Στην Ελλάδα υπάρχουν ολιγοπώλια και η ύπαρξή τους ανεβάζει τις τιμές των προϊόντων κατά έως και 30%. Αυτό υποστηρίζει στο insider.gr o κ. Dr. Sean F. Ennis Senior Economist της Διεύθυνσης Ανταγωνισμού του ΟΟΣΑ, τονίζοντας ότι η εργαλειοθήκη του ΟΑΣΑ είναι στοχευμένη ακριβώς προς αυτή την κατεύθυνση, δηλαδή στην απελευθέρωση της αγοράς.
Πώς μπορεί να ωφεληθεί η Ελλάδα αποκτώντας μια «ανοιχτή» αγορά και ποιες είναι οι αναγκαίες μεταρρυθμίσεις που πρέπει να γίνουν προς αυτή την κατεύθυνση;
Οι ανοιχτές αγορές δίνουν στους καταναλωτές περισσότερες επιλογές. Εξασφαλίζουν ότι οι καταναλωτές θα μπορούν να επωφεληθούν με χαμηλότερες τιμές και με την επιλογή του ποιοτικού επιπέδου που προτιμούν, ενώ δίνουν στις επιχειρήσεις το κίνητρο να αναπτύσσουν νέα προϊόντα που θα ανταποκρίνονται στην καταναλωτική ζήτηση. Όταν υπάρχει ανταγωνισμός η παραγωγικότητα αυξάνεται, και έτσι συμβάλλει στην ανάπτυξη.
Οι τρόποι τώρα για να πάμε σε πιο ανοιχτές αγορές, περιλαμβάνουν την αναθεώρηση των ρυθμίσεων που περιορίζουν τις αγορές και την εξασφάλιση του σεβασμού της περί ανταγωνισμού νομοθεσίας από τις επιχειρήσεις.
Πολλοί είναι εκείνοι που υποστηρίζουν ότι η εργαλειοθήκη του ΟΑΣΑ δημιουργεί ολιγοπώλια αντί να ανοίγει την αγορά. Πώς αντιμετωπίσετε την προσέγγιση αυτή;
Η εργαλειοθήκη αποτίμησης του ανταγωνισμού του ΟΟΣΑ σκοπεύει στην άρση των ρυθμίσεων εκείνων που δημιουργούν ή συντηρούν ολιγοπώλια. Αν δείτε τις ερωτήσεις του καταλόγου που περιλαμβάνει η εργαλειοθήκη για την αποτίμηση του ανταγωνισμού, θα δείτε ότι αποσκοπούν στην αποτροπή της επιβολής εμποδίων εισόδου στην αγορά, στην εξασφάλιση της μεγιστοποίησης των ανταγωνιστικών κινήσεων που μπορούν να κάνουν οι επιχειρήσεις, στην εξασφάλιση θετικού κινήτρου για τις επιχειρήσεις ώστε να ανταγωνιστούν, καθώς και στην εξασφάλιση πραγματικών επιλογών για τους καταναλωτές. Αυτοί οι στόχοι βρίσκονται στον πυρήνα του πνεύματος της εργαλειοθήκης. Έχει υπολογιστεί ότι, κατά μέσο όρο, οι τιμές καταναλωτή είναι 20% υψηλότερες όταν οι ρυθμίσεις περιορίζουν τον ανταγωνισμό σε σχέση με ένα ρυθμιστικό περιβάλλον που τον προωθεί.
Βλέπετε περιπτώσεις ολιγοπωλίων ή ακόμη και καρτέλ στην Ελλάδα;
Τα διεθνή καρτέλ εκμεταλλεύονται τους καταναλωτές στην Ελλάδα και παγκοσμίως. Σε όλον τον κόσμο, ο κύκλος εργασιών των διεθνών καρτέλ πιθανόν να ανέρχεται έως και σε 2 τρισεκατομμύρια δολάρια ετησίως. Επίσης, παράνομα καρτέλ έχουν εντοπιστεί στην Ελλάδα από την Ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού.
Όπως και σε πολλές χώρες, τα ολιγοπώλια –στα οποία ελάχιστες εταιρείες προμηθεύουν τα προϊόντα τους- υπάρχουν και στην Ελλάδα. Η θέση μου δεν μου επιτρέπει να σχολιάσω συγκεκριμένες περιπτώσεις όπου υπήρξαν καρτέλ ή όπου λειτουργούσαν ολιγοπώλια. Όμως η αποτροπή των καρτέλ κατέχει υψηλή θέση στις προτεραιότητες του ΟΟΣΑ σε όλες τις χώρες, καθώς έχει βρεθεί ότι οι αυξήσεις τιμών λόγω των καρτέλ μπορεί να ξεπεράσει το 30%.
