενδυτές πανικόβλητοι στράφηκαν στην ασφάλεια των αμερικανικών 10ετών κρατικών ομολόγων, η απόδοση των οποίων υποχώρησε ενδοσυνεδριακά στο 3,72%, κατά πολύ χαμηλότερα από το 4,20% μόλις πριν από μία εβδομάδα. Το γιεν, που είναι το κατεξοχήν νόμισμα για το carry trade, σημείωσε προς στιγμή άλμα 3,4% έναντι του δολαρίου, στο 141,67, προτού πάρει ανάσα στο 143,16, αγγίζοντας το υψηλότερο επίπεδο από τον Ιανουάριο. Τις τρεις τελευταίες εβδομάδες, το γιεν έχει ενισχυθεί 14% έναντι του δολαρίου, με βασική κινητήρια δύναμη την απόφαση της ιαπωνικής κεντρικής τράπεζας να αυξήσει τα επιτόκια για δεύτερη φορά μετά το Μάρτιο και να μειώσει κατά το ήμισυ τις μηνιαίες αγορές κρατικών ομολόγων. Σύμφωνα με τη Barclays, το γιέν είναι το πιο υπεραγορασμένο νόμισμα μεταξύ των κορυφαίων νομισμάτων του G10 και η άνοδός του αναμένεται να συνεχιστεί. Αντίθετα, τα νομίσματα υψηλής απόδοσης, όπως η ρουπία Ινδίας και το πέσο Μεξικού, βούλιαξαν.
Σε ελεύθερη πτώση το bitcoin
Σε ελεύθερη πτώση και τα κρυπτονομίσματα, με το bitcoin και το ether να κατρακυλούν σε χαμηλά πολλών μηνών, με το γενικευμένο κλίμα φόβου να ανατρέπει την όποια αισιοδοξία πυροδότησε η πρόσφατη ομιλία του Ντόναλντ Τραμπ που έδωσε ώθηση στο βασικό κρυπτονόμισμα πάνω από τα 70.000 δολάρια, κάτι που συνέβη τότε για πρώτη φορά σε διάρκεια μεγαλύτερη του μηνός. Το bitcoin έχει χάσει περίπου το ένα-τρίτο της αξίας του από το Μάρτιο, όταν άγγιξε νέο ιστορικό υψηλό. Σήμερα, κατακρημνίζεται 17% κάτω από τα 52.000 δολάρια, στη μεγαλύτερη ημερήσια πτώση από το Νοέμβριο του 2022, ενώ αντίστοιχα το ether βούλιαξε περισσότερο από 21% στο χαμηλότερο επίπεδο από τον Ιανουάριο. Μέσα σε δύο συνεδριάσεις έχουν φύγει από την κεφαλαιοποίηση των cryptos περισσότερα από 300 δισ.δολάρια.
Από κοντά και η αγορά πετρελαίου, με το brent στο Λονδίνο στα 75 δολάρια με πτώση κοντά στο 2%, όπως και το αργό στη Νέα Υόρκη που κινείται κοντά στα 72 δολάρια. Ο "μαύρος χρυσός" παρασύρθηκε από το γενικότερα κλίμα, το οποίο αντιστάθμισε τις ανησυχίες για γενίκευση της σύρραξης στη Μέση Ανατολή.
Αναζητώντας τις αιτίες
Οι χειρότεροι φόβοι ότι οι μετοχές στον κλάδο της τεχνολογίας και ειδικότερα της τεχνητής νοημοσύνης ήταν υπερβολικά υπερτιμημένες και ευάλωτες σε απότομη διόρθωση φαίνεται να επαληθεύονται με τον χειρότερο τρόπο, σε συνδυασμό με την χρονική συγκυρία του Αυγούστου, που ο περιορισμένος όγκος συναλλαγών επιτείνει τους κλυδωνισμούς.
Οι ρευστοποιήσεις ξεκίνησαν από την προηγούμενη εβδομάδα με τα απογοητευτικά αποτελέσματα κορυφαίων τεχνολογικών εταιρειών, που έδειξαν ότι οι τεράστιες επενδύσεις που έχουν γίνει στην παραγωγική τεχνητή νοημοσύνη δεν έχουν αποδώσει τους αναμενόμενους καρπούς.
