Μέσω Ταμείου Ανάκαμψης περνάει πλέον και επισήμως η πρόληψη - αντιμετώπιση καρδιαγγειακών κινδύνων καθώς ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών, Θ. Σκυλακάκης, υπέγραψε την ένταξη του έργου με τίτλο «Επιχορήγηση του ΕΟΠΥΥ για το Εθνικό πρόγραμμα για πρόληψη και αντιμετώπιση καρδιαγγειακών κινδύνων» στο RRF, μετά και τη θετική αξιολόγηση από πλευράς της ειδικής υπηρεσίας συντονισμού (ΕΥΣΤΑ). Όπως σημειώνεται στο τεχνικό δελτίο, η δράση, με υπουργείο ευθύνης το Υγείας (φορέας υλοποίησης ο ΕΟΠΠΥΥ), ξεπερνά τα 101,3 εκατ. ευρώ (Ταμείο Ανάκαμψης, αν και υπήρχαν παλιότερες ενημέρωσες – δημοσιεύματα για συνολικό προϋπολογισμό άνω των 168 εκατ. ευρώ) και εντάσσεται στο ευρύτερο πρόγραμμα πρόληψης δημόσιας υγείας «ΣΠΥΡΟΣ ΔΟΞΙΑΔΗΣ». Ο πληθυσμός στον οποίο απευθύνεται το Πρόγραμμα είναι όλοι οι πολίτες από 30 έως 70 ετών με στόχο να πραγματοποιήσει τις εξετάσεις το 60% αυτού του πληθυσμού (υπολογίζεται περίπου 5.706.125 πολίτες συνολικά ότι ανήκουν σε αυτή την ηλικιακή ομάδα).
Ποια είναι η σημασία του
Όπως σημειώνεται, τα τελευταία χρόνια έχει καταγραφεί μείωση των θανάτων από τα καρδιαγγειακά νοσήματα, αλλά παρ’ όλα αυτά εξακολουθούν να βρίσκονται στην πρώτη θέση. Η μείωση αυτή οφείλεται αφενός στις εξελιγμένες θεραπείες που υπάρχουν για την αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών νοσημάτων (φάρμακα, αγγειοπλαστικές κ.ά.), αφετέρου –και κατά κύριο λόγο- στην καλύτερη αντιμετώπιση των παραγόντων κινδύνου. Οι παράγοντες κινδύνου που μπορούμε να παρέμβουμε ώστε να ελαττώσουμε σημαντικά την πιθανότητα καρδιαγγειακών νοσημάτων είναι το κάπνισμα, η υγιεινή διατροφή, η άσκηση, η υπέρταση, ο διαβήτης, η δυσλιπιδαιμία και η παχυσαρκία. Όσο περισσότερους παράγοντες κινδύνου έχει κάποιος τόσο μεγαλύτερος ο κίνδυνος για καρδιαγγειακά νοσήματα. Είναι σαφές, λοιπόν, ότι η σωστή και έγκαιρη αντιμετώπιση όλων των παραγόντων κινδύνου συμβάλλει σημαντικά στην πρόληψη των καρδιαγγειακών νοσημάτων.
Υποέργο 1: Επιχορήγηση του ΕΟΠΥΥ για το Εθνικό πρόγραμμα για πρόληψη και αντιμετώπιση καρδιαγγειακών κινδύνων, το Υπουργείο Ευθύνης θα καταβάλει στον ΕΟΠΥΥ:
• Αρχική προχρηματοδότηση ύψους 30% επί του συνολικού ποσού της Χρηματοδότησης, με την υπογραφή της Αποφάσεως Ένταξης του Έργου στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας και μετά την έκδοση της σχετικής απόφασης επιχορήγησης,
•Πρώτη Ενδιάμεση πληρωμή ύψους 30%, επί του συνολικού συμφωνηθέντος ποσού της Χρηματοδότησης, υπό την προϋπόθεση της ολοκλήρωσης του ποσοστού 80% επί των ελεγμένων και πιστοποιημένων δαπανών της αρχικής προχρηματοδότησης από το Υπουργείο,
•Δεύτερη ενδιάμεση πληρωμή ύψους 30%, επί του συνολικού συμφωνηθέντος ποσού Χρηματοδότησης, μετά την ολοκλήρωση του ποσοστού 80% επί των ελεγμένων και πιστοποιημένων δαπανών της πρώτης ενδιάμεσης πληρωμής από το Υπουργείο και
•Τελική Αποπληρωμή – Κλείσιμο προγράμματος για το εναπομείναν ποσό των 10% επί του του συνολικού συμφωνηθέντος ποσού της Χρηματοδότησης, με την ολοκλήρωση όλων των ελέγχων και πιστοποιήσεων από το Υπουργείο.
