Ροή
«Αγώνας δρόμου» γίνεται από το ελληνικό δημόσιο, ή τουλάχιστον αυτό θα πρέπει να συμβεί, προκειμένου να «κλείσουν τα μέτωπα» και οι εκκρεμότητες αναφορικά με 3 μεγάλες οδικές συμβάσεις παραχώρησης συνολικού ύψους περίπου 6,5 δισ. ευρώ. Ο λόγος για τη νέα 25ετή σύμβαση παραχώρησης της Αττικής Οδού (με ανάδοχο τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ και προσφορά 3,27 δισ. ευρώ), την νέα παραχώρηση της Εγνατία Οδού (σχήμα ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Egis με προσφορά σχεδόν 1,5 δισ. ευρώ) αλλά και τη σύμβαση παραχώρησης για το τμήμα «Χανιά – Ηράκλειο» του ΒΟΑΚ.
Με τη βασική... υποσημείωση ότι για τις δύο πρώτες το Δημόσιο πρέπει να σπεύσει αν θέλει έγκαιρα να εισπράξει περί τα 4,8 δισ. ευρώ (δηλαδή από τις παραχωρήσεις της Εγνατίας Οδού και της Αττικής Οδού), έσοδα που σχετίζονται και με τον «κορβανά» του κρατικού προϋπολογισμού και την εξυπηρέτηση του χρέους.
Ωστόσο, ουδείς «μπορεί να βάλει το χέρι του στη φωτιά» ότι οι συναλλαγές αυτές θα ολοκληρωθούν έως τα τέλη του 2024, να γίνει δηλαδή το οικονομικό κλείσιμο που θα φέρει και την καταβολή των τιμημάτων, άρα έσοδα στα ταμεία του Δημοσίου. Πάντως, και για τις δύο συμβάσεις ο όμιλος ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ έχει ολοκληρώσει τα δικά του προαπαιτούμενα και έχει εξασφαλισμένα κεφάλαια.
«Κοινός παρονομαστής» η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ
Αξίζει να σημειώσουμε ότι «κοινός παρονομαστής» στις 3 οδικές παραχωρήσεις αποτελεί η επικράτηση της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ στους σχετικούς διαγωνισμούς, με τον όμιλο να αναμένει προσεχώς και την υπογραφή των 3 συμβάσεων που θα εκτινάξουν το ανεκτέλεστο, τα μεγέθη και τις ροές της.
Τα βήματα για την Αττική Οδό - Υπογραφή σύμβασης στις 12 Σεπτεμβρίου;
Χτες, συζητήθηκε στο υπουργικό συμβούλιο, κατόπιν εισήγησης των υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστή Χατζηδάκη και Υποδομών και Μεταφορών Χρήστου Σταϊκούρα, το θέμα της παροχής εξουσιοδότηση για την υπογραφή της νέας σύμβασης παραχώρησης. Ο πρωθυπουργός, Κυριάκος Μητσοτάκης, σημείωσε ότι από τις 6 Οκτωβρίου (στις 5 λήγει η υφιστάμενη σύμβαση με τις ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – ΑΒΑΞ) η τιμή των διοδίων θα υποχωρήσει στα 2,5 ευρώ από 2,8 ευρώ τώρα, όπως άλλωστε προβλέπονταν εξαρχής. Οι αρχικές πληροφορίες – προσδοκίες έκαναν λόγο για υπογραφή της σύμβασης με τη ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ ακόμα και τον Σεπτέμβριο (για τις 12/09), ή έστω προσεχώς, ώστε να είναι αυξημένες οι πιθανότητες έως τα τέλη του έτους να πάει στο Κοινοβούλιο η νέα σύμβαση παραχώρησης της Αττικής Οδού. Προ εβδομάδας το insider.gr αποκάλυψε τη σύσταση των εταιρειών αναφορικά με τη «Νέα Αττική Οδό Α.Ε.», με μέτοχο τον όμιλο ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ. Για την ολοκλήρωση της διαδικασίας απαιτούνταν η υπογραφή υπουργικών αποφάσεων, η υπογραφή της νέας σύμβασης παραχώρησης και η κύρωση της νέας σύμβασης από τη Βουλή, ώστε να «πέσουν» τα 3,27 δισ. ευρώ της προσφοράς στα δημόσια ταμεία.
