Ίσως σε καμία άλλη κυβέρνηση της μεταπολίτευσης πέραν των ΣΥΡΙΖΑΝΕΛ δεν βρίσκει καλύτερη εφαρμογή η μνημειώδης αποστροφή του Μπρεχτ στις «Ιστορίες του κυρίου Κ.» όταν, ερωτώμενος γιατί ήταν τόσο πολύ απορροφημένος, απάντησε «επειδή προετοιμάζω το επόμενο λάθος μου».
Παρακολουθώντας τη δημόσια συζήτηση σε σχέση με τις μεταρρυθμίσεις στη χώρα μας, θεωρώ ότι θα βοηθούσε πολύ, εάν ανακαλούσαμε στη μνήμη μας τις χαμένες ευκαιρίες των τελευταίων χρόνων, αντί να εξαγγέλλουμε νέες. Οι χαμένες ευκαιρίες είναι, μετά βεβαιότητας, περισσότερες από εκείνες που εκμεταλλευθήκαμε. Εάν, δε, μπορούσαμε να σταθούμε κριτικά απέναντι στους λόγους που μας οδήγησαν στην απώλεια της εκμετάλλευσής τους, τότε το κέρδος μας δεν θα περιοριζόταν στην βελτίωση της αυτογνωσίας μας αλλά θα επεκτεινόταν και σε εντελώς πρακτικά οφέλη.
Για να δώσουμε μόνο ένα παράδειγμα: Ο κ. Χουλιαράκης παρουσίασε στο υπό συζήτηση σχέδιο του προϋπολογισμού 2018 ένα όντως εντυπωσιακό επίτευγμα: Οι δημόσιες δαπάνες που περικόπτονται, βάσει του σχεδίου εξοικονόμησης δαπανών (spending review), δημιουργούν δημοσιονομικό χώρο 320 εκ. ευρώ. Σκεφθείτε να είχαν αξιοποιηθεί οι μελέτες και τα ευρήματα από το 2010 έως σήμερα, ποιο θα ήταν το όφελος. Σκεφθείτε εάν οι προηγούμενες κυβερνήσεις εύρισκαν την τόλμη να ήλεγχαν τη χαώδη και λασπώδη περιοχή των επιχορηγούμενων δημοσίων νομικών προσώπων ή να εφάρμοζαν τους κανόνες της κοινής λογικής για να συμμαζέψουν τις επικαλύψεις που, ενίοτε, φθάνουν το 70% των αρμοδιοτήτων ενός φορέα. Η εξοικονόμηση των δαπανών θα ήταν πολύ μεγαλύτερη και ο παραγωγικός ιστός της χώρας θα είχε διατηρηθεί ακέραιος. Αλλά δεν το έκαναν.
Δυστυχώς, η αυτογνωσία και η χειραφέτησή μας έναντι των μυθοπλασιών που εμείς δημιουργούμε αλλά και έναντι των μονόπλευρων πολιτικών των δανειστών μας παραμένει ανύπαρκτη. Πόσοι συνειδητοποιούν ότι οι αλλαγές που κάναμε –και πληρώσαμε πολύ ακριβά με τα τρία μνημόνια- κινδυνεύουν να ακυρωθούν, εάν δεν δρομολογηθούν και ολοκληρωθούν εκείνες που είναι προαπαιτούμενές τους; Οι αλλαγές, για παράδειγμα, στη δημόσια διοίκηση, είναι απαραίτητες για την διατήρηση της φορολογικής και της ασφαλιστικής μεταρρύθμισης. Εάν παραμείνουμε στις εφορίες-κέντρα συναλλαγής και «εξυπηρετήσεων»ήστους πολλαπλούς φορείς ασφάλισης (παρόλη την ονομαστική τους ενιαιοποίηση), τότε όχι μόνο θα εξανεμιστούν σε χρόνο μηδέν όλα όσα με δυσκολία μπορέσαμε να κατακτήσουμε, αλλά νέα, ακόμη σκληρότερα μέτρα, θα ακολουθήσουν.
Κι όμως, η κυβέρνηση δια του πρωθυπουργού της εξαγγέλλει αυτό ακριβώς που πρέπει να αποφύγει. Μετά την έξοδό μας από τα μνημόνια, διακηρύσσει ο κορυφαίος των λαϊκιστών, εμείς θα κρατάμε τα κλειδιά του χρηματιοκιβωτίου. Συνεχίζει να ψεύδεται, συνεχίζει να συντηρεί το διάτρητο ιδεολόγημα των μνημονίων που μας τα έφεραν οι ξένοι και οι Έλληνες «δωσίλογοι» πολιτικοί τα εφάρμοσαν (ενώ, αυτός, αναγκάστηκε να κάνει έναν συμβιβασμό προκειμένου να μπορέσει να μας οδηγήσει, σε λίγους μήνες, στο ξέφωτο και να ξαναρχίσει το τρελό πάρτι).
Οι αδιόρθωτοι εθνολαϊκιστές φλερτάρουν, ξανά, με τις καταστάσεις του 2015, όταν έπαιξαν τη χώρα στα ζάρια. Και ήταν μόνη η ανικανότητά τους να εφαρμόσουν τα άνομα σχέδιά τους κι όχι οι αυταπάτες που επικαλέστηκαν που μας γλύτωσε από το μοιραίο. Ελπίζω αυτή τη φορά να μην επαναληφθούν αντίστοιχες καταστάσεις. Διότι, αυτή τη φορά, η επιτροπεία θα είναι μόνιμη. Και επιβεβλημένη. Δεν θα υπάρχει άλλη επιλογή για μια χώρα που, αδυνατώντας να αυτο-προσδιοριστεί στην ιστορική πραγματικότητά της, δέχεται να άγεται και να φέρεται από το χειρότερο είδος δημαγωγών που έχει εμφανιστεί στην σύγχρονη ελληνική (τουλάχιστον) ιστορία.
