Ροή
Μια από τις πιο δύσκολες εξισώσεις που έχει αντιμετωπίσει από την ανάληψη των καθηκόντων του, θα πρέπει να επιλύσει άμεσα ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας κ. Κωστής Χατζηδάκης. Οι τιμές στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας …τρέχουν ανεξέλεγκτες, εδώ και έναν μήνα, οπότε ξεκίνησε να λειτουργεί το νέο μοντέλο (target model) αγοράς.
Την περασμένη Πέμπτη ο υπουργός, μέσω τηλεδιάσκεψης, έστειλε αυστηρό μήνυμα στις εταιρείες παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας για τις συνεχιζόμενες ακριβές τιμές στο ρεύμα και τα όσα συμβαίνουν στο Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (κυρίως στην αγορά εξισορρόπησης που διαχειρίζεται ο ΑΔΜΗΕ). Όσο για τη Ρυθμιστική Αρχή Ενέργειας (ΡΑΕ) αναγνωρίζει το πρόβλημα και έχει θέσει στο μικροσκόπιο τόσο τις τέσσερις αγορές του ΑΔΜΗΕ και του Ελληνικού Χρηματιστηρίου Ενέργειας (ΕΧΕ) , όσο και τους βασικούς «παίκτες» της αγοράς. Σύμφωνα με τα όσα ανέφερε ο επικεφαλής του Ρυθμιστή της αγοράς κ. Αθανάσιος Δαγούμας, μιλώντας χθες Παρασκευή σε δημοσιογράφους, ειδικά για την αγορά εξισορρόπησης ενέργειας, η ΡΑΕ παρακολουθεί τις συμπεριφορές των συμμετεχόντων και τους έχει καλέσει να κάνουν παρουσίαση της στρατηγικής τους.
Όσον αφορά στην προοπτική να τεθεί από τη ΡΑΕ ένα πλαφόν στις προσφορές και στο ύψος των τιμών, ο κ. Δαγούμας ανέφερε ότι το ευρωπαϊκό πλαίσιο δεν δίνει τέτοια περιθώρια. Πάντως, όπως αναφέρουν παράγοντες της αγοράς μπορούν να γίνουν άλλες παρεμβάσεις και μάλιστα, επισημαίνουν ότι οι όποιες κινήσεις πρέπει να γίνουν σύντομα πριν αναγκαστούν οι πάροχοι να μετακυλήσουν τις αυξήσεις στη λιανική. Πάντως, για την ώρα, σύμφωνα με τον πρόεδρο της ΡΑΕ, δεν έχουν καταγραφεί αυξήσεις στους λογαριασμούς ηλεκτρικού ρεύματος.
Σε κάθε περίπτωση, το ζήτημα απαιτεί χειρουργικές παρεμβάσεις καθώς κινδυνεύουν με κατάρρευση οι «μικροί» παίκτες στον τομέα της προμήθειας ρεύματος, οι οποίοι δεν διαθέτουν μονάδες παραγωγής και για να καλύψουν τις ανάγκες των πελατών τους πρέπει να αγοράζουν ενέργεια σε υψηλές τιμές. Κι αυτό τη στιγμή που όλοι ανέμεναν ότι η λειτουργία των χρηματιστηριακών αγορών του target model θα έφερνε τον ανταγωνισμό και θα έριχνε τις τιμές, και όχι ότι θα τις εκτόξευε στα ύψη.
Πάντως, κυβερνητικοί παράγοντες υποστηρίζουν ότι το επόμενο διάστημα θα υπάρξει μια …αποσυμφόρηση των τιμών και εάν δεν συμβεί το υπουργείο θα επανέλθει με μια πιο επιθετική τακτική. Όπως εξηγούν οι ίδιες πηγές, ηλεκτροπαραγωγοί προχωρούν σε υψηλές προσφορές στην προημερήσια αγορά ώστε ορισμένες μονάδες να εξαιρούνται και να παραμένουν σε εφεδρεία ώστε στην αγορά εξισορρόπησης να χτυπούν με υψηλές τιμές, διαδικασία που είναι νόμιμη μεν, δημιουργεί ωστόσο σοβαρές δυσλειτουργίες στην αγορά.
Την ίδια ώρα επικριτική απέναντι στη λειτουργία του target model είναι η ΓΕΝΟΠ. Σύμφωνα με τους συνδικαλιστές της ΔΕΗ, οι τιμές δεν διαμορφώνονται τυχαία και «κάποιοι κερδίζουν επειδή χειραγωγούν την αγορά» μέσα από τον πολύπλοκο μηχανισμό των τεσσάρων αγορών. «Έναν μηχανισμό που διαμορφώνει - προς όφελος των ιδιωτών - τιμές υψηλότερες από αυτές που υποσχόταν η καθιέρωση του target model», σημειώνουν.
Είναι αξιοσημείωτo ότι στόχος του Target Model είναι η δημιουργία μιας ενιαίας ευρωπαϊκής χονδρεμπορικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας, δίχως περιορισμούς, με ενίσχυση του ανταγωνισμού και στόχο τη διαμόρφωση φιλικότερων τιμών για τη βιομηχανία, τις επιχειρήσεις και τους καταναλωτές. Θα ακολουθήσει λίγο αργότερα η σύζευξη της εγχώριας αγοράς με τις αγορές της Ιταλίας και της Βουλγαρίας. Το Target Model περιλαμβάνει τρεις νέες αγορές. Πρόκειται για:
- τη βασική χονδρεμπορική αγορά, δηλαδή την Αγορά Επόμενης Ημέρας ή Προημερήσια Αγορά (Day-Ahead Market)
- την Ενδοημερήσια Αγορά (Intra-Day Market) για τις συμπληρωματικές αγοραπωλησίες εντός της ίδιας ημέρας παράδοσης.
- την Αγορά Εξισορρόπησης (Balancing Market) για να εξισορροπείται η ζήτηση σε πραγματικό χρόνο, μια αγορά που τη λειτουργεί ο ΑΔΜΗΕ.
Είναι αξιοσημείωτο ότι από τον περασμένο Μάρτιο λειτουργεί στο Ελληνικό Χρηματιστήριο Ενέργειας (ΕΧΕ) η Προθεσμιακή Αγορά (Forward Market) για αγοραπωλησίες συμβολαίων ηλεκτρικής ενέργειας.
Η ύπαρξη τριών αγορών (επόμενης ημέρας, ενδοημερήσιας, εξισορρόπησης) σε αντικατάσταση του Ημερήσιου Ενεργειακού Προγραμματισμού (ΗΕΠ) και της προθεσμιακής αγοράς διευκολύνει τη ρύθμιση της αγοράς. Επόμενο βήμα θα είναι η σύζευξη των Αγορών Επόμενης Ημέρας πρώτα με την αγορά της Ιταλίας καθώς και της Βουλγαρίας η οποία αναμένεται το πρώτο τρίμηνο του 2021. Εντός του επόμενου έτους θα γίνει και η σύζευξη της ελληνικής ενδοημερήσιας Αγοράς με την πανευρωπαϊκή ενδοημερήσια αγορά συνεχούς διαπραγμάτευσης.
