Νέο πολιτικό σκηνικό διαμορφώνεται στις ΗΠΑ, με τον Τζο Μπάιντεν και την Κάμαλα Χάρις να αναλαμβάνουν τα ηνία της διακυβέρνησης, σε ένα έντονα δοκιμαζόμενο από την πανδημία και την οικονομική κρίση, τοπίο. Με τους Ρεπουμπλικάνους να διατηρούν όπως όλα δείχνουν τον έλεγχο της Γερουσίας, ένα μεγάλο μέρος της ατζέντας του Τζο Μπάιντεν αναμένεται να «φθαρεί», με τις πιθανότητες για ένα νέο δημοσιονομικό πακέτο μέτρων, να διατηρούνται από την μία, αλλά από την άλλη αυτό θα συμβεί μετά την ανάληψη των καθηκόντων του Μπάιντεν στις 20 Ιανουαρίου, και θα είναι μικρότερου μεγέθους από τον αν επικρατούσε το «blue wave», το σαρωτικό πέρασμα δηλαδή των Δημοκρατικών (έλεγχος Γερουσίας - Κογκρέσου).
Τι θα γίνει με το δημοσιονομικό πακέτο
Σύμφωνα με την Capital Economics ακόμη και αν το Κογκρέσο συμφωνήσει για ένα μικρότερο δημοσιονομικό πακέτο ύψους 1-1,5 τρισ. δολαρίων, οι προοπτικές ανάπτυξης για την αμερικανική οικονομία θα ενισχυθούν. Έτσι αν υποτεθεί ένας πολλαπλασιαστής Προϋπολογισμού 0,6, ο οποίος θα ευθυγραμμίζεται με την εκτίμηση του Γραφείου Προϋπολογισμού για το CARES ACT, αυτό το «μικρό» πακέτο θα προσθέσει ένα 3% - 4,5% στο ΑΕΠ. Με το αμερικανικό ΑΕΠ να έχει συρρικνωθεί πλέον, μόλις 3,5% από τα επίπεδα προ πανδημίας, αυτά τα μέτρα φαίνονται να είναι αρκετά ώστε να εξαλείψουν το κενό παραγωγής που χάθηκε. Αυτό φυσικά μπορεί να αλλάξει τους επόμενους μήνες, εάν πανδημία συνεχίσει να σαρώνει επιφέροντας ένα εκτεταμένο lockdown. Για την ώρα, η Capital Economics εκτιμά πως η αμερικανική οικονομία θα «τρέξει» με ρυθμό ανάπτυξης 4,5% το 2021 και οποιοδήποτε δημοσιονομικό μέτρο θα οδηγούσε σε μια υψηλότερη εκτίμηση.
Στο «χρονοντούλαπο» βασικές προεκλογικές εξαγγελίες
Όσον αφορά τις προεκλογικές εξαγγελίες του Μπάιντεν η Capital Economics επισημαίνει πως αρκετές από αυτές θα βρεθούν στο χρονοντούλαπο, καθώς ο ίδιος δεν θα προβεί σε αύξηση του εταιρικού φόρου, δεν θα διπλασιάσει τον κατώτατο μισθό, δεν θα υπάρξουν επενδύσεις σε «πράσινες» υποδομές, ενώ παράλληλα δεν αναμένεται κάποια σημαντική μεταρρύθμιση στον κλάδο της υγείας. Ο Μπάιντεν θα μπορούσε επίσης να στηριχθεί στον Γενικό Εισαγγελέα για να κινήσει περισσότερες αντιμονοπωλιακές αγωγές εναντίον μεγάλων τεχνολογικών εταιρειών χωρίς να χρειάζεται την έγκριση του Κογκρέσου.
Στην Σούζαν Ράις το «βάρος» της εξωτερικής πολιτικής
Στο βαρυσήμαντο και πολυδιάστατο σκέλος της εξωτερικής πολιτικής η Capital Economics αναμένει από τον Τζο Μπάιντεν να ακολουθήσει ένα διαφορετικό μονοπάτι, αναθερμαίνοντας τις σχέσεις των ΗΠΑ με παραδοσιακούς συμμάχους, αποστρεφόμενος παράλληλα την πολιτική Τραμπ, που διατηρούσε ισχυρούς δεσμούς με αυταρχικούς ηγέτες. Το «βάρος» θα πέσει στην Σούζαν Ράις, πρώην πρέσβης των ΗΠΑ στον ΟΗΕ και σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας επί Ομπάμα, που αναμένεται να αναλάβει τα ηνία του υπουργείου Εξωτερικών. Το μόνο ερώτημα είναι εάν οι Ρεπουμπλικάνοι στη Γερουσία θα στήριζαν την Ράις, δεδομένου ότι η θέση της έχει επιβαρυνθεί από την τρομοκρατική επίθεση που είχε δεχθεί το προξενείο των ΗΠΑ στη Βεγγάζη το 2012. Σε ότι αφορά την ευαίσθητη γεωπολιτική ζώνη του Ιράν ο Μπάιντεν είχε αναφέρει, ότι ως Πρόεδρος θα επέστρεφε τις ΗΠΑ στην πυρηνική συμφωνία του 2015, αλλά μόνο εάν η πρώτη συμμορφωθεί με τους όρους της αρχικής συμφωνίας, κάτι που δεν ισχύει επί του παρόντος, με τον ίδιο να μην εμφανίζεται «μαλακός» με την Τεχεράνη. Παράλληλα δεν αποκλείεται στη βάση του Διεθνούς Νόμου για τις Οικονομικές Δυνάμεις Έκτακτης Ανάγκης να επιβάλει κυρώσεις εις βάρος της Ρωσίας και της Τουρκίας, ενώ θα ενταθούν και οι σχέσεις ανταγωνισμού με τη Βόρεια Κορέα.
