Στην τελική ευθεία για τον εορτασμό της Καθαράς Δευτέρας βρίσκονται τα ελληνικά νοικοκυριά, με την αγορά να «ζεσταίνεται» για να υποδεχθεί τους καταναλωτές που επιθυμούν να προμηθευτούν τα απαραίτητα αγαθά που θα κοσμούν το παραδοσιακό σαρακοστιανό τραπέζι. Η προσμονή για τα σαρακοστιανά εδέσματα είναι μεγάλη, ωστόσο η οικονομική κόπωση που εξακολουθεί να βιώνει το καταναλωτικό κοινό μετά από ένα αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα πληθωριστικών πιέσεων, δεν μπορεί να αγνοηθεί. Υπό αυτό το πρίσμα, οι καταναλωτές παραμένουν εξαιρετικά επιφυλακτικοί για τις τιμές που θα κυριαρχήσουν στην αγορά, σχεδιάζοντας με μεγάλη σύνεση τις επικείμενες αγορές τους.
Παρόλα αυτά, το εφετινό τραπέζι της Καθαράς Δευτέρας θα στρωθεί στη σκιά ενός μηδενικού πληθωρισμού τροφίμων, με το υπουργείο Ανάπτυξης να κάνει λόγο για τον χαμηλότερο πληθωρισμό στην Ευρωζώνη, ανατρέχοντας στα επίσημα στοιχεία της Eurostat. Και μπορεί τον Ιανουάριο του 2025 ο πληθωρισμός τροφίμων στην Ελλάδα να έκλεισε στο -0,5%, ωστόσο νέο γύρο ανησυχιών προκαλούν οι διεθνείς πιέσεις που ασκούνται το τελευταίο διάστημα σε βασικά αγαθά και δη στο κακάο, τον καφέ, τον χυμό πορτοκαλιού και το κρέας.
Τι δείχνει η πορεία των τιμών στα θαλασσινά, τον χαλβά, τη λαγάνα και τα οπωροκηπευτικά
Παράγοντες του υπουργείου Ανάπτυξης επισημαίνουν ότι οι τιμές στα σαρακοστιανά είδη κινούνται περίπου στα ίδια επίπεδα με πέρυσι, ενώ από την πλευρά τους οι εκπρόσωποι των καταναλωτικών οργανώσεων της χώρας κάνουν λόγο για τιμές αυξημένες έως και 20% σε σχέση με πέρυσι σε αρκετά παραδοσιακά εδέσματα.
Ειδικότερα, σύμφωνα με το υπουργείο που επικαλείται τα τελευταία επίσημα στοιχεία της Eurostat, «οι τιμές των κατεψυγμένων προϊόντων με υψηλή ζήτηση κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής, που αφορούν πρωτίστως στα ευάλωτα οικονομικά νοικοκυριά, κινούνται σε επίπεδα αντίστοιχα ή χαμηλότερα από τα περυσινά. Ενδεικτικά:
· Κατεψυγμένα ψάρια (π.χ. βακαλάος): -3,1%
· Κατεψυγμένα θαλασσινά (π.χ. γαρίδες, μύδια, καλαμάρια): -9,5%
· Ψωμί (π.χ. λαγάνες): +0,2%
· Άλλα προϊόντα τροφίμων (π.χ. χαλβάς, αλοιφές, κ.ο.κ.): 0,0%
Επικαλούμενο, δε, τα εν λόγω στοιχεία, το υπουργείο Ανάπτυξης αποφάσισε να μην προχωρήσει εφέτος στην πρωτοβουλία για το «καλάθι της Σαρακοστής» στα σούπερ μάρκετ που είχε εφαρμοστεί τα προηγούμενα χρόνια, με στόχο τη συγκράτηση των ανατιμήσεων σε αρκετά νηστίσιμα τρόφιμα που παραδοσιακά επιλέγουν οι καταναλωτές την περίοδο της Σαρακοστής. Όπως άλλωστε έχει αναφέρει το insider.gr, ο κλάδος του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων διατείνεται εδώ και καιρό πως το ενδιαφέρον των νοικοκυριών για το «καλάθι του νοικοκυριού» και όλες τις παραλλαγές του (Σαρακοστής, Πάσχα κ.α.) έχει πλέον «ξεφουσκώσει» και δεν υπάρχει κανένας λόγος για την εφαρμογή του.
Για αυξήσεις στα σαρακοστιανά είδη που φτάνουν ή και ξεπερνούν το 20% κάνει λόγο από την πλευρά του, μετά από «αυτοψίες» στα ράφια των σούπερ μάρκετ, ο πρόεδρος της Ένωσης Εργαζομένων Καταναλωτών, Απόστολος Ραυτόπουλος. Μιλώντας στον τηλεοπτικό σταθμό Mega αποκάλυψε ότι η τιμή του χαλβά με κακάο ή ξηρούς καρπούς – πρώτες ύλες που βρίσκονται στο επίκεντρο των διεθνών πιέσεων το τελευταίο διάστημα – είναι αυξημένη κατά 20% σε σχέση με πέρυσι, ενώ οι τιμές σε αρκετά θαλασσινά έχουν αυξηθεί έως και 25-27%.
