«Φρένο» στα επενδυτικά πλάνα των διεθνών φαρμακευτικών εταιρειών που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας, έχουν βάλει οι αλλαγές που έφερε η τελευταία Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) για τα κίνητρα τα οποία θεσπίστηκαν για να ενισχύσουν και να προωθήσουν τις επενδύσεις των φαρμακευτικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα.
Οι αλλαγές αυτές λειτούργησαν ως αντικίνητρα για την προσέλκυση επενδύσεων από την πλευρά των διεθνών φαρμακευτικών, κάτι που «αποτυπώνεται» και στη λίστα των εταιρειών που εντάσσονται στη δράση «Μεταρρύθμιση του συστήματος clawback & συμψηφισμός του με ερευνητικές και επενδυτικές δαπάνες», του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», η οποία δημοσιοποιήθηκε πρόσφατα.
Τα αντικίνητρα
Προηγούμενη ΚΥΑ (Αριθμ. Γ.Π. Β1.Β2/4577), του 2020, που πρότεινε τον μερικό συμψηφισμό επενδυτικών δαπανών με το Clawback (υποχρεωτικές επιστροφές), ώθησε πολλές φαρμακευτικές εταιρείες να διεκδικήσουν από τις μητρικές τους εταιρείες αύξηση του επενδυτικού τους «αποτυπώματος» στην χώρα με την μορφή εγκαταστάσεων, υποδομών αλλά και έρευνας. Η Απόφαση προέβλεπε για το σύνολο του κλάδου κίνητρα ύψους 50 εκατ. ευρώ για το 2019, 100 εκατ. ευρώ για το 2020 και 75 εκατ. ευρώ για την περίοδο 1/1-31/7/2021, με το διαμερισμό των διαθέσιμων κεφαλαίων σε ερευνητικά και επενδυτικά να ορίζεται στο 50%-50%.
Εντούτοις, η νέα ΚΥΑ [ΓΠ.οικ. 80277/2021 (ΦΕΚ Β 6247)], που εκδόθηκε στο τέλος του 2021 με σκοπό να εντάξει τον μηχανισμό επιδότησης επενδύσεων στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF) και να εξασφαλίσει πιο σταθερή και μόνιμη χρηματοδότησή του, ικανοποιώντας ένα πάγιο αίτημα του κλάδου, έφερε παράλληλα ουσιαστικές και αποτρεπτικές για τις διεθνείς εταιρείες αλλαγές στον μηχανισμό όπως:
- Η μείωση του ποσοστού των ερευνητικών δαπανών σε κλινικές μελέτες φάσης 1, 2 και 3 που μία εταιρεία μπορεί να καταθέσει για συμψηφισμό από 50% σε 25%.
- Η απαίτηση να εγκριθεί μία κλινική μελέτη από μία εταιρεία πριν αιτηθεί την υπαγωγή της στον νέο νόμο, που άφησε εκτός συμψηφισμού τις κλινικές μελέτες που είχαν ήδη εγκριθεί και υπαχθεί από την πρώτη ΚΥΑ.
- Η άρση του διαμοιρασμού των διαθέσιμων κεφαλαίων σε ερευνητικά και επενδυτικά (50%-50%). Σύμφωνα με στελέχη της αγοράς, η εξέλιξη αυτή πλήττει τη διαφάνεια και τον μακροπρόθεσμο επιχειρηματικό σχεδιασμό των εταιρειών.
Οι ίδιες πηγές επισημαίνουν στο Insider ότι το αποτέλεσμα των παραπάνω αλλαγών είναι πολλές εταιρείες να έχουν βρεθεί μετέωρες ως προς τον σχεδιασμό τους καθώς προσέλκυσαν ερευνητικές δράσεις οι οποίες, παρά τις αρχικές υποσχέσεις, έπαψαν ξαφνικά να χρίζουν ενίσχυσης.
Παράλληλα, τονίζουν ότι οι αλλαγές αυτές έπληξαν την αξιοπιστία της χώρας στις εταιρείες που ανταποκρίθηκαν στο αρχικό κάλεσμα και διοχέτευσαν τμήμα των ερευνητικών τους δραστηριοτήτων στην Ελλάδα.
Τέλος, δυσκολεύουν την προσέλκυση νέων κεφαλαίων καθώς -όπως σημειώνουν- η έλλειψη σταθερότητας «τρομάζει» τους επενδυτές, οι οποίοι προτιμούν άλλα πιο σταθερά και λιγότερο γραφειοκρατικά περιβάλλοντα.
Ταμείο Ανάκαμψης: Επενδυτικό «παρών» από 8 εταιρείες
Παρά τις δυσμενείς εξελίξεις, 8 διεθνείς φαρμακευτικές εταιρείες, με επενδύσεις συνολικού ύψους περί τα 19.745.000 ευρώ εντάσσονται στη δράση «Μεταρρύθμιση του συστήματος clawback & συμψηφισμός του με ερευνητικές και επενδυτικές δαπάνες», του Εθνικού Σχεδίου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας:
PFIZER , με συνολική επένδυση σχεδόν 25,4 εκατ. ευρώ και επιλέξιμη δαπάνη που ανέρχεται σχεδόν στα 12,7 εκατ. ευρώ, για Έρευνα και Ανάπτυξη 13 νέων τεχνολογιών.
NOVO NORDISK, με συνολική επένδυση 6.926.960 ευρώ και επιλέξιμες δαπάνες 1.731.740 ευρώ, για κλινικές δοκιμές φάσεων 2 και 3 νέων φαρμάκων της Novo Nordisk, κατά την περίοδο 01/05/2022 – 31/12/2023.
MSD, με συνολικές επενδυτικές δαπάνες 5.800.000 ευρώ, εκ των οποίων οι επιλέξιμες 2.900.000 ευρώ, για κλινικές δοκιμές φάσεων 1,2,3 νέων φαρμάκων.
GENESIS PHARMA, με συνολική επένδυση ύψους 3.679.900 ευρώ και επιλέξιμες 1.839.950 ευρώ, για κλινική δοκιμή σε ασθενείς που πάσχουν από οξύ ισχαιμικό επεισόδιο.
BAYER ΕΛΛΑΣ, με συνολικές επενδυτικές δαπάνες ύψους 3.605.200 ευρώ, εκ των οποίων οι επιλέξιμες είναι 1.802.600 ευρώ, για κλινικές δοκιμές φάσεων 2 και 3 νέων φαρμάκων.
GLAXOSMITHKLINE, με συνολικές επενδυτικές δαπάνες 3.232.900 ευρώ, εκ των οποίων επιλέξιμες οι 1.616.450 ευρώ, για κλινικές δοκιμές φάσεων 1,2 και 3 νέων φαρμάκων.
ABBVIE, με συνολικές επενδυτικές δαπάνες 1.239.039 ευρώ, εκ των οποίων οι επιλέξιμες 309.759 ευρώ για κλινικές δοκιμές φάσεων 2 και 3 νέων φαρμάκων της AbbVie, κατά την περίοδο 01/05/2022 – 31/12/2023.
ASTRAZENECA, με συνολικές επενδυτικές δαπάνες ύψους 455.274 ευρώ, εκ των οποίων οι επιλέξιμες είναι 227.637 ευρώ, για κλινικές δοκιμές (μελέτες) φάσεων 2 και 3 νέων φαρμάκων.
Οι επενδύσεις αυτές αντιστοιχούν στο περίπου 15% του συνόλου των έργων που πληρούν το σύνολο των προϋποθέσεων συμμετοχής και των όρων επιλεξιμότητας και αναμένεται να υλοποιηθούν έως τα τέλη του 2023.
