Ροή
Εκατομμύρια ευρώ χάνονται κάθε χρόνο από τα έσοδα του κράτους και τον κλάδο των καυσίμων από το λαθρεμπόριο και τη νοθεία ενώ οι επιχειρήσεις βάλλονται ταυτόχρονα από την βαριά φορολογία και την απειλή προστίμων τα οποία ενδέχεται να επιβληθούν λόγω θεσμικών στρεβλώσεων όπως αναφέρουν στελέχη του κλάδου. Ήδη εξαιτίας της οικονομικής ύφεσης έχουν κλείσει χιλιάδες πρατήρια κατά την τελευταία δεκαετία (υπολογίζονται στα 6.500-8.000) ενώ σταδιακά μειώνεται και ο αριθμός μικρών και μεγάλων επιχειρήσεων εμπορίας πετρελαιοειδών.
«Η επιλογή των επιχειρήσεων είναι να ακολουθούν τη νόμιμη οδό με αποτέλεσμα να έχουν κλείσει», αναφέρουν εκπρόσωποι του ΣΕΕΠΕ ενώ σημειώνουν ότι εξαιτίας του λαθρεμπορίου χάνονται ετησίως 255 εκατ. ευρώ. Ο κ. Ρομπέρτο Καραχάννας, πρόεδρος του ΣΕΕΠΕ μιλώντας σε δημοσιογράφους τη Δευτέρα ανέφερε ότι: «εξαφανίζεται η αγορά, εξαφανίζονται τα κέρδη. Έχουμε δύο επιλογές, είτε να ζήσουμε στη νομιμότητα, είτε στην παραβατικότητα. Ο κλάδος υφίσταται πιέσεις από τους φόρους (μέχρι 70%), τα πιεσμένα περιθώρια κέρδους, από τους όγκους που χάνονται. Αν ο φόρος ήταν χαμηλότερος ποιός θα είχε κίνητρο να κάνει λαθρεμπόριο;».
Σύμφωνα με τον ΣΕΕΠΕ, η προκαταβολή φόρων και δασμών πλήττουν τη ρευστότητα των επιχειρήσεων, σε μια περίοδο όπου η παρατεταμένη οικονομική κρίση έχει οδηγήσει σε δραματική πτώση της ζήτησης.
Όπως είναι γνωστό, στην Ελλάδα ο Ειδικός Φόρος Κατανάλωσης των καυσίμων και ο ΦΠΑ προκαταβάλλονται κατά τον εκτελωνισμό, σε αντίθεση με ό,τι ισχύει στα περισσότερα κράτη-μέλη της ΕΕ. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα οι εταιρίες εμπορίας πετρελαιοειδών να προκαταβάλλουν στο κράτος, κάθε χρόνο, περίπου 3,8 δισεκατομμύρια ευρώ για φόρους.
«Σφυροκόπημα» από την εφαρμογή των οδηγιών για την ενεργειακή απόδοση
Στον κατάλογο με τα προβλήματα του κλάδου έρχονται να προστεθούν και οι επιπτώσεις από την εφαρμογή των ευρωπαϊκών οδηγιών για την εξοικονόμηση καυσίμων, την αύξηση ενεργειακής απόδοσης και τη μείωση εκπομπών ρύπων στις οδικές μεταφορές, οι οποίες αναπόφευκτα οδηγούν σε μείωση της κατανάλωσης των καυσίμων.
Όπως σημειώνει όμως ο ΣΕΕΠΕ, ο τρόπος εφαρμογής της οδηγίας για την ενεργειακή απόδοση στην Ελλάδα -κυρίως μέσα από το Άρθρο 7 αυτής- μπορεί μόνο να οδηγήσει τον κλάδο πετρελαιοειδών σε σημαντικές ζημιές, τόσο μέσω της μείωσης της κατανάλωσης καυσίμων σε μια αγορά που έχει απωλέσει μέσα στην κρίση το 40%, αλλά και μέσω των υψηλών προστίμων που επαπειλούνται σε βάρος τους.