Ενδεικτικά, ανέφερε ότι η γλώσσα φιλέτο (κατεψυγμένη 595 γρ.) πωλείται σήμερα στα 11,75 ευρώ από 9,52 ευρώ πέρυσι, μετρώντας αύξηση κατά 23,4%, ενώ ένα κιλό χταπόδι κατεψυγμένο διατίθεται προς 18,36 ευρώ εφέτος από 16,30 ευρώ πέρυσι, με την τιμή του να έχει αυξηθεί κατά 12,6%. Το θράψαλο ροδέλα (425 γρ.) πωλείται σήμερα στα 6,75 ευρώ από 4,84 ευρώ πέρυσι – ήτοι αύξηση κατά 39,3% - ενώ 150 γρ. λακέρδα σκουμπρί διατίθεται προς πώληση σήμερα στα 2,78 ευρώ από 2,46 ευρώ πριν από έναν χρόνο, μετρώντας αύξηση κατά 13%. Καλαμάρια κατεψυγμένα (καθαρισμένα 510 γρ.) πωλούνται προς 6,49 ευρώ από 5,20 ευρώ πέρυσι (αύξηση κατά 24,8%), ενώ όποιος θελήσει να αγοράσει καβούρια ολόκληρα κατεψυγμένα θα πρέπει να πληρώσει εφέτος 17,79 ευρώ από 13,98 ευρώ το 2024, ήτοι άνοδος κατά 27,2%.
Την ίδια στιγμή και σύμφωνα πάντα με τον κ. Ραυτόπουλο, το σκεύασμα κόκκινου ταραμά σε συσκευασία του ενός κιλού πωλείται εφέτος στα 8,95 ευρώ από 7,49 ευρώ πέρυσι, ήτοι αύξηση κατά 19,4%.
Ανοδική πορεία φαίνεται πως ακολουθούν τα τελευταία 24ωρα και οι τιμές των οπωροκηπευτικών που απαιτούνται για τις παραδοσιακές σαλάτες που κοσμούν κάθε ελληνικό τραπέζι, όπως προκύπτει από τα τελευταία στατιστικά δελτία τιμών του Οργανισμού Κεντρικών Αγορών και Αλιείας (ΟΚΑΑ), ημερομηνίας 25 Φεβρουαρίου. Οι τιμές που ακολουθούν αφορούν στη χονδρική πώληση, οπότε είναι βέβαιο πως θα «τσιμπήσουν» ανοδικά μέχρι τα προϊόντα να φτάσουν στους τελικούς καταναλωτές.
Ειδικότερα, την περασμένη Τρίτη τα αγγούρια (το κιλό) πωλούνταν με επικρατούσα τιμή 1,60 ευρώ, όταν ακριβώς πριν από μια εβδομάδα πωλούνταν έναντι 1,40 ευρώ και πέρυσι πωλούνταν προς 1 ευρώ. Τα κολοκύθια πωλούνταν με επικρατούσα τιμή 1 ευρώ από 0,80 ευρώ επτά ημέρες νωρίτερα κι ενώ πέρυσι πωλούνταν προς 0,60 ευρώ, ενώ τα λάχανα στα 0,50 ευρώ από 0,45 ευρώ πριν από μια εβδομάδα και 0,40 ευρώ πέρυσι.
Ανοδικά κινήθηκαν οι τιμές και στα μαρούλια που πωλούνταν την περασμένη Τρίτη με επικρατούσα τιμή στα 0,40 ευρώ, από 0,35 ευρώ πριν από επτά ημέρες. Οι ντομάτες πωλούνταν με επικρατούσα τιμή τα 0,90 ευρώ, όπως ακριβώς και μια εβδομάδα νωρίτερα, ενώ εφέτος τα μπρόκολα πωλούνται προς 1 ευρώ, από 0,60 ευρώ πέρυσι.
Προσεκτική έρευνα και ενδελεχείς έλεγχοι
Και μπορεί εφέτος το υπουργείο Ανάπτυξης να μην έριξε στη «μάχη» των τιμών το «καλάθι της Σαρακοστής», ωστόσο η Γενική Γραμματεία Εμπορίου προτρέπει τους καταναλωτές -και ιδιαίτερα τους πιο ευάλωτους οικονομικά - να κάνουν προσεκτική έρευνα αγοράς ώστε να αποφύγουν την αγορά προϊόντων που προσφέρονται σε αδικαιολόγητα υψηλές τιμές και να προστατεύσουν την αγοραστική τους δύναμη.
Παράλληλα, οι ελεγκτικές υπηρεσίες του υπουργείου Ανάπτυξης θα συνεχίσουν να διενεργούν ενδελεχείς ελέγχους στην αγορά και να επιβάλλουν υψηλά πρόστιμα όπου παρατηρούνται παραβάσεις της αγορανομικής ή της καταναλωτικής νομοθεσίας.
