Ροή
Με μικρές προσδοκίες για ανάπτυξη θεωρούν οι ανεξάρτητοι ηλεκτροπαραγωγοί ότι θα υλοποιηθεί το πολυαναμενόμενο έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης της Κρήτης το οποίο περιλαμβάνεται στη λίστα των έργων που εντάσσονται στο πρόγραμμα χρηματοδότησης από το πακέτο Juncker και εγκρίθηκε από το ΚΥ.Σ.ΟΙ.Π.
Το σχέδιο αφορά σε ένα δεκαετές πρόγραμμα ανάπτυξης του συστήματος μεταφοράς (2017-2016) και έχει αποκτήσει το χαρακτήρα «επείγοντος» καθώς σύμφωνα με τις σχετικές προβλέψεις στα προσεχή χρόνια το σύστημα της Κρήτης αναμένεται να αντιμετωπίσει πρόβλημα επάρκειας ισχύος. Το νησί αποτελεί το μεγαλύτερο απομονωμένο νησιωτικό ηλεκτρικό σύστημα στη χώρα. Η συνολική ζήτηση του νησιού αντιπροσωπεύει το 5% της συνολικής ζήτησης της χώρας ενώ η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με τα σημερινά δεδομένα παρουσιάζει πολύ υψηλό μεταβλητό κόστος παραγωγής λόγω της χρήσης πετρελαίου στους τοπικούς σταθμούς παραγωγής. Αυτό έχει ως συνέπεια να επιβαρύνονται οι καταναλωτές για κάλυψη των Υπηρεσιών Κοινής Ωφέλειας με περισσότερα από 300 εκ. ευρώ ετησίως.
Σύμφωνα με τον Ανεξάρτητο Διαχειριστή Μεταφοράς Ηλεκτρικής Ενέργειας (ΑΔΜΗΕ), το έργο περιλαμβάνει δυο φάσεις. Στην πρώτη φάση έχουμε την υλοποίηση ενός μικρής κλίμακας έργου, το οποίο θα περιλαμβάνει τη διασύνδεση Κρήτης-Πελοποννήσου με ένα καλώδιο μεταφορικής ικανότητας 130 MW . Με αυτή τη λύση, ο ΑΔΜΗΕ ελλείψει πόρων φιλοδοξεί να καλύψει μεγάλο μέρος των αναγκών με όσο το δυνατόν μικρότερο κόστος. Η δεύτερη φάση, αφορά σε ένα πιο μελλοντικό σχέδιο, το οποίο προβλέπει τη διασύνδεση Κρήτης-Αττικής. Η δεύτερη αυτή φάση, η οποία ουσιαστικά μπαίνει για την ώρα «στον πάγο» αποτελούσε αδρομερώς τη βασική πρόταση και του Συνδέσμου Επιοχειρήσεων και Βιομηχανιών (ΣΕΒ), ο οποίος είχε προτείνει ένα πιο μεγαλόπνοο σχέδιο αντιτάσσοντας ότι η πρόταση του ΑΔΜΗΕ δεν επαρκεί για να καλύψει τη ζήτηση στο νησί ούτε δημιουργεί περαιτέρω προϋποθέσεις ανάπτυξης.
Όπως φαίνεται ο ΑΔΜΗΕ, ο οποίος μέχρι πρότινος προσανατολιζόταν προς μια λύση διασύνδεσης της Κρήτης με την Αττική μέσω διπολικού συνδέσμου ΣΡ συνολικής ονομαστικής ικανότητας 700 MW, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την ιδέα για λόγους οικονομίας χρόνου και κόστους. Όπως αναφέρει σχετικά «ο απαιτούμενος χρόνος υλοποίησης της λύσης της διασύνδεσης ΣΡ με την Αττική θα είναι της τάξεως των 9 ετών λόγω αδειοδοτικών ζητημάτων, αλλά και αντικειμενικών δυσκολιών που σχετίζονται με τις γεωλογικές συνθήκες κατά μήκος της διαδρομής πόντισης των καλωδίων».
