Την επόμενη εβδομάδα οι κεντρικοί τραπεζίτες της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας θα ταξιδέψουν στην μακρινή Λαπωνία.
Εκεί θα συζητηθούν όλες οι εκκρεμότητες και τα ερωτηματικά που απομένουν για να απαντηθούν, πριν η εισαγωγή του «ψηφιακού» ευρώ μπει στην τελική ευθεία για την «κυκλοφορία» του. Τον Οκτώβρη είναι η οριακή ημερομηνία που έχει τεθεί για να δοθεί το πράσινο φως προκειμένου το «αόρατο» ευρώ να κυκλοφορήσει, μαζί με το «χάρτινο» το νόμισμα. Με την διαφορά ότι το ψηφιακό νόμισμα θα απορροφήσει το μεγαλύτερο μέρος της φυσικής και ηλεκτρονικής κυκλοφορίας του ευρωπαϊκού ενιαίου νομίσματος.
Τα «μυστήρια» που συνοδεύουν τα γεννητούρια του «νέου» είδους χρήματος είναι πολλά και για κάποια από αυτά υπάρχουν απαντήσεις από την μεριά της ΕΚΤ.
Για κάποια άλλα οι απαντήσεις είναι απλώς …διαβεβαιώσεις.
Το «ψηφιακό» ευρώ είναι μία άυλη μορφή νομίσματος σε απόλυτο έλεγχο και σε όλα τα επίπεδα της ύπαρξής του, από την ΕΚΤ στην Φρανκφούρτη.
Αν το χάρτινο ευρώ για να φύγει από την τσέπη μας, το «στρώμα» μας, ή το συρτάρι μας, για να μετακινηθεί κάπου αλλού, χρειάζεται η άμεση συμμετοχή και συγκατάθεση του κατόχου του, με το άυλο ψηφιακό ευρώ, θα αρκεί μία εντολή από το ψηφιακό κέντρο ελέγχου της κυκλοφορίας στην Κεντρική Τράπεζα.
Αν για το χάρτινο ευρώ η νομισματική κυκλοφορία συνυπολογίζει τις λογιστικές ποσότητες (με την μορφή χρέους, πιστώσεων, κλπ) και για να αλλάξει προϋποθέτει «μέτρα» όπως η μείωση ή η αύξηση επιτοκίων, κατάργηση ή επέκταση της επανεπένδυσης των λήξεων των προγραμμάτων APP, PEPP, TLTROs κλπ, για το ψηφιακό ευρώ θα αρκεί μία εντολή προγραμματισμού του κέντρου ελέγχου νομισματικής κυκλοφορίας.
Με λίγα λόγια το «ψηφιακό» ευρώ είναι ένα νόμισμα που σταδιακά θα υποκαθιστά το «χάρτινο» και θα βρίσκεται χωρίς δυνατότητες παραχάραξης – παρ’ εκτός το «χακάρισμα» των συστημάτων της ΕΚΤ – στον απόλυτο έλεγχο της ΕΚΤ πέρα από κάθε δυνατότητα ελέγχου του κατόχου του. Με άλλα λόγια η ύπαρξη και του τελευταίου ψηφιακού νομίσματος θα βρίσκεται υπό τον έλεγχο και την γνώση, κάθε δευτερόλεπτο της ύπαρξής του, των «λογιστών» της ΕΚΤ.
Για τον λόγο αυτό άλλωστε έχουν αναδειχθεί πολλές επιφυλάξεις κατά τις δημοσκοπήσεις και έρευνες που έχουν γίνει από την ΕΚΤ και οι οποίες δείχνουν άγνοια αλλά έλλειψη εμπιστοσύνης των πολιτών για κάτι που δεν θα μπορούν να έχουν φυσική επαφή και άμεσο έλεγχο.
Απαντήσεις στα ερωτήματα
Η ΕΚΤ έχει επιχειρήσει να απαντήσει σε κάποια από τα ερωτήματα αυτά.
Το ψηφιακό ευρώ θα ήταν ένα εναλλακτικό νόμισμα εντός του Ευρωσυστήματος; Η απάντηση της ΕΚΤ είναι ένα σαφές «Όχι». Όπως διευκρινίζεται «ένα ψηφιακό ευρώ θα ήταν απλώς ένας άλλος τρόπος για να πραγματοποιήσουμε πληρωμές με το ευρώ, το ενιαίο νόμισμά μας, στην Ευρώπη. Θα είναι μετατρέψιμο ένα προς ένα με τραπεζογραμμάτια (χαρτονομίσματα).
Το «ψηφιακό ευρώ» εκτιμάται ότι «θα ανταποκρίνεται στην αυξανόμενη προτίμηση των πολιτών και των επιχειρήσεων για τις ψηφιακές πληρωμές».
Πως ακριβώς θα λειτουργεί; «Το ψηφιακό ευρώ θα προσφέρει ένα ηλεκτρονικό μέσο πληρωμής που θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει οποιοσδήποτε στη ζώνη του ευρώ. Θα ήταν ασφαλές και φιλικό προς τον χρήστη, όπως είναι σήμερα τα μετρητά. Ως χρήμα κεντρικής τράπεζας που εκδίδεται από την ΕΚΤ, θα διαφέρει από το «ιδιωτικό χρήμα», αλλά θα μπορούσατε επίσης να χρησιμοποιήσετε μια κάρτα ή μια εφαρμογή τηλεφώνου για να πληρώσετε με ψηφιακό ευρώ».
