Μειώσεις προμηθειών που θα νιώσουν στην τσέπη τους οι καταναλωτές από τα μέσα Ιανουαρίου κιόλας, θα ισχύσουν στις πληρωμές μέσω τραπεζών, μετά τη νομοθέτηση της μείωσης των χρεώσεων τις προσεχείς ημέρες. Οι πληρωμές θα γίνουν ακόμη φθηνότερες – και μάλιστα ανέξοδες μέχρι τα 1.000 ευρώ ημερησίως -, όταν μετά από 3 – 6 μήνες, όπως υπολογίζεται από την ΔΙΑΣ Α.Ε., θα τεθούν σε εφαρμογή τα διευρυμένα όρια πληρωμών μέσω IRIS για φυσικά πρόσωπα και ελεύθερους επαγγελματίες. Στόχος της κυβέρνησης είναι το διατραπεζικό σύστημα πληρωμών IRIS να επεκταθεί εντός του 2025 σε όλες τις επιχειρήσεις.
Την ίδια στιγμή, από το νέο έτος θα εξομοιωθούν, μέσω κοινοτικού κανονισμού, οι χρεώσεις σε απλές και άμεσες μεταφορές χρημάτων, χωρίς πλέον οι δεύτερες να χρεώνονται υψηλότερα από τις πρώτες.
Το άμεσο όφελος για τους πολίτες από τη μείωση των χρεώσεων στις συνηθέστερες καθημερινές συναλλαγές μέσω τραπεζών που θα νομοθετήσει η κυβέρνηση υπολογίζεται σε 150 εκατ. ευρώ. Το ποσό με το οποίο θα ωφεληθούν οι πολίτες ανεβαίνει στα 350 εκατ. εάν συνυπολογιστεί η συνεισφορά των τραπεζών με 100 εκατ. ευρώ στο πρόγραμμα «Μαριέττα Γιαννάκου» για σχολικές υποδομές και με άλλα 100 εκατ. για τη σύσταση του Φορέα Ακινήτων που θα αποτελέσει καταφύγιο για ευάλωτους οφειλέτες που κινδυνεύουν να χάσουν το σπίτι τους.
Οι 10 νέες πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για τις τράπεζες περιλαμβάνουν:
1) Μηδενική χρέωση για πληρωμή λογαριασμών (πάγιων και μη πάγιων εντολών) και οφειλών προς το δημόσιο, ασφαλιστικά ταμεία, ΟΤΑ, εταιρίες ενέργειας, ύδρευσης, τηλεπικοινωνιών και ασφαλιστικές εταιρίες, μέσω web-banking και mobile-banking. Σήμερα η χρέωση για πληρωμή λογαριασμών ΔΕΚΟ ή ΟΤΑ ανέρχεται σε 0,60 ευρώ ανά συναλλαγή (σε κάποιες περιπτώσεις 0,40 ευρώ, ενώ δωρεάν είναι οι πληρωμές προς την ΑΑΔΕ). Το συγκεκριμένο μέτρο εκτιμάται ότι θα έχει όφελος για τους πολίτες περί τα 35 εκατ. ευρώ.
2) Μέγιστο ύψος χρέωσης 0,50 ευρώ για αποστολή χρημάτων (εξερχόμενο έμβασμα) και 0,50 ευρώ για λήψη χρημάτων (εισερχόμενο έμβασμα), για ποσά έως 5.000 ευρώ ανά έμβασμα, για φυσικά πρόσωπα και ελεύθερους επαγγελματίες, μεταξύ τραπεζών. Αφορά τόσο απλά εμβάσματα, όσο και άμεσες μεταφορές πίστωσης (SEPA). Αυτό αντιστοιχεί σε μείωση του κόστους για τις εν λόγω προμήθειες από 50% έως και 80% αναλόγως την τράπεζα και το είδος εμβάσματος (από 1 για απλό έμβασμα έως 2,5 ευρώ για άμεση πληρωμή που ισχύει σήμερα). Το συγκεκριμένο μέτρο επιφέρει ετήσιο όφελος για τους πολίτες περί τα 95 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται ότι από τις αρχές του νέου έτους, βάσει του κανονισμού 2024/886, προβλέπεται η ισοδύναμη επιβάρυνση των άμεσων μεταφορών πίστωσης με τις απλές μεταφορές πίστωσης.
3) Μηδενική χρέωση για την ανάληψη μετρητών σε δημοτικές ενότητες όπου υπάρχει ΑΤΜ μόνο μίας τράπεζας (σήμερα οι αντίστοιχες χρεώσεις φτάνουν μέχρι 3 ευρώ ανά συναλλαγή). Αντίστοιχα, καθιερώνονται μηδενικές χρεώσεις για ερώτηση υπολοίπου σε κάθε ΑΤΜ άλλης τράπεζας σε όλη τη χώρα, όπου (σήμερα το κόστος ανέρχεται σε 0,20 ευρώ).
4) Επέκταση της μείωσης κατά 50% των προμηθειών για αγορές μέσω POS στην λεγόμενη «μικρή λιανική», από τα 10 στα 20 ευρώ. Έτσι, ο όγκος συναλλαγών που καλύπτεται ανέρχεται πλέον σε 2 δισ. ευρώ από 1 δισ. ευρώ κατ' έτος.
