Η υποστελέχωση, η ανεπαρκής ψηφιοποίηση και λειτουργία των ηλεκτρονικών υπηρεσιών, η έλλειψη ελέγχων, ενιαίων προτύπων και ενός καθολικά επιβεβλημένου τρόπου αντιμετώπισης των προβλημάτων αποτελούν τους βασικούς λόγους των μεγάλων καθυστερήσεων κατά την εξυπηρέτηση πολιτών, δικηγόρων, συμβολαιογράφων και δικαστικών επιμελητών στα Κτηματολογικά Γραφεία και τα Υποθηκοφυλακεία της Αττικής.
Οι εκπρόσωποι του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, του Συμβολαιογραφικού Συλλόγου Ελλάδας και της Ομοσπονδίας Δικαστικών Επιμελητών Ελλάδος, σε κοινή συνέντευξη Τύπου που παραχώρησαν την Τρίτη, σημείωσαν ότι η κατάσταση στην Αττική έχει εξελιχθεί σε έναν «Γολγοθά» για τους συναλλασσόμενους με τις δυσλειτουργίες των υποθηκοφυλακείων και κτηματολογικών γραφείων να επιφέρουν αλυσιδωτές επιπτώσεις σε ολόκληρη την οικονομία.
Από τις 3.00 τα ξημερώματα για να πιάσουν σειρά - Μέχρι και δύο χρόνια για τη χορήγηση πιστοποιητικών
Όπως υποστηρίζουν οι εκπρόσωποι των εμπλεκόμενων φορέων, τα προβλήματα προέκυψαν από τη στιγμή που έγιναν οι συγχωνεύσεις και οι μεταφορές των υπηρεσιών όπου η υποστελέχωση σε συνδυασμό με τη συνταξιοδότηση υπαλλήλων οδήγησε σε έναν φαύλο κύκλο ανεπαρκούς εξυπηρέτησης.
Παρά το γεγονός ότι επεκτάθηκε το ωράριο λειτουργίας κατά μισή ώρα, αυτό δεν ήταν αρκετό για να περιορίσει τις ατελείωτες ουρές και καθυστερήσεις ενώ οι τακτικές που υιοθετήθηκαν επί εποχής COVID ως λύση ανάγκης, εξακολουθούν να εφαρμόζονται και σήμερα με αποτέλεσμα οι συμβολαιογράφοι, δικηγόροι και δικαστικοί επιμελητές να είναι αναγκασμένοι να μεταβαίνουν στα γραφεία από τα ξημερώματα για να πιάσουν σειρά ή για να σημειώσουν σε μια τοιχοκολλημένη κόλα Α4 το όνομά τους για να τηρηθεί σειρά προτεραιότητας (η οποία ωστόσο παραβιάζεται από άλλους παρευρισκομένους οι οποίοι κάποιες φορές, σύμφωνα με καταγγελίες, σβήνουν τα ονόματα όσων προηγούνται και προσθέτουν το δικό τους για να κερδίσουν χρόνο).
Αναφερόμενος στο πρόβλημα των καθυστερήσεων, ο πρόεδρος του ΔΣΑ Δημήτρης Βερβεσός, σημείωσε ότι οι ηλεκτρονικές διαδικασίες έχουν μείνει στάσιμες εδώ και ένα χρόνο ενώ οι καθυστερήσεις στους χρόνους χορήγησης πιστοποιητικών μπορεί να φθάσουν και τα δύο χρόνια, όπως συνέβη στο γραφείο στου Ζωγράφου. Ομοίως, όπως σημείωσε, πολλά κτηματολογικά γραφεία απορρίπτουν τα πρόδηλα σφάλματα με αποτέλεσμα να οδηγείται η διαδικασία στη δικαστική οδό με χρονικό ορίζοντα επίλυσης το 2027.
Ο πρόεδρος της Συντονιστικής Επιτροπής Συμβολαιογραφικών Συλλόγων Ελλάδος, Γιώργος Ρούσκας, αναλύοντας περαιτέρω το θέμα των καθυστερήσεων ανέφερε ότι «το να υποβάλλεις δικαιολογητικά για συμβολαιογραφική πράξη σε κτηματολογικό γραφείο αποτελεί Γολγοθά» ενώ εάν υπάρχει πρόδηλο σφάλμα, το οποίο θα πρέπει να διορθωθεί για να ολοκληρωθεί η διαδικασία αλλά για αυτό ενημερώνεται ο ενδιαφερόμενος από το γραφείο με καθυστέρηση που μπορεί να φθάνει και τον 1,5 μήνα, τότε η κατάσταση περιπλέκεται ακόμη περισσότερο.