Μπορούν οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις να επιβιώσουν και να διακριθούν σε ένα περιβάλλον που κυριαρχούν οι πολυεθνικές και οι μεγάλες εγχώριες εταιρείες; Πώς μπορεί το αντι-μονοπωλιακό νομοθετικό πλαίσιο να βοηθήσει τις τοπικές μικρομεσαίες επιχειρήσεις;
Κάποιες φορές οι πολυεθνικές και οι μεγάλες εταιρείες κάνουν κινήσεις που πρακτικά περιορίζουν την ικανότητα των μικρών εταιρειών να ξεκινήσουν την δραστηριότητά τους και να πωλήσουν τα προϊόντα τους. Η αντιμονοπωλιακή νομοθεσία μας επιτρέπει την αποτροπή της κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης, αρκεί η ανταγωνιστική αρχή να μπορεί να αποδείξει ότι υπάρχει πραγματικός περιορισμός στον ανταγωνισμό. Η Ελληνική Επιτροπή Ανταγωνισμού έχει εμπειρία σε περιπτώσεις κατάχρησης δεσπόζουσας θέσης. Μάλιστα, υπάρχουν ακόμα και κυβερνητικές ρυθμίσεις, όπως η απαίτηση για ελάχιστο μέγεθος, που μπορούν να περιορίσουν την ικανότητα των μικρομεσαίων επιχειρήσεων (ΜΜΕ) να εκκινήσουν και να διαχειριστούν τις εργασίες τους.
Θεωρείτε ότι οι τοπικές αρχές είναι αρκετά ικανές στο να προωθήσουν τον υγιή ανταγωνισμό στην Ελλάδα;
Η ελληνική επιτροπή Ανταγωνισμού απολαμβάνει διεθνούς εκτίμησης και τον Ιούνιο του 2015 βαθμολογήθηκε με 31/2 αστέρια στην παγκόσμια επιθεώρηση ανταγωνισμού, στο ίδιο επίπεδο με τον Καναδά, την Ιταλία, την Ολλανδία και την Νορβηγία. Ακόμα, η κυβέρνηση και ο πρωθυπουργός έχουν σαφώς εκφράσει το ενδιαφέρον τους να περιορίσουν τα ολιγοπώλια και αυτές οι δεσμεύσεις ακολουθήθηκαν από έργα. Η εφαρμογή του περί ανταγωνισμού δικαίου και των σχετικών πολιτικών είναι πάντοτε αντικείμενο θερμού διαλόγου, ειδικά όταν επηρεάζονται καθιερωμένα συμφέροντα, αλλά σε γενικές γραμμές η Ελλάδα στέκεται σε στέρεο έδαφος.
Πώς μπορείτε να δημιουργήσετε ένα περιβάλλον για υγιή τοπικό ανταγωνισμό σε ένα διεθνοποιημένο περιβάλλον, όπως η Ευρωζώνη;
Η είσοδος της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ευρωζώνη σημαίνει ότι η χώρα μπορεί ευχερέστερα να εμπορευθεί και να αλληλεπιδράσει οικονομικά με μια ομάδα γειτονικών της χωρών. Όμως πολλά προϊόντα είναι εγχώρια και θα παραμείνουν εγχώρια. Γενικά, όταν οι άνθρωποι αγοράζουν τρόφιμα, πάνε σε ένα εστιατόριο, αγοράζουν μιαν εφημερίδα ή χτίζουν ένα σπίτι, καταναλώνουν προϊόντα εγχώριων εταιρειών. Τα αυτοκίνητα, που κατασκευάζονται εκτός Ελλάδος, αγοράζονται από εγχώριες εταιρείες και συντηρούνται από εγχώριες εταιρείες. Ο εγχώριος ανταγωνισμός παραμένει αναπόσπαστο τμήμα της οικονομικής ζωής, ακόμα και όταν σε τμήμα της παραγωγής ενέχονται διεθνείς προμηθευτές. Η εξασφάλιση του υγιούς εγχώριου ανταγωνισμού σημαίνει επίσης την εξασφάλιση της νομοθετικής δυνατότητας των εγχώριων εταιρειών να εισέλθουν στην αγορά και της διασφάλισης ότι οι μεγάλες εταιρείες δεν μπορούν να τις αποτρέψουν από αυτό. Η υγιής εγχώριος ανταγωνισμός πάει χέρι-χέρι με την ενεργό εφαρμογή της νομοθεσίας περί ανταγωνισμού και της μείωσης εκείνων των ρυθμίσεων που εμποδίζουν τις εταιρείες να επιτύχουν.