5) Μηδενική χρέωση για φόρτιση προπληρωμένων καρτών για ποσό φόρτισης έως 100 ευρώ (από περίπου 1 ευρώ που ισχύει σήμερα).
6) Διεύρυνση της χρήσης του συστήματος άμεσων πληρωμών IRIS, με αύξηση του ορίου των ημερήσιων συναλλαγών στα 1.000 ευρώ (500 ευρώ μεταξύ πολιτών και 500 ευρώ για πληρωμές σε ελεύθερους επαγγελματίες) από 500 ευρώ που είναι σήμερα. Η ενεργοποίηση των νέων ορίων αναμένεται ότι θα γίνει εντός 3-6 μηνών από σήμερα. Σημειώνεται ότι οι πολίτες δεν πληρώνουν προμήθεια για τις μεταξύ τους συναλλαγές, ενώ οι ελεύθεροι επαγγελματίες έχουν πολύ χαμηλότερες προμήθειες σε σχέση με τις αντίστοιχες που πληρώνουν αν η ίδια συναλλαγή γίνει μέσω POS. Το σύστημα IRIS έχει ήδη γίνει υποχρεωτικό για ελεύθερους επαγγελματίες και εντός του 2025 θα είναι υποχρεωτικό για το σύνολο των επιχειρήσεων. Το πλήθος των χρηστών ανέρχεται σε 3,4 εκατ. για IRIS μεταξύ πολιτών και 560.000 για ελεύθερους επαγγελματίες.
7) Διπλασιασμός του ΕΝΦΙΑ για κενά οικιστικά ακίνητα που έχουν στην ιδιοκτησία τους οι τράπεζες και οι servicers, προκειμένου αυτά να διοχετευτούν στην αγορά και να πιέσουν πτωτικά τις τιμές των ενοικίων. Η πρωτοβουλία αφορά τον ΕΝΦΙΑ του 2026 και τα επόμενα έτη. Έτσι, ο ΕΝΦΙΑ προσαυξάνεται κατά 100% αν στις 31/12/2025 δεν υπήρχε ενεργό ηλεκτρονικό μισθωτήριο οποιαδήποτε στιγμή κατά το 2025 για τα ακίνητα αυτά. Τονίζεται πως τα τραπεζικά ιδρύματα διαθέτουν συνολικά 21.458 ακίνητα και άλλα 9.604 οι servicers, σημαντικό μέρος των οποίων είναι οικιστικά. Το δυνητικό κόστος του μέτρου για τράπεζες και εταιρείες διαχείρισης υπολογίζεται σε 10 - 20 εκατ. ευρώ ετησίως.
8) Ενίσχυση του ανταγωνισμού στο χρηματοπιστωτικό σύστημα για την πρόσβαση σε δανεισμό, με την άρση όλων των περιορισμών στη χρηματοδότηση από τις Εταιρείες Παροχής Πιστώσεων. Πλέον, οι εταιρείες αυτές θα μπορούν να χορηγούν κάθε είδους δάνεια. Υπενθυμίζεται ότι για φυσικά πρόσωπα επιτρέπεται ήδη η χορήγηση στεγαστικών και καταναλωτικών δανείων ή παροχή δανείων για αναδιάρθρωση υφιστάμενου δανείου. Η νέα ρύθμιση αφορά στις επιχειρήσεις, καθώς θα επιτρέπεται η χορήγηση δανείων ανεξάρτητα εάν το εν λόγω πρόσωπο έχει δάνειο που βρίσκεται σε καθεστώς ρύθμισης ή σκοπός του δανείου είναι η αναδιάρθρωση της δανειοληπτικής επιχείρησης.
9) Ενίσχυση της διαφάνειας και του ανταγωνισμού, καθώς οι πολίτες θα μπορούν πλέον να συγκρίνουν επιτόκια καταθέσεων και πιστώσεων, καθώς και χρεώσεις αλλά και προμήθειες που συνδέονται με τους λογαριασμούς πληρωμών. Η πληροφόρηση αυτή θα είναι διαθέσιμη στον ιστοχώρο της Τράπεζας της Ελλάδας από τις 7/1/2025.
10) Με δική τους πρωτοβουλία, οι τέσσερις συστημικές τράπεζες θα διαθέσουν 100 εκατ. ευρώ για το πρόγραμμα «Μαριέττα Γιαννάκου» για την ανακατασκευή σχολείων. Οι διαθέσιμοι πόροι για το εν λόγω πρόγραμμα θα φτάσουν συνολικά στα 350 εκατ. ευρώ. Επιπλέον, θα διαθέσουν 100 εκατ. ευρώ για την δημιουργία του Φορέα Απόκτησης και Επαναμίσθωσης Ακινήτων, ώστε να καταστεί ενεργός τους επόμενους μήνες, ακόμη και εάν η διαγωνιστική διαδικασία με τους ξένους επενδυτές δεν ευοδωθεί. Υπενθυμίζεται ότι ο Φορέας θα εξυπηρετεί ανάγκες στέγασης ευάλωτων οφειλετών που οδηγούνται σε πλειστηριασμό ή πτώχευση.