Στο επίκεντρο η ΕΕ
Από την άλλη οι σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση θα επανέλθουν στα επίπεδα προ τετραετίας Τραμπ, με ειδικό βάρος στην αντιμετώπιση της αυξανόμενης επιρροής της Κίνας, χωρίς να επιβληθούν δασμοί στην εισαγωγή αυτοκινήτων από την ΕΕ. Σύμφωνα με την Capital Economics, ο Τζο Μπάιντεν δεν θα διατηρήσει στο έπακρον του στενούς δεσμούς που είχε ο Ντόναλντ Τραμπ με τον Μπόρις Τζόνσον, με το ενδεχόμενο της σύναψης μιας συμφωνίας ελεύθερου εμπορίου μετά το Brexit να απομακρύνεται.
Μεγάλο ερωτηματικό οι «σχέσεις»... δασμών με την Κίνα
Ωστόσο μία από τις μεγαλύτερες αβεβαιότητες, γύρω από την χαρτογράφηση της πολιτικής του Μπάιντεν, είναι πώς και πότε θα αποκλιμακώσει την εμπορική διένεξη με την Κίνα. Ο ίδιος έχει επικρίνει έντονα την σύναψη συμφωνίας πρώτης φάσης με την Κίνα, υποστηρίζοντας ότι οι δασμοί έχουν πλήξει τους Αμερικανούς καταναλωτές με αντάλλαγμα μερικές παραχωρήσεις από το Πεκίνο. Σε πρόσφατες συνεντεύξεις του, δεν θέλησε να ανοίξει τα χαρτιά του, σχετικά με το αν θα καταργήσει τους δασμούς, λέγοντας απλά ότι θα κινηθεί σε ένα πλαίσιο διαρθρωτικών αλλαγών ως προς τις πολιτικές με την Κίνα, που θα εστιάζουν στη μεταφορά τεχνολογίας και την πρόσβαση στην αγορά. Αντίστοιχα, υπό τον Πρόεδρο Σι, η Κίνα υιοθετεί ένα μοντέλο προώθησης της εγχώριας καινοτομίας, ενεργώντας ολοένα και πιο «επιθετικά» διεθνώς. Το αποτέλεσμα συνεπώς θα είναι οι σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας να παραμείνουν τεταμένες.
Μπορεί η Κάμαλα Χάρις να γίνει η πρώτη γυναίκα πρόεδρος
Τέλος η μεγάλη ηλικία του Μπάιντεν (78 ετών) αποτελεί έναν ανασταλτικό παράγοντα για την διεκδίκηση μιας δεύτερης θητείας, σύμφωνα με την Capital Economics, ενώ αντίστοιχη εικόνα διαμορφώνεται -σε μικρότερο βαθμό- και για τον 74χρονο Ντόναλντ Τραμπ. Το μεγάλο ενδιαφέρον λοιπόν έγκειται, στο αν ο Μπάιντεν θα δώσει τη θέση του στην Κάμαλα Χάρις νωρίτερα, πιθανώς μετά από ένα απογοητευτικό μεσοπρόθεσμο αποτέλεσμα το 2022. Η Χάρις άλλωστε έχει μια ισχυρή δυναμική, κάτι που αποτυπώθηκε και στις εκλογές, ξεπερνώντας την Ελίζαμπεθ Γουόρεν σε ψήφους. Ωστόσο η εκστρατεία της για το χρίσμα βασίστηκε σε ένα πολύ πιο μετριοπαθές πλάνο. Όπως καταλήγει η Capital Economics, αν και οι Ρεπουμπλικάνοι θα υπερασπιστούν τις 22 από τις 34 έδρες της Γερουσίας στις εκλογές του 2022, θα έχουν τη δυνατότητα να καρπωθούν περισσότερα, καθώς δεν θα έχουν να διαχειριστούν την φθορά της εξουσίας. Ως αποτέλεσμα, Μπάιντεν και Χάρις, θα μπορούσαν σε δύο χρόνια να αντιμετωπίσουν ένα ακόμη πιο αντιπολιτευτικό Κογκρέσο.
Φωτογραφία: Getty Images/Ideal Image
Από Ανδρέα Βελισσάριο, [email protected]
