Το ονόμασαν «Twitter Killer» (δολοφόνο του Twitter). Το Threads της Meta στοχεύει να είναι μια πιο χαρούμενη, πιο «ζεστή» εναλλακτική λύση σε σχέση με άλλους ιστότοπους microblogging. Τι θα κάνει όμως μια άλλη πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης σε εμάς τους υπόλοιπους;
Ο ιδιοκτήτης του Facebook, Μαρκ Ζούκερμπεργκ, κυκλοφόρησε τη νέα του αλά Twitter πλατφόρμα την Τετάρτη, δίνοντας τη δυνατότητα στους χρήστες του Instagram να εισάγουν το handle τους και τους ακόλουθούς τους. Το Instagram έχει πάνω από 2,35 δισεκατομμύρια ενεργούς μηνιαίους χρήστες και περίπου 70 εκατομμύρια άνθρωποι έχουν εγγραφεί στο Threads μέχρι στιγμής. Ο Ζούκερμπεργκ, δήλωσε ότι το Threads θα είναι ένας «φιλικός» αντίπαλος του Twitter, της πλατφόρμας που αγόρασε ο Έλον Μασκ πέρυσι. Όμως, μία από τις πολιτικές του Threads δεν είναι και τόσο φιλική: Εάν διαγράψετε την εφαρμογή, ο λογαριασμός σας στο Instagram θα διαγραφεί επίσης, μαζί με όλες αυτές τις αναμνήσεις που έχετε αποθηκεύσει όλα αυτά τα χρόνια.
Οι ψυχολόγοι και οι αναλυτές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης είναι δύσπιστοι – όχι τόσο για την πιθανή επιτυχία του Threads και το θόρυβο που έχει ήδη δημιουργηθεί, αλλά για το πώς μια άλλη πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης θα επηρεάσει την ψυχική υγεία, τον πολιτικό λόγο, τη διάδοση παραπληροφόρησης και την ενίσχυση του ρατσισμού και της ρητορικής μίσους, κάτι που ο Ζούκερμπεργκ έχει προσπαθήσει να αντιμετωπίσει. Οι ειδικοί σε θέματα απορρήτου ανησυχούν επίσης για τις πληροφορίες που μπορούν να συλλέξουν τα «νήματα» από το τηλέφωνό σας - την τοποθεσία σας, το ιστορικό περιήγησης και αγορών, ακόμη και τις πληροφορίες για την υγεία σας.
Ο Δρ Ντον Γκραντ, εθνικός σύμβουλος για την υγιή διαχείριση συσκευών για το Newport Healthcare, έχει εργαστεί για τη σχέση μεταξύ των ανθρώπων και των συσκευών τους επί 14 χρόνια και κατανοεί ότι τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης φέρνουν τους ανθρώπους κοντά. Όμως, κοιτάζοντας τον πολλαπλασιασμό των ψεύτικων ειδήσεων και των πολιτικών διαφωνιών στο Twitter, γνωρίζει επίσης ότι όλο και περισσότερο τα διαλύει. Μελέτες έχουν συνδέσει τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με τη σωματική δυσμορφία μεταξύ των νέων και την κατάθλιψη. Αυτοί, κι εμείς, συγκρίνουμε και απελπιζόμαστε. Οι εφαρμογές μέσων κοινωνικής δικτύωσης και τα smartphone έχουν επίσης αποδειχθεί ότι προκαλούν εθισμό.
Η πρώτη σκέψη του Γκραντ όταν διάβασε για το Threads ήταν: «Γιατί; Ας επιστρέψουμε όλοι στο MySpace. Τι δεν πήγαινε καλά με το MySpace; Το MySpace ήταν διασκεδαστικό. Το MySpace ήταν φιλικό. Και το Classmates.com. Βρήκα μερικούς φίλους από το γυμνάσιο. Δεν ξέρω αν χρειαζόμαστε κάτι από αυτά».
