Η πανδημία έχει αγγίξει όλη την κοινωνία, προκαλώντας τις αντοχές μας αλλά και την ίδια τη ανθρώπινη φύση για κοινωνικότητα.
Οι περισσότεροι εργαζόμενοι δουλεύουν από το σπίτι, τα σπίτια έχουν μετατραπεί σε γραφεία, γυμναστήρια, σχολεία. Τα όρια μεταξύ εργασίας και οικογενειακής ζωής είναι θολά. Η καραντίνα, ο περιορισμός των ταξιδιών, η αβεβαιότητα, ο φόβος απώλειας εργασίας και υγείας, το κλείσιμο των επιχειρήσεων, η ανησυχία για το πώς θα είναι το μέλλον, έχουν δημιουργήσει ένα επικίνδυνο κοκτέιλ άγχους, θλίψης, θυμού, μοναξιάς, αβεβαιότητας.
Μιλώντας με έναν συνάδελφο πριν μερικές ημέρες, μου είπε ότι αρχίζουμε να συνηθίζουμε τις «ανέπαφες επαφές». Και είναι αλήθεια. Ως άνθρωποι έχουμε σχεδιαστεί για διαπροσωπικές επαφές δηλαδή επαφές πρόσωπο με πρόσωπο γιατί με αυτόν τον τρόπο λαμβάνουμε πλουσιότερες πληροφορίες.
Οι κλήσεις με ZOOM σήμερα έχουν γίνει εξαντλητικές. Δεν βλέπουμε τους άλλους απευθείας στα μάτια, αλλά κοιτάμε μια οθόνη προσπαθώντας να μεταδώσουμε όχι μόνο πληροφορίες αλλά και συναισθήματα και ενδιαφέρον.
Οι εργασιακές συναντήσεις γίνονται όλο και περισσότερες. Ζητήματα που θα μπορούσαν να αντιμετωπιστούν με μια γρήγορη επίσκεψη στο γραφείο ενός συναδέλφου, απαιτούν mail ή συνάντηση ΖΟΟΜ.
Επιπλέον, η κόπωση της οθόνης προκαλεί μείωση προσοχής. Η προσοχή μας είναι από τη φύση της εύθραυστη. Με την οθόνη του υπολογιστή να πρωταγωνιστεί στη ζωή μας, και έχοντας να αντιμετωπίσουμε καινούριους περισπασμούς, η προσοχή γίνεται ακόμη πιο ευάλωτη με αποτέλεσμα να νιώθουμε εξαντλημένοι.
Όσοι βρίσκονται σε υψηλές θέσεις μπορεί να νιώθουν περισσότερη πίεση αφού δεν έχουν απευθείας επικοινωνία με την ομάδα τους και η ίδια η ομάδα μπορεί να νιώθει περισσότερο αποσυνδεδεμένη και κάποιοι λιγότερο δημιουργικοί ή παραγωγικοί.
Όλα τα παραπάνω μπορούν εύκολα να οδηγήσουν σε συναισθηματική και νοητική εξάντληση.
Παρόλο που η κατάσταση είναι δύσκολη και δεν ξέρουμε και πόσο περισσότερο θα δυσκολέψει και θα διαρκέσει, το θετικό νέο είναι ότι υπάρχουν μικρές σημαντικές ενέργειες που μπορείτε να κάνετε άμεσα ως εργαζόμενοι και ως εταιρία για να ανακουφίσετε το στρες και το φόβο.
✔ Πραγματοποιήστε τηλεδιασκέψεις κατά καιρούς στη διάρκεια των οποίων τα μέλη της ομάδας ενθαρρύνουν το ένα το άλλο ακούγοντας πώς ο καθένας αντιμετωπίζει το στρες και τις δυσκολίες.
✔ Εξετάστε το ενδεχόμενο να πραγματοποιείτε τηλεδιασκέψεις για μικρά χρονικά διαστήματα όπου ο χρόνος θα είναι διαθέσιμος μόνο για καφέ και χαλαρή κουβεντούλα.
✔ Ξεκουράστε τα μάτια σας. Αν μπορείτε κοιτάξτε κατά διαστήματα έξω από το παράθυρο. Δώστε στον εγκέφαλό σας χώρο για να αποσυνδεθεί από τις οθόνες, τα emails και τις εικόνες.
✔ Επειδή ο εγκέφαλός μας είναι προγραμματισμένος για την προκατάληψη σε τέτοιες στρεσογόνες καταστάσεις στρεφόμαστε στο αρνητικό και δεν βλέπουμε τις όμορφες στιγμές που μπορεί να υπάρχουν. Σκόπιμα βάλτε την προσοχή σας στα θετικά πράγματα που έγιναν στην ημέρα και μοιραστείτε τα με τους συναδέλφους σας. Μην κολλάτε στο αρνητικό γιατί αυτό δημιουργεί ένα σπιράλ που σας τραβάει συνέχεια προς τα κάτω
Σήμερα περισσότερο από ποτέ είναι αναγκαίο να αναπτύξουμε την ψυχική ανθεκτικότητα μας για να έχουμε αποθέματα αντοχών. Η ανάπτυξη ψυχικής ανθεκτικότητας απαιτεί πρόθεση και πρακτική. Είναι δεξιότητα να μπορούμε να ελέγχουμε το νου μας, τις σκέψεις μας και να επιλέγουμε τις σκέψεις και πράξεις που είναι περισσότερο ωφέλιμες σε αυτές τις δύσκολες και αβέβαιες στιγμές.