Παράλληλα, σημείωσε ότι ουσιαστικά οι συναλλαγές δεν λαμβάνουν χώρα ενώ έφερε ως παράδειγμα το γραφείο της Θεσσαλονίκης το οποίο εξυπηρετεί ακόμη έγγραφα που έχουν υποβληθεί από τον Αύγουστο.
Ομοίως, το γραφείο της Θράκης ενώ λειτουργούσε άψογα, σήμερα έχει καταστεί «πρωταθλητής καθυστερήσεων», όπως σημείωσε.
Λάθη στις αιτήσεις – Υποκειμενική ερμηνεία του νόμου
Ένα ακόμη εμπόδιο στις συναλλαγές στα κτηματολογικά γραφεία αποτελεί ο νομικός έλεγχος και η υποκειμενική - κάποιες φορές ερμηνεία του νόμου από τον εκάστοτε προϊστάμενο. Μάλιστα, κάποιες φορές δεν εφαρμόζεται καθόλου όπως συνέβη, σύμφωνα με περιγραφές της Γενικής Γραμματέως της Ομοσπονδίας Δικαστικών Επιμελητών Ελλάδας, Μαρίας Μπρουζούκη. Όπως σημείωσε, για το πιστοποιητικό βαρών δεν τηρούνται οι προθεσμίες με αποτέλεσμα να μην μπορεί να συνταχθεί το απόσπασμα της κατασχετήριας έκθεσης. Ως ενδεικτικό παράδειγμα, ανέφερε το γραφείο του Ηρακλείου όπου το πιστοποιητικό χορηγήθηκε σε 13 ημέρες αντί για 5 που προβλέπει ο νόμος με άμεση συνέπεια, όταν σημειώνονται τέτοιες καθυστερήσεις, να χάνονται οι προθεσμίες.
Σύμφωνα με τα εμπειρικά στοιχεία που παρέθεσαν οι εκπρόσωποι των εμπλεκόμενων κλάδων, στις αιτήσεις που υποβάλλονται τυχαίνει οι υπάλληλοι να διορθώνουν επάνω στις δικές τους διορθώσεις με αποτέλεσμα να μην τελειώνει ποτέ ο φαύλος κύκλος των λαθών και των διορθώσεων. Οι καθυστερήσεις, οι εκκρεμότητες τα λάθη και οι διορθώσεις δυσχεραίνουν ακόμη περισσότερο την διεκπεραίωση πράξεων που αφορούν σε αγοραπωλησίες και χορήγηση δανείων με αποτέλεσμα να ασκούνται πιέσεις σε έναν νευραλγικό κλάδο όπως είναι αυτός των ακινήτων, όπως σημειώνουν χαρακτηριστικά.
Οι επιπτώσεις στην οικονομία από τη δυσλειτουργία των Κτηματολογικών Γραφείων και Υποθηκοφυλακείων στην Αττική
Με τα γραφείο της Αθήνας να έχει τρεις υπαλλήλους και το γραφείο Ζωγράφου να έχει 2 και με τη λύση της μεταφοράς υπαλλήλων, η οποία, στην προσπάθεια να καλύψει μία έλλειψη, δημιουργεί νέο κενό αλλού, δεν μπορεί να λυθεί το πρόβλημα, όπως επεσήμαναν οι εκπρόσωποι των δικηγόρων και των συμβολαιογράφων.
Ο πρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, Δημήτρης Βερβεσός, εξηγώντας τις αλυσιδωτές επιπτώσεις που έχει η δυσλειτουργία των κτηματολογικών γραφείων και υποθηκοφυλακείων στην Αττική σημείωσε ότι πρόκειται για μια υπηρεσία, η οποία εάν δεν λειτουργεί καλά, ανατρέπεται όλη η οικονομική ζωή της χώρας (δεδομένου ότι επηρεάζει τον τρόπο χορήγησης των δανείων, σχετίζεται με προσημειώσεις, μεταβιβάσεις κλπ). Αυτό, όπως ανέλυσε, δημιουργεί σωρευτικά προβλήματα στην επενδυτικής φύσεως στην Αττική και για να επιλυθεί αυτό θα πρέπει επειγόντως να γίνουν άμεσα προσλήψεις υπαλλήλων.