Ο ίδιος ανησυχεί ότι οι νέοι είναι τα «εικονικά καναρίνια» στα ανθρακωρυχεία των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. «Είναι ανεξέλεγκτο. Ο καθένας μπορεί να πάει σε πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης», είπε στο MarketWatch. «Αυτό η ασταμάτητη δύναμη έχει γίνει το πιο σημαντικό πράγμα που υπάρχει για τον άνθρωπο. Ο καθένας μπορεί να βάλει οτιδήποτε εκεί έξω».
Ο Sander van der Linden, καθηγητής κοινωνικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ και συγγραφέας του «Foolproof: Why We Fall for Misinformation and How to Build Immunity», βλέπει περισσότερο κατακερματισμό με την έναρξη ενός ακόμη φόρουμ παρόμοιου με το Twitter και το Truth, τη συντηρητική πλατφόρμα που δημιουργήθηκε από τον Ντόναλντ Τραμπ, η οποία φέρεται να έχει μόνο μερικά εκατομμύρια ενεργούς μηνιαίους χρήστες.
«Δεν νομίζω ότι είναι απαραίτητα καλό που υπάρχουν τόσοι πολλοί ιστότοποι μέσων κοινωνικής δικτύωσης», δήλωσε ο van der Linden στο MarketWatch. «Οι μονόπλευρες απόψεις διαβρώνουν τις συνομιλίες και τον λόγο. Αλλά δεν θέλουμε μια εταιρεία να κυριαρχήσει στην αγορά. Όταν οι άνθρωποι διασπώνται τις μονόπλευρες απόψεις τους, ορισμένα από αυτά τα αποτελέσματα εντείνονται. Οι άνθρωποι που δεν συμφωνούν με τα κυρίαρχα μέσα ενημέρωσης και κατηγορούν τη λογοκρισία γίνονται πιο ακραίοι σε αυτό το περιβάλλον - αντηχώντας τις δικές τους πληροφορίες χωρίς κανέναν ποιοτικό έλεγχο».
Ο Γκραντ συμφωνεί. «Χρειαζόμαστε κάτι από αυτά; Η ιδέα του ανταγωνισμού και των ελέγχων και ισορροπιών είναι εξαιρετική», είπε. «Δεν νομίζω ότι υπάρχει κάτι κακό σε αυτό. Έχουμε δει τόσους πολλούς να έρχονται και να φεύγουν. Αλλά δεν μου αρέσουν τα μονοπώλια. Αυτό είναι μόνο ένα ακόμη κομμάτι για το «fediverse» της Meta - Facebook, Instagram, WhatsApp και τώρα Threads. Αυτό είναι πολύς έλεγχος, πολλών ανθρώπων, σε πολλές πλατφόρμες».
Μόνο το Facebook έχει σχεδόν 3 δισεκατομμύρια χρήστες μηνιαίως. Το fediverse της Meta, θεωρητικά, συνδέει και μοιράζεται πληροφορίες μεταξύ των πλατφορμών.
Ο Van der Linden έχει συμβουλεύσει τη Meta για το πώς να αντιμετωπίσει την παραπληροφόρηση, αλλά δεν είναι βέβαιος ότι η τοξικότητα δεν θα σηκώσει το κεφάλι της στα Threads, όπως συμβαίνει σε άλλες πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης. «Είμαι αρκετά δύσπιστος ότι τα κίνητρα δεν θα οδηγηθούν από έσοδα από διαφημίσεις, πόλωση και οργή», είπε. «Μέχρι να έχουμε σαφείς αποδείξεις ότι η Meta έχει αλλάξει ριζικά το επιχειρηματικό της μοντέλο, νομίζω ότι θα έχουμε μια άλλη πλατφόρμα μέσων κοινωνικής δικτύωσης - μια άλλη για την οποία θα ανησυχούμε όσον αφορά την πιθανή διάδοση παραπληροφόρησης και πώς να την απομυθοποιήσουμε».
Η Δρ Έμμα Σβάνμπεργκ, κλινική ψυχολόγος που εργάζεται στο Λονδίνο και είναι συγγραφέας ενός βιβλίου με τίτλο «Parenting for Humans», είπε ότι οι άνθρωποι ήταν ενθουσιασμένοι με τα Threads, εξ ου και ο μεγάλος αριθμός εγγραφών. «Η απλότητα των Threads φαινόταν να απευθύνεται στην ουσιαστική μας ανάγκη για κοινότητα», είπε στο MarketWatch.