Σύμφωνα με την επιχειρηματολογία της ΕΚΤ «λανσάρουμε ένα ψηφιακό νόμισμα κεντρικής τράπεζας στην Ευρώπη για να ανταποκριθούμε στην αυξανόμενη ζήτηση για ασφαλείς και αξιόπιστες ηλεκτρονικές πληρωμές. Η έκδοση ψηφιακού χρήματος από την κεντρική τράπεζα θα παρείχε μια άγκυρα σταθερότητας για τα συστήματα πληρωμών και τα νομισματικά συστήματα. Το ψηφιακό ευρώ θα ενίσχυε επίσης τη νομισματική κυριαρχία της ζώνης του ευρώ και θα προωθούσε τον ανταγωνισμό και την αποτελεσματικότητα στον ευρωπαϊκό τομέα πληρωμών.
Θα υποκαταστήσει το «χάρτινο» ευρώ; Η ΕΚΤ απαντάει με τον ισχυρισμό πως «Όχι, ένα ψηφιακό ευρώ θα συμπλήρωνε τα μετρητά και δεν θα τα αντικαθιστούσε. Τα μετρητά θα συνεχίσουν να είναι διαθέσιμα στη ζώνη του ευρώ. Το ψηφιακό ευρώ θα λειτουργεί παράλληλα με τα μετρητά ως απάντηση στην εξελισσόμενη ζήτηση των καταναλωτών να πληρώνουν ψηφιακά, με γρήγορο και ασφαλή τρόπο…».
Θα δημιουργήσει πρόβλημα για τις τράπεζες αφού ο κάθε πολίτης θα έχει ένα λογαριασμό στην ΕΚΤ μέσω του οποίου και σε πλήρη γνώση της ΕΚΤ θα πιστώνεται με τα χρήματά του; Η απάντηση και δω χωρίς πολλές διευκρινίσεις επιχειρεί να είναι καθησυχαστική: «Το ψηφιακό ευρώ δεν θα πρέπει να έχει αρνητικές συνέπειες για τον χρηματοπιστωτικό τομέα. Για να γίνει αυτό, θα λάβουμε υπόψη τις ακόλουθες απαιτήσεις: i) το ψηφιακό ευρώ θα πρέπει να χρησιμοποιείται κυρίως ως μέσο πληρωμής και να μην μετατρέπεται σε μέσο χρηματοοικονομικών επενδύσεων και ii) οι εποπτευόμενοι διαμεσολαβητές θα πρέπει να συμμετέχουν στη διαχείριση του ψηφιακού ευρώ». Εξάλλου «Ένα ψηφιακό ευρώ θα ήταν χρήμα κεντρικής τράπεζας. Αυτό σημαίνει ότι θα υποστηρίζεται από μια κεντρική τράπεζα, σχεδιασμένη να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των πολιτών: θα είναι ακίνδυνη και θα σέβεται την ιδιωτική ζωή και την προστασία των δεδομένων. Οι κεντρικές τράπεζες έχουν εντολή να διατηρούν την αξία του χρήματος, ανεξάρτητα από τη φυσική ή ψηφιακή του μορφή…».
- «Ρεβάνς» για τα crypto με κέρδη 84 δισ. – Μία «ανάσα» από τα 25.000 δολάρια το bitcoin με «άλμα» 11%
Και τέλος σε τι διαφέρει από τα κρυπτονομίσματα ; Εδώ βέβαια υπάρχει η αδιαμφισβήτητη αλήθεια ότι «Η σταθερότητα και η αξιοπιστία των stablecoins εξαρτάται τελικά από την οντότητα που τα εκδίδει και από την αξιοπιστία και την εκτελεστότητα της δέσμευσής τους να διατηρήσουν την αξία τους με την πάροδο του χρόνου…». Κάτι που μπορεί να το κάνει μία κεντρική τράπεζα όπως η ΕΚΤ αλλά όχι ο ιδιώτης εκδότης κρυπτονομίσματος. Όπως επίσης και το γεγονός ότι «Οι ιδιώτες εκδότες μπορούν επίσης να χρησιμοποιούν προσωπικά δεδομένα για εμπορικούς σκοπούς…».
Η αλήθεια βέβαια είναι ότι η εισαγωγή του ψηφιακού Ευρώ, θα επιτρέπει στην ΕΚΤ και στο ενιαίο της νομισματικό σύστημα να ελέγχει με μία και μόνη εντολή το εύρος της ρευστότητας και το «κόστος» του χρήματος χωρίς να χρειάζεται τις παρεμβάσεις ή τις εγκρίσεις τρίτων ή ακόμα και των ιδιοκτητών/χρηματοκατόχων για να την αυξήσει ή να την μειώσει… Οπότε είναι κατανοητό το πόσο σημαντικό για την ΕΚΤ θα είναι το ψηφιακό ευρώ για την διαχείρισή της απέναντι στις επιπλοκές που προκαλεί αυτή στα ζητήματα χρέους και πληθωρισμού…