Αν νιώθετε άγχος ή εκτός ισορροπίας μπορείτε να ακολουθήσετε την τεχνική ΣΟΣ:
1. Στοπ: Το πρώτο βήμα όταν νιώθουμε στρες ή φόβο είναι να ηρεμήσουμε το συμπαθητικό νευρικό σύστημα. Ένας απλός τρόπος είναι να σταματήσετε οτιδήποτε κάνετε και να πάρετε μερικές βαθιές αναπνοές. Ίσως να φαίνεται απλό αλλά αυτό κάνει τη μεγάλη διαφορά για να ηρεμήσει ο οργανισμός μας. Πάρτε τουλάχιστον 3 βαθιές αργές αναπνοές μετρώντας σε 5
χρόνους την εκπνοή. Με αυτό τον τρόπο ο εγκέφαλος ηρεμεί. Η αναπνοή είναι η άγκυρα μας στις δύσκολες στιγμές
2. Όνομα: Όταν βρισκόμαστε κάτω από στρες δηλαδή σε κατάσταση «φυγής ή πάλης» το μεταιχμιακό σύστημα του εγκεφάλου αναλαμβάνει δράση και ο προμετωπιαίος φλοιός που είναι το μέρος του εγκεφάλου για τη λήψη αποφάσεων και στρατηγικής σκέψης «κλείνει».
Αναγνωρίστε τι είναι αυτό που συμβαίνει εκείνη τη στιγμή. Αντί να αγνοείστε το στρες και να το αφήσετε να συσσωρευτεί παρατηρήστε τι νιώθετε και δώστε όνομα στο συναίσθημα. Για παράδειγμα, πείτε «Νιώθω άγχος και δεν μπορώ να λειτουργήσω» ή «νιώθω θλίψη και δεν μπορώ να σταματήσω να σκέφτομαι πόσο δύσκολα είναι τα πράγματα». Η αναγνώριση του συναισθήματα μας δίνει πίσω τον έλεγχο.
3. Σώμα: Παρατηρείστε σε ποιο μέρος του σώματος το συναίσθημα καθρεφτίζεται περισσότερο έντονα (πχ στο στήθος, στο κεφάλι, στον αυχένα κλπ) και στείλτε μερικές συνειδητές αργές αναπνοές σε αυτό το μέρος παρατηρώντας αν μπορεί ίσως να χαλαρώσει. Μετά από αυτή τη μικρή άσκηση μπορείτε να συνεχίσετε την εργασία σας. Το πιο πιθανό είναι ο προμετωπιαίος φλοιός να έχει έρθει πίσω στη θέση του και να είναι ξανά λειτουργικός.
Επίσης ένας άλλος καλός τρόπος για να μειώσετε το στρες αλλά και να διατηρήσετε καθαρότητα νου είναι να παρακολουθήσετε κάποιο πρόγραμμα Mindfulness (ενσυνειδητότητας) ή αυτό που απλά ονομάζουμε διαλογισμό.
Έρευνες δείχνουν ότι οι επαγγελματίες του Ανθρώπινου Δυναμικού των εταιριών που παρακολούθησαν ένα πρόγραμμα Mindfulness 8 εβδομάδων (Mindfulness Based Stress Reduction) μπορούσαν να επικεντρωθούν καλύτερα και περισσότερη ώρα σε ένα θέμα. Επίσης υπήρχε 35% μείωση των ιατρικών συμπτωμάτων, 40% μείωση των ψυχολογικών συμπτωμάτων, 26% μείωση υποκειμενικού στρες και βελτίωση προσοχής στο χώρο εργασίας.
Μπορείτε να δείτε περισσότερες πληροφορίες για το πρόγραμμα αυτό στο εξής link : https://mindfulnessinstitute.gr/m-b-s-r/
Το επαναστατικό με την πρακτική Mindfulness είναι ότι γνωρίζουμε από το χώρο των νευροεπιστημών ότι αλλάζει τη δομή του εγκεφάλου. Αυτό σημαίνει ότι γινόμαστε περισσότερο ανθεκτικοί στο ίδιο το στρες, η προσοχή μας παραμένει σταθερή κάτω από έντονο στρες και διατηρούμε καθαρότητα νου για να παίρνουμε σωστές αποφάσεις.
Ζούμε πρωτόγνωρες καταστάσεις και δεν υπάρχει ιστορικότητα για το πώς να τις διαχειριστούμε. Σε τέτοιες στιγμές θυμάμαι τα λόγια του ViktorFrankl (ψυχίατρος και νευρολόγος, επιζών του ολοκαυτώματος) : «Όταν δεν μπορούμε πια να αλλάξουμε μια κατάσταση, καλούμαστε να αλλάξουμε τους εαυτούς μας.