Η Σβάνμπεργκ το βλέπει αυτό ως θετικό σημάδι ότι οι άνθρωποι αναζητούν πιο φιλικά μέρη για ανταλλαγή πληροφοριών. «Ενώ μιλάμε πολύ για τα μειονεκτήματα των social media, υπάρχουν επίσης στοιχεία που δείχνουν ότι μπορεί να έχει οφέλη, συμπεριλαμβανομένης της σύνδεσης με άλλους, της εκπαίδευσης και του ακτιβισμού», πρόσθεσε.
Ωστόσο, πολλοί ψυχολόγοι, οικονομολόγοι και ακτιβιστές λένε επίσης ότι τα προβλήματα που προκαλούν ή επιδεινώνονται από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης - είτε πολιτικά, κοινωνικά ή ψυχολογικά- πρέπει να αντιμετωπιστούν από άτομα που χρησιμοποιούν αυτές τις πλατφόρμες, από κυβερνητικούς κανονισμούς και από τις ίδιες τις εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Η Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία έχει μια σειρά από προτάσεις για το πώς οι χρήστες μπορούν να αντιμετωπίσουν τις επιζήμιες επιπτώσεις των μέσων κοινωνικής δικτύωσης, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας των λεγόμενων «προστατευτικών κιγκλιδωμάτων», όπως ο περιορισμός του χρόνου που αφιερώνεται στο διαδίκτυο, η απενεργοποίηση των ειδοποιήσεων για εφαρμογές και η μη χρήση των τηλεφώνων στο τραπέζι, στο εστιατόριο ή, μάλιστα, στο κρεβάτι.
Μια άλλη προσέγγιση θα μπορούσε να είναι η ανάθεση βαθμολογιών αξιοπιστίας σε μεμονωμένους λογαριασμούς, με βάση ένα μείγμα δεδομένων που σχετίζονται με την ποιότητα των δημοσιεύσεων τους, είπε ο van der Linden. «Εγκαταστήστε κίνητρα φήμης, ώστε οι άνθρωποι να μην δημοσιεύουν εντελώς ανοησίες και να έχουν περισσότερες πληροφορίες βάσει των χρηστών», είπε. «Ένα κλικ προϋποθέτει ότι θέλετε κάτι περισσότερο, αλλά οι άνθρωποι ασχολούνται με περιεχόμενο που δεν θέλουν. Αντίθετα, ρωτήστε τους ανθρώπους τι είδους περιεχόμενο θέλουν». Επίσης, ευνοεί την «προληπτική ανθεκτικότητα», μια προσέγγιση στην οποία οι πλατφόρμες προειδοποιούν τους χρήστες για παραπλανητικό περιεχόμενο που σχετίζεται με την πολιτική ή την κλιματική αλλαγή.
Ο Πολ Ρόμερ, βραβευμένος με Νόμπελ οικονομολόγος, πρότεινε στην κυβέρνηση να επιβάλει εισφορά στη φορολόγηση των διαφημιστικών εσόδων από εταιρείες μέσων κοινωνικής δικτύωσης όπως η Meta και μηχανές αναζήτησης όπως της Google, για να τους ζητήσει να αλλάξουν τα τρέχοντα επιχειρηματικά μοντέλα στα οποία οι πελάτες είναι ουσιαστικά το προϊόν, ανταλλάσσοντας τις πληροφορίες τους για δωρεάν υπηρεσίες. Ο Ρόμερ ανέφερε ότι αυτά χρήματα θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για προγράμματα παιδείας για τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. «Πρέπει να ξεκινήσουν νωρίς», είπε, «ειδικά για τα παιδιά, ώστε να κατανοούν τη διαφορά μεταξύ της παραπληροφόρησης και να γνωρίζουν για την επιθετικότητα στον κυβερνοχώρο».