Τη χαριστική βολή ωστόσο έδωσαν τα στοιχεία για την απασχόληση Ιουλίου στις ΗΠΑ που έδειξαν ότι η αγορά εργασίας, πυλώνας οικονομικής ισχύος, επιβραδύνεται σοβαρά, καθώς οι 179.000 νέες θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν είναι χαμηλότερες από το μέσο όρο 12μήνου των 215.000. Η εξέλιξη αυτή φούντωσε τις ανησυχίες ότι η Φέντεραλ Ριζέρβ δεν έδωσε τη δέουσα προσοχή και αποδυνάμωσε επικίνδυνα την αγορά εργασίας με τη συνεχιζόμενη περιοριστική νομισματική πολιτική της, γι΄αυτό και τώρα αυξάνονται οι φωνές στη Wall Street ότι χρειάζονται πιο γρήγορες, μεγαλύτερς και περισσότερες μειώσεις.
Ο Νομπελίστας οικονομολόγος Πολ Κρούγκμαν κάλεσε την Federal Reserve να μειώσει τα επιτόκια θεωρώντας ότι έχει πλέον μείνει πίσω από την καμπύλη των ομολόγων. Πολλοί οικονομολόγοι εκτιμούν ότι η νομισματική πολιτική που ακολουθεί η ομοσπονδιακή κεντρική τράπεζα των ΗΠΑ δεν ευθυγραμμίζεται πλέον με το επίπεδο των επιτοκίων, σήμερα στο 5,25% έως 5,5%. Αυτό που φοβίζει τους επενδυτές είναι μήπως τελικά δεν επιτευχθεί πλέον το σενάριο της ομαλής προσγείωσης και υπάρξει εφεξής απότομη πτώση του αμερικανικού ΑΕΠ.
Σε όλα αυτά, θα πρέπει να προστεθεί και η υποβώσκουσα αγωνία για τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, με την κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Ισραήλ και Ιράν, καθώς η κατάσταση κρίνεται από ένα λεπτό νήμα, το οποίο εάν κοπεί θα τεθεί εκτός ελέγχου με απρόβλεπτες συνέπειες.
Το μεγάλο δίλημμα
Το μεγάλο δίλημμα τώρα για τους επενδυτές είναι να μπουν στην αγορά και να αγοράσουν φθηνά ή να μείνουν μακριά σε περίπτωση που οι ανησυχίες για ύφεση αρχίσουν να επαληθεύονται αργά αλλά σταθερά. Τα στοιχεία εκπέμπουν συνεχώς προειδοποιητικά σημάδια, τα οποία ενδεχομένως δεν θα πρέπει να τα αγνοήσουν οι επενδυτές. Να σημειωθεί ότι ο δείκτης S&P 500 έχει υποχωρήσει κατά μέσο όρο 29% στη διάρκεια περιόδων ύφεσης που έχουν σημειωθεί από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, σύμφωνα με τη Truist Advisory Services.
Κάποιοι επενδυτές πιστεύουν ότι η βουτιά αυτή είναι απλά μία παύση σε μία ισχυρή αγορά και αναζητούν ευκαιρίες για να αγοράσουν στα χαμηλά. «Αναζητούσαμε ευκαιρία να μπούμε και να αγοράσουμε μερικά από τα πιο ακριβά ονόματα και φοβόμασταν ότι δεν θα είχαμε την ευκαιρία και τώρα την έχουμε ξαφνικά», σημειώνει ο Λαμάρ Βιλέρ, διαχειριστής χαρτοφυλακίου της Villere & Co. Aκόμη και με το σημερινό sell off, οι δείκτες S&P 500 και Nasdaq ενισχύονται 12% στη διάρκεια του τρέχοντος έτους.
Το «αγαπημένο παιδί» της τεχνητής νοημοσύνης Nvidia καταγράφει φέτος κέρδη 117% παρότι έχει υποχωρήσει περισσότερο από 20% από τα υψηλά της. Όσο για τις τεχνολογικές, ο Μάικλ Αρόουν, στρατηγικός αναλυτής της State Street Global Advisors, σημειώνει ότι η ροή ρευστού στις big tech παραμένει ισχυρή, ότι οι μεγάλες τεχνολογικές συνεχίζουν να προσφέρουν μεγάλες δραστηριότητες και ότι οι επενδυτές συνήθως αντιδρούν υπερβολικά σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα.