Από την άλλη, όπως υποστηρίζει ο ΑΔΜΗΕ, «οι οδεύσεις από την Κρήτη προς τη Νοτιοανατολική Πελοπόννησο έχουν μικρότερο μήκος και βάθος πόντισης, παρουσιάζουν σημαντικά μικρότερο μήκος ταφής του καλωδίου και διέρχονται από λιγότερα σημεία που χρήζουν προσοχής λόγω γεωλογικών κινδύνων».
Η πρόταση του ΣΕΒ και η άποψη της αγοράς
Όπως έχουν αναφέρει φορείς της αγοράς, η διασύνδεση της Κρήτης αποτελεί εγχείρημα που θα δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για επέκταση της διασύνδεσης προς άλλα νησιά.
Ο ΣΕΒ είχε προτείνει τη διασύνδεση της Κρήτης με την Αττική με δύο καλώδια συνεχούς ρεύματος και συνολικής ικανότητας 1.000 MW μέσω της σύμπραξης ΑΔΜΗΕ και ιδιωτών. Με αυτό τον τρόπο ο σύνδεσμος θεωρεί ότι θα τεθούν οι βάσεις για την ανάπτυξη υποδομών πλήρους κάλυψης τω ενεργειακών αναγκών της Κρήτης αλλά και της μεταφοράς «πράσινης» ενέργειας από ΑΠΕ προς την ηπειρωτική χώρα.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ομίλου ΕΛΛΑΚΤΩΡ, Αναστάσιο Καλλιτσάντση, η κίνηση αυτή του ΑΔΜΗΕ να προχωρήσει χωρίς τη σύμπραξη των ιδιωτών αποτελεί μια «προβληματική» λύση. Συγκεκριμένα, αναφέρει ότι «είδαμε το ελληνικό δημόσιο – δια του ΑΔΜΗΕ – να προωθεί πολύ μικρή και σαφώς υποδεέστερη λύση διασύνδεσης της Κρήτης με την Πελοπόννησο μέσω ενός και μόνο καλωδίου εναλλασσόμενου ρεύματος και σημαντικά περιορισμένης μεταφορικής ικανότητας (130MW).Λύση που στο πλαίσιο της διαβούλευσης χαρακτηρίσαμε ως προβληματική όχι μόνο εμείς ως ΣΕΒ αλλά και η ίδια η ΔΕΗ, που επισήμως δήλωσε ότι πέραν της απόσυρσης της μία εκ των τριών πετρελαϊκών μονάδων της μέσα στην επόμενη τριετία, στις 31 Δεκεμβρίου 2019 λήγει η εξαίρεση που έχουν εξασφαλίσει παλιές μονάδες της ΔΕΗ στην Κρήτη και άρα περίπου 601MW ή αλλιώς το 78,3% της συνολικής ισχύος του νησιού τίθεται σε καθεστώς πολύ περιοριστικών όρων».
Παράλληλα, ο κ. Καλλιτσάντσης, σημειώνει ότι «η εγγενής αδυναμία του ΑΔΜΗΕ, λόγω μεγέθους, απουσίας εμπειρίας και εξάρτησης από το ελληνικό δημόσιο, να εξασφαλίσει τα απαιτούμενα κεφάλαια, αλλά και η έλλειψη διάθεσης συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα, οδήγησε τον ΑΔΜΗΕ να αναπροσαρμόσει την πρότασή του, εμμένοντας όμως σε διασύνδεση Κρήτης-Πελοποννήσου και απλά διπλασιάζοντας τα καλώδια από ένα σε δύο, αυξάνοντας κάπως τη μεταφορική ικανότητα (260MW). Ωστόσο – και εδώ εντοπίζεται και το τραγελαφικό της υπόθεσης – όταν η αρμόδια επιτροπή υπέβαλε το έργο στη λίστα για χρηματοδότηση από το Πακέτο Juncker, διέφυγε της προσοχής ότι τα καλώδια είχαν γίνει πλέον δύο αντί ένα, κι έτσι όχι μόνο προωθούμε ένα υποδεέστερό έργο, αλλά υποβάλαμε και λάθος έργο προς χρηματοδότηση».