Oπως έχει αναφέρει το insider.gr, αναφορικά με το μεταβατικό στάδιο, μιας και ο επικεφαλής του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, Γ. Περιστέρης είχε προβλέψει πρόσφατα πως το οικονομικό κλείσιμο θα γίνει εντός του πρώτου τριμήνου του 2025, κάτι που έχει επιβεβαιώσει και ο υφυπουργός Υποδομών, Ν. Ταχιάος, δεν εξετάζεται η παράταση της υφιστάμενης παραχώρησης, αλλά θα συνεχίσει η λειτουργία της με τα έσοδα να πηγαίνουν πλέον στα ταμεία του Δημοσίου. Μένει όμως να φανεί αν ο φορέας που θα αναλάβει αυτόν τον ενδιάμεσο ρόλο θα είναι το υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, ή το ΤΑΙΠΕΔ, που έχει αρχίσει να αποκτά αυξημένες πιθανότητες.
Στελέχη του ομίλου ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ αναφέρουν ότι πρόκειται για ένα έργο χαμηλού ρίσκου και σταθερών αποδόσεων, με ιδιαίτερη ανθεκτικότητα, όπως απέδειξε η απόδοσή του τόσο κατά την οικονομική κρίση όσο και κατά την πρόσφατη πανδημία, που υπό τη διαχείριση της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ μπορεί να αποφέρει κατά μέσο όρο EBITDA άνω των 300 εκατ. ευρώ σε ετήσια βάση, για τα 25 χρόνια της σύμβασης.
Αναμονή για εξελίξεις στην Εγνατία Οδό
Αναφορικά με την Εγνατία Οδό, σε πρόσφατη ενημέρωση του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών για τα μεγάλα έργα (στα μέσα Ιουλίου), κατά τον κ. Ταχιάο (υφυπουργός Υποδομών) αναμένονταν να έρθει στη Βουλή η σύμβαση παραχώρησης προς κύρωση τις προσεχείς εβδομάδες, ενδεχομένως εντός Σεπτεμβρίου μια και ο Αύγουστος σχεδόν τελείωσε, ώστε να προχωρήσει η παράδοση, η οποία έπεται.
Ανάμεσα στις εκκρεμότητες (έχει κλείσει το θέμα της τιμής των διοδίων) είναι η καταγραφή της κατάστασης του οδικού άξονα και ειδικά οι πιστοποιήσεις ενός σημαντικού αριθμού γεφυρών και σηράγγων που συνιστούν υποχρέωση υφιστάμενης Εγνατία Οδός Α.Ε., τις χιλιάδες άδειες ελευθέρων διελεύσεων που διαθέτουν σήμερα χρήστες του οδικού άξονα κ.α. Υπενθυμίζεται ότι, σύμφωνα με όσα ανέφερε πρόσφατα στους μετόχους της ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, κατά την ετήσια γενική συνέλευση, ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του Ομίλου, Γιώργος Περιστέρης, «η Εγνατία Οδός είναι ένας δύσκολος οδικός άξονας και έχει κατασκευαστεί πριν από πολλά χρόνια. Για πρώτη φορά τη διαχείρισή του θα την αναλάβει ιδιωτικός φορέας και έχει πολλές διαδικασίες. Εκτιμούμε ότι η παράδοσή της θα λάβει χώρα το πρώτο εξάμηνο του 2025». Αλλά και ο κ. Ταχιάος είχε σημειώσει ότι είναι σημαντικό να προχωρήσει η διαδικασία, καθώς πρέπει να γίνουν τα έργα (π.χ. στο Χαλάστρα - Εύζωνοι, αναβάθμιση σε τμήματα του άξονα, βαριά συντήρηση κ.α.). Σε κάθε περίπτωση, αναμένονταν ο κυρωτικός νόμος που θα ψηφιστεί από την Βουλή και θα λύνει όλα τα ζητήματα ώστε στις αρχές του 2025 να γίνει η παράδοση του δρόμου στον νέο παραχωρησιούχο, ώστε να φανεί αν μέσα στον Σεπτέμβριο κατατεθεί προς κύρωση στη Βουλή η σύμβαση παραχώρησης της Εγνατία Οδού στην κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – Egis Project.
