Η επαναφορά του waiver για τα ελληνικά ομόλογα σημαίνει ότι οι εγχώριες τράπεζες παύουν να είναι οι παρίες της Ευρωζώνης. Από το Φεβρουάριο του 2015 το τραπεζικό σύστημα βρισκόταν στη «δεύτερη ταχύτητα» της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και το αποτέλεσμα το βιώσαμε στο πετσί μας, με αποκορύφωμα την επιβολή των capital controls.
Τώρα, η τάξη αποκαθίσταται και οι ελληνικές τράπεζες απολαμβάνουν τα μηδενικά επιτόκια της ΕΚΤ όπως και οι υπόλοιπες της Ευρωζώνης. Αυτό σημαίνει ότι τα προβλήματα λύθηκαν και ότι πλέον είμαστε «στο ξέφωτο», έτοιμοι να βιώσουμε τις χρυσές εποχές της προηγούμενης δεκαετίας;
Κάθε άλλο. Οι τράπεζες έχουν μπροστά τους δύο μεγάλα αγκάθια: τις καταθέσεις και τα κόκκινα δάνεια.
Στο πρώτο μέτωπο, όσο τα χρήματα των Ελλήνων βρίσκονται κάτω από το στρώμα ή στο εξωτερικό, δεν υπάρχει περίπτωση να «ξεμπλοκάρει» η χορήγηση νέων δανείων. Όσο και αν η χρηματοδότηση από την ΕΚΤ είναι δελεαστική, σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστά το «ζεστό χρήμα» των καταθέσεων. Και αντίστοιχα, όσο βρίσκονται σε ισχύ τα capital controls, κανένας δεν πρόκειται να επιστρέψει χρήματα στην Ελλάδα. Για να αντιστραφεί το κλίμα, οι καταθέτες θα πρέπει να πεισθούν ότι η περιουσία τους είναι ασφαλής στις τράπεζες, ή τουλάχιστον πιο ασφαλής σε σχέση με το στρώμα ή τη θυρίδα τους. Και για να επανέλθει η εμπιστοσύνη χρειάζεται πολλή δουλειά και ακόμα περισσότερος χρόνος.
Όσο για το δεύτερο μέτωπο, με επισφάλειες άνω των 100 δισ. ευρώ και καμία ουσιαστική κίνηση για μαζικό ξεκαθάρισμα στα κόκκινα δάνεια, οι τράπεζες είναι εγκλωβισμένες σε φαύλο κύκλο. Αν δεν τακτοποιήσουν τα του οίκου τους, δεν μπορούν να δώσουν νέα δάνεια. Και για όσο χρονικό διάστημα τα χαρτοφυλάκιά τους μοιάζουν με… ναρκοπέδιο, ακόμα και η φθηνή ρευστότητα από την ΕΚΤ δεν αρκεί για την επανεκκίνηση της οικονομίας. Το ζητούμενο προφανώς δεν είναι να βγουν σε πλειστηριασμό κάποιες χιλιάδες σπίτια. Αλλά πρέπει επιτέλους να ξεκαθαρίσει η εικόνα όσον αφορά την επιχειρηματική πίστη, ώστε οι εταιρείες-ζόμπι να σταματήσουν να στραγγαλίζουν τις υπόλοιπες.
Αυτό σημαίνει δηλαδή ότι το waiver δεν έχει καμία αξία και τσάμπα πανηγυρίζουμε; Προφανώς και έχει, τόσο άμεση όσο και συμβολική. Το χαμηλότερο κόστος δανεισμού μεταφράζεται σε εξοικονόμηση έως 500 εκατ. ευρώ το χρόνο για τις τράπεζες. Και η επιστροφή στην κανονικότητα δείχνει το δρόμο για την υπόλοιπη οικονομία.
Πρέπει όμως να το δούμε στην πραγματική του διάσταση: Δηλαδή ως ένα πρώτο βήμα, το οποίο προϋποθέτει και συνέχεια ώστε –μέσα στο επόμενο 12μηνο- το ελληνικό τραπεζικό σύστημα να επιστρέψει σε μια λειτουργική μορφή.