Ηλεκτρονικές διαδικασίες, ενιαίες διαδικασίες και πρόσληψη προσωπικού ζητούν οι φορείς
Δεδομένου ότι το βασικό πρόβλημα εντοπίζεται στην υποστελέχωση και στην έλλειψη ενιαίων κανόνων και ευελιξίας για την επίλυση απλών προβλημάτων τα οποία ωστόσο καθυστερούν τις πράξεις, οι φορείς προτείνουν συγκεκριμένες λύσεις όπως είναι:
-Άμεσα δημιουργία ομάδας νομικών για την άμεση πρόσληψη Δικηγόρων και ομάδας διεκπεραίωσης πράξεων σε Κτηματολογικά Γραφεία που υπάρχουν καθυστερήσεις στην έκδοση πιστοποιητικών.
-Επέκταση ψηφιακών υπηρεσιών έκδοσης ΚΦ και πιστοποιητικών και στα μεταβατικά Κτηματολογικά Γραφεία.
-Άμεση λειτουργία συστήματος ηλεκτρονικών ραντεβού για αποφυγή αναμονής, ξεκινώντας από το Υποθηκοφυλακείο Αθηνών και επέκταση σε όλη την Αττική.
-Απλοποίηση ηλεκτρονικής υποβολής πράξεων προς καταχώριση (π.χ. ανάρτηση του συνόλου των εγγράφων σε ένα pdf) και ολοκλήρωση διαδικασίας καταχώρισης από υπαλλήλους των Κτηματολογικών Γραφείων.
-Κοινή αντιμετώπιση των προδήλων σφαλμάτων με οίκοθεν επίλυση των:
α) αναγραφή διαφορετική του ονόματος
β) αναγραφή μεταγραφής τόμου, αριθμού και υποθηκοφυλακείου του τίτλου κτήσης
-Τήρηση των προθεσμιών της χορήγησης του πιστοποιητικού βαρών προκειμένου να συντάξουμε το ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ της κατασχετήριας έκθεσης.
-Ενιαίος τρόπος αντιμετώπισης προβλημάτων κατόπιν διαμόρφωσης κανόνων σε συνεργασία των Επιστημονικών Φορέων (Δικηγόρων – Συμβολαιογράφων – Δικαστικών Επιμελητών και Φορέα), θέσπιση απλοποιημένης διαδικασίας, ώστε συγκεκριμένα πρόδηλα σφάλματα να επιλύονται οίκοθεν καθώς και ενιαίων κανόνων νομικού ελέγχου (ο οποίος να περιορίζεται μόνο στα επί ποινή απολύτου ακυρότητας στοιχεία της πράξης καθώς και σε αυτά που από το νόμο απαγορεύεται η καταχώρηση).
-Ενιαία διαδικασία εξυπηρέτησης/πληρωμής (π.χ. με κάρτα και χρήση POS).
-Πρόσληψη εξειδικευμένου προσωπικού για τη στελέχωση των κτηματολογικών γραφείων.
-Άμεση ολοκλήρωση των διαδικασιών έναρξης συνεργασίας με τους αναπληρωτές – μέλη του Μητρώου Νομικών Εισηγητών.
-Άμεσα δημιουργία ομάδας νομικών για την άμεση πρόσληψη Δικηγόρων και ομάδας διεκπεραίωσης πράξεων σε Κτηματολογικά Γραφεία που υπάρχουν καθυστερήσεις στην έκδοση πιστοποιητικών.
Σημειώνεται ότι την Παρασκευή 31-3-2023, μετά από αίτημα των τριών φορέων θα υπάρξει συνάντησή τους με τον αρμόδιο Υφυπουργό Ψηφιακής Διακυβέρνησης Θεόδωρο Λιβάνιο, για να τεθούν τα προβλήματα στη λειτουργία των Υποθηκοφυλακείων και των Κτηματολογικών Γραφείων.