Υπενθυμίζεται ότι πρόκειται για τη σύμβαση παραχώρησης αναφορικά με το δικαίωμα χρηματοδότησης, λειτουργίας, συντήρησης και εκμετάλλευσης του αυτοκινητόδρομου Εγνατία Οδός, καθώς και των τριών (3) καθέτων προς αυτόν οδικών αξόνων, για χρονικό διάστημα 35 ετών. Ηδη έχει συσταθεί το σχετικό SPV, δηλαδή η εταιρεία ειδικού σκοπού που θα αναλάβει το project.
Πώς πάνε τα πράγματα με τον ΒΟΑΚ
Οσον αφορά στην παραχώρηση του κεντρικού τμήματος του ΒΟΑΚ, από τα Χανιά μέχρι το Ηράκλειο, που αποτελεί νέα σύμβαση και όχι ανανέωση όπως στις δύο παραπάνω περιπτώσεις, κι εδώ μάλλον τα πράγματα δεν κινούνται με γοργούς ρυθμούς. Ήδη, με πρόσφατα απόφαση του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών (αναρτήθηκε στη Διαύγεια στα μέσα Αυγούστου), για το τέλος του 2024 μετατέθηκε η ολοκλήρωση του διαγωνισμού για την κατασκευή και εκμετάλλευση του μεσαίου τμήματος του ΒΟΑΚ, όπου προσωρινός ανάδοχος έχει αναδειχθεί η ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ με την επικρατέστερη προσφορά. Σύμφωνα με τις προβλεπόμενες διαδικασίες η καταληκτική ημερομηνία της περιόδου οριστικοποίησης των συμβατικών εγγράφων ήταν η 18η Αυγούστου 2024. Δεδομένου ωστόσο του ότι εκκρεμούσε ο διαγωνισμός ορισμού Ανεξάρτητου Μηχανικού (προβλέπεται σχεδόν σε όλες τις συμβάσεις νέων έργων) η παραχωρησιούχος αιτήθηκε παράταση της καταληκτικής ημερομηνίας οριστικοποίησης έως το Νοέμβριο του 2024, προκειμένου να επεκτείνει δε και την ισχύ των τραπεζικών εγγυητικών επιστολών που έχει εκδώσει και καταθέσει για το έργο.
Ωστόσο, εξαρχής τέθηκαν ζητήματα για τις χαράξεις, τις σήραγγες, τις συνδέσεις με αστικά κέντρα κ.λπ., ενώ εκκρεμούν και προσφυγές τοπικών δήμων στο ΣτΕ (προβλέπονταν οι συζητήσεις το φθινόπωρο 2024). Το κράτος θα επιδοτεί τη διέλευση, καλύπτοντας μέρος του διοδίου. Υπενθυμίζεται πως στο σκέλος χρηματοδότησης πέρα από το δημόσιο και τον Παραχωρησιούχο, θα διατεθούν επίσης πόροι 200 εκατ. ευρώ περίπου από το Ταμείο Ανάκαμψης. Η περίοδος της παραχώρησης είναι 35 έτη, εκ των οποίων έως πέντε (5) έτη είναι η περίοδος μελετών – κατασκευών. Το συνολικό μήκος του τμήματος Χανιά-Ηράκλειο ανέρχεται σε 187 χλμ. (συμπεριλαμβανομένων και 30 χλμ. που αφορούν το υπό προαίρεση τμήμα Κίσσαμος-Χανιά).
Μένει, επίσης να φανεί αν επιβεβαιωθούν μέχρι τέλους τα σενάρια που ήθελαν τη νικήτρια του διαγωνισμού ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ να «ανοίγει δρόμο» και σε άλλες εταιρείες ώστε να εισέλθουν στην κοινοπραξία κατασκευής / παραχώρησης.
Για την παραχώρηση, ο υφυπουργός κ. Ταχιάος σημείωνε το καλοκαίρι ότι «το δικό μας χρονοδιάγραμμα λέει τέλη Νοεμβρίου για τη συμβασιοποίηση, αλλά είναι φιλόδοξο, διότι υπάρχουν και οι τράπεζες και οι δανειακές συμβάσεις».
