Για την αξία της καινοτομίας, δεν μπορεί να πει κανείς πολλά. Στη σημερινή οικονομία, με την τεχνολογία να τρέχει με μεγάλη ταχύτητα, και με τους καταναλωτές να γίνονται ολοένα και πιο απαιτητικοί, το κυνήγι του ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος, αλλά και της εξεύρεσης λύσεων σε όλων των ειδών τα προβλήματα, περιλαμβάνει την ανάγκη για περισσότερη καινοτομία.
Η καινοτομία συνήθως ξεκινάει είτε σε μικρή κλίμακα, σε εργαστήρια και σε startups, αν και είναι πολλές και οι μεγάλες επιχειρήσεις που καινοτομούν. Καθώς η τάση είναι για πιο ανοιχτή καινοτομία, η καινοτομία είναι ολοένα και πιο διεθνής ως διαδικασία. Σύμφωνα με το Economist Intelligence Unit (2018), το 94% των μεγαλύτερων επιχειρήσεων του κόσμου (βάσει δαπανών R&D) πραγματοποιεί το R&D του στο εξωτερικό. Γόνιμο περιβάλλον για καινοτομία είναι τα οργανικά οργανωμένα δίκτυα μεταξύ επιχειρήσεων και φορέων (όπως εργαστήρια), όλων των μεγεθών. Είναι η διάχυση της καινοτομίας στην πράξη και αποτελεί μια κρίσιμη προϋπόθεση για μια άμεση, και σημαντική, επιτάχυνση της τεχνολογικής (και της πράσινης) μετάβασης και του ψηφιακού μετασχηματισμού.
Διαρθρωτικά μέτρα όπως η αύξηση των δαπανών για την έρευνα στις επιχειρήσεις, το φιλικό επιχειρηματικό περιβάλλον (που δεν τιμωρεί την αποτυχία), η χρηματοδότηση, και η σύνδεση επιχειρηματικότητας με την εκπαίδευση είναι βέβαια επίσης, κρίσιμοι παράγοντες επιτυχίας. Αλλά, η καινοτομία είναι πρωτίστως μια «συλλογική» διαδικασία, μια διαδικασία ώσμωσης τόσο στο επιχειρηματικό, όσο και στο ανθρώπινο επίπεδο.
Στην Ελλάδα υπάρχουν πολλά παραδείγματα και ιστορίες επιτυχίας ελληνικών startups με υψηλή κεφαλαιοποίηση και διεθνή δραστηριότητα. Απέχουμε όμως ακόμα από τη δημιουργία κρίσιμης μάζας που θα επιτρέψει στο ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας να κάνει το μεγάλο άλμα. Η δικτύωση σε ένα γόνιμο περιβάλλον διάχυσης της γνώσης, σε συνδυασμό με την αντιμετώπιση διαρθρωτικών αδυναμιών, μπορούν να κάνουν τη διαφορά σε αυτή την κατεύθυνση.
Η νέα πρωτοβουλία του ΣΕΒ και της Endeavor, Innovative Greeks στοχεύει εκεί ακριβώς. Να καλύψει ένα μέρος αυτού του κενού μέσω μιας μοναδικής δεξαμενής ανθρώπων, των Ελλήνων της Διασποράς. Η πρωτοβουλία «Innovative Greeks» επιδιώκει να συνδέσει όλους τους Έλληνες που ασχολούνται με την καινοτομία και να δημιουργήσει μια κοινότητα καινοτομίας με στελέχη σε μεγάλες επιχειρήσεις, επιτυχημένους startuppers, επενδυτές και ερευνητές σε όλο τον κόσμο.
Την προσπάθεια στηρίζουν μεγάλοι οργανισμοί (Hellenic Initiative, MIT Innovation Forum) και προξενικές και διπλωματικές αρχές. Ο στόχος είναι να ενισχυθεί ουσιαστικά το ελληνικό οικοσύστημα καινοτομίας με τεχνογνωσία, πόρους και πρόσβαση σε νέες αγορές, κάτι που θα του επιτρέψει να αναλάβει τον αναπτυξιακό ρόλο που του αναλογεί. Σύμφωνα με μελέτες του ΣΕΒ, το 2025, το ελληνικό σύστημα καινοτομίας μπορεί να φτάσει τα €10 δισ. σε κεφαλοποίηση και να δημιουργήσει 50.000 νέες θέσεις εργασίας. Είναι το είδος των επιχειρήσεων που θα βρεθούν στην πρώτη γραμμή του ψηφιακού μετασχηματισμού, και της πράσινης μετάβασης, της ελληνικής οικονομίας. Για να το πετύχουμε αυτό, χρειάζεται στοχευμένες προσπάθειες για την προσέλκυση επενδυτών, τη δημιουργία συνεργασιών, ακόμα και για την προσέλκυση εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού.
Η εναρκτήρια εκδήλωση (για εγγραφές μπείτε εδώ: Innovative Greeks ) στις 2-3 Μαρτίου είναι η αρχή αυτής της προσπάθειας. Ένα ψηφιακό συνέδριο όπου κορυφαία στελέχη, επιχειρηματίες, και μέλη της κυβέρνησης θα ανταλλάξουν εμπειρίες και απόψεις για τους τρόπους ουσιαστικής ενίσχυσης του ελληνικού οικοσυστήματος καινοτομίας.
*O κ. Γιάννος Μητσός είναι Senior Advisor, Τομέα ΜΜΕ, Θέσεων και Ενημέρωσης ΣΕΒ