Υποέργο 2: Πρόληψη και αντιμετώπιση καρδιαγγειακών κινδύνων
Το Εθνικό πρόγραμμα για πρόληψη και αντιμετώπιση καρδιαγγειακών κινδύνων αφορά στην διενέργεια προσυμπτωματικού ελέγχου για τον καρδιαγγειακό κίνδυνο με ένα σετ εξετάσεων που περιλαμβάνουν εξέταση γενικής αίματος, σακχάρου αίματος, μέτρησης αρτηριακής πίεσης και καταγραφής συγκεκριμένων παραμέτρων του προφίλ του εξεταζόμενου πολίτη. Στόχοι του προγράμματος είναι η: α) μείωση νοσηρότητας και θνησιμότητας από τον καρδιαγγειακά νοσήματα και β) η συλλογή πληθυσμιακών δεδομένων.
Ο πληθυσμός στον οποίο απευθύνεται το Πρόγραμμα είναι όλοι οι πολίτες από 30 έως 70 ετών με στόχο να πραγματοποιήσει τις εξετάσεις το 60% αυτού του πληθυσμού (υπολογίζεται περίπου 5.706.125 πολίτες συνολικά ότι ανήκουν σε αυτή την ηλικιακή ομάδα). Οι ιατροί που δύναται να αξιολογήσουν τα αποτελέσματα είναι όλοι οι Προσωπικοί Ιατροί και οι Ιδιώτες Ιατροί συναφών ειδικοτήτων όπως Γενικοί Ιατροί, Παθολόγοι, Καρδιολόγοι συμβεβλημένοι με τον ΕΟΠΥΥ. Για όλους αυτούς προβλέπεται αμοιβή 20€ κατά την επίσκεψη του πολίτη (Φάση 2). Η διάρκεια του προγράμματος είναι 3 έτη.
Υποέργο 3: Ενδιάμεση έρευνα- μελέτη συμμετοχής στο πρόγραμμα για την πρόληψη και την αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών κινδύνων
Στα προγράμματα προσυμπτωματικού ελέγχου, καθοριστικής σημασίας είναι η συμμετοχή του γενικού πληθυσμού. . Στο πλαίσιο αυτό πριν την ολοκλήρωση των πρώτων 12 μηνών εφαρμογής του προγράμματος, θα πραγματοποιηθεί σχετική έρευνα που θα εξετάζει τα ποσοστά συμμετοχής ανά δημογραφικό σετ παραγόντων, προκειμένου να διαπιστώσει αν υπάρχουν στατιστικά σημαντικές διαφορές και αν ναι σε ποιο επίπεδο, ανάμεσα στους πολίτες που συμμετέχουν και σε εκείνους που παρά τις αυξημένες προσπάθειες προσέλκυσης, δε συμμετέχουν στο πρόγραμμα. Η διενέργεια αυτής της μελέτης κρίνεται απαραίτητη, προκειμένου να διερευνηθούν οι λόγοι της πιθανής μη συμμετοχής των πολιτών.
Η «συμμετοχή» σε ΕΕ και Ελλάδα
Όπως σημειώνεται, στις χώρες με μακρά παράδοση στη Δημόσια Υγεία, η συμμετοχή αυτή φτάνει το 70%. Αντίθετα, σε χώρες με αδύναμα συστήματα Δημόσιας Υγείας όπως η δική μας, το ποσοστό συμμετοχής μπορεί να φτάσει και κάτω από το 50%. Για τον λόγο αυτό, στο πλαίσιο των προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου έχει μεγάλη σημασία η προσέλκυση του πληθυσμού και η εφαρμογή εναλλακτικών πρακτικών ώστε να αυξηθούν τα ποσοστά συμμετοχής. Σε αντίστοιχα προγράμματα έχει παρατηρηθεί ότι οι ομάδες που αντιμετωπίζουν τις υψηλότερες ανισότητες στην υγεία και ανήκουν σε ευάλωτους πληθυσμούς (πχ μετανάστες, Roma, άτομα που διαβιούν σε ακραία φτώχεια) συμμετέχουν λιγότερο συχνά σε τέτοια προγράμματα (hard-to-reach- populations) και συχνά απαιτούνται επιπλέον στρατηγικές, προκειμένου να καταστεί εφικτό να αυξηθούν τα ποσοστά συμμετοχής τους στο πρόγραμμα.
Τα καρδιαγγειακά νοσήματα σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (Cardiovascular diseases (who.int) είναι η πρώτη αιτία θανάτου σε όλο τον κόσμο. Περίπου οι μισοί από τους άνδρες και το ένα τρίτο των γυναικών μέσης ηλικίας παρουσιάζουν κάποιο απ’ αυτά τα νοσήματα. Αρκετές φορές τα καρδιαγγειακά νοσήματα δεν έχουν προειδοποιητικά συμπτώματα και εμφανίζονται «αιφνίδια». Στην πραγματικότητα, όμως, η εμφάνισή τους δεν είναι και τόσο αιφνίδια, διότι έχει προηγηθεί επί πολλά χρόνια η ύπαρξη πολλών παραγόντων κινδύνου χωρίς καμία αντιμετώπιση. Κάθε χρόνο, υπάρχουν περισσότερα από 6 εκατομμύρια νέα κρούσματα και πάνω από 1,8 εκατομμύρια θάνατοι από καρδιαγγειακά νοσήματα στην ΕΕ. Όλα αυτά κοστίζουν στην οικονομία της ΕΕ πάνω από 210 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως European Heart Network statistics.