Ωστόσο, η σχετική ευρωπαϊκή οδηγία δίνει τη δυνατότητα στα κράτη-μέλη να εξαιρέσουν τις εταιρίες εμπορίας πετρελαιοειδών που διακινούν καύσιμα για μεταφορές από τα υπόχρεα μέρη, κάτι το οποίο δεν συμβαίνει στην Ελλάδα, όπως αναφέρουν στελέχη επιχειρήσεων. «Πράγματι, οι εταιρίες εμπορίας πετρελαιοειδών δεν έχουν άμεση και απευθείας σχέση με μεγάλο μέρος των τελικών καταναλωτών, καθώς παρεμβάλλονται άλλοι κρίκοι της εφοδιαστικής αλυσίδας, όπως τα πρατήρια ή οι πωλητές πετρελαίου θέρμανσης. Κατά συνέπεια, μέτρα και διαδικασίες καθεστώτων επιβολής δεν είναι εφαρμόσιμα και αποτελεσματικά στον τομέα της Εμπορίας Καυσίμων. Αν όμως τα ληφθέντα μέτρα εξοικονόμησης δεν καταφέρουν να επηρεάσουν τους καταναλωτές και δεν επιτευχθεί η σχεδιαζόμενη εξοικονόμηση, το κράτος θα επιβάλλει σοβαρά πρόστιμα με τη μορφή του ονομαζόμενου «Κόστους Συμμόρφωσης» στις εταιρίες εμπορίας πετρελαιοειδών: Σύμφωνα με τη σχετική Υ.Α., το κόστος συμμόρφωσης για τους Υπόχρεους των Καθεστώτων Επιβολής ανέρχεται στα 500.000 ευρώ ανά ktoe, ανεβάζοντας τις συνολικές υποχρεώσεις του Κλάδου στα 102.000.000 ευρώ για την τετραετία 2017-2020. Επομένως, η αναμενόμενη αδυναμία επίτευξης των στόχων εξοικονόμησης ενέργειας από τις Εταιρίες του Κλάδου, θα δημιουργήσει σοβαρά οικονομικά προβλήματα που, πιθανά, να καταστήσουν ορισμένες από αυτές μη βιώσιμες, με άμεση συνέπεια την απώλεια θέσεων εργασίας», αναφέρει ο ΣΕΕΠΕ.
Κανένα μέτρο για την πάταξη του λαθρεμπορίου δεν έχει τεθεί σε εφαρμογή
Όπως αναφέρουν εκπρόσωποι του ΣΕΕΠΕ, μια δέσμη κινήτρων, μέτρων (τα οποία θα υλοποιούνται) και ποινών (οι οποίες θα επιβάλλονται) μπορούν να λειτουργήσουν κατασταλτικά. «Προσβλέπουμε τουλάχιστον στον περιορισμό του φαινομένου και έχουμε ήδη προτείνει συγκεκριμένα μέτρα μεταξύ των οποίων και την χρηματοδότηση από την πλευρά μας προκειμένου να γίνονται έλεγχοι». Ωστόσο, παρά τις δεσμεύσεις όλων των τελευταίων κυβερνήσεων, κανένα μέτρο δεν έχει τεθεί σε εφαρμογή, όπως καταγγέλλουν.
Μάλιστα, στη μακρά λίστα των αθέμιτων πρακτικών έρχεται να προστεθεί και η παράνομη διακίνηση βιομηχανικού υγραερίου με χαμηλό ΕΦΚ (60€/ΜΤ), το οποίο διοχετεύεται παράνομα στα πρατήρια, αντί για autogas (με υψηλό ΕΦΚ 430€/ΜΤ).
Ο ΣΕΕΠΕ επισημαίνει ότι υπάρχουν πολλές εκκρεμότητες στο σύστημα εισροών-εκροών ενώ εκκρεμεί η έκδοση ΚΥΑ για τον καθορισμό των προδιαγραφών, της διαδικασίας και των λεπτομερειών για την εγκατάσταση συστήματος GPS σε βυτιοφόρα και η διαδικασία αποστολής δεδομένων στην Γ.Γ.Π.Σ. Παράλληλα, απομένουν και αρκετές τεχνικές και λειτουργικές εκκρεμότητες για τις οποίες απαιτείται έκδοση Υπουργικών Αποφάσεων / Εγκυκλίων.
Οι επιχειρήσεις του κλάδου έχουν επανειλημμένως επισημάνει την ανάγκη να υλοποιηθεί το σύστημα εισροών-εκροών και να γίνουν πιστοποιήσεις ενώ παράλληλα προτείνουν: εντατικοποίηση ελέγχων στα πρατήρια και συντονισμό ελεγκτικών υπηρεσιών, μέτρα για την καταπολέμηση της παρεμπορίας και παράνομης εμφιάλωσης στο υγραέριο (προτείνεται η τοποθέτηση φορολογικών μηχανισμών συνδεδεμένων με τις αντλίες υγραερίου σα πρατήρια και η εντατικοποίηση ελέγχων σε εμφιαλωτήρια αλλά και στους τελικούς καταναλωτές όπως είναι οι βιομηχανίες, οι επαγγελματίες κλπ), εντατικοποίηση ελέγχων στα πρατήρια και συντονισμό των ελεγκτικών υπηρεσιών (για την καταπολέμηση φαινομένων παράνομων παρεμβάσεων στις αντλίες και νόθευσης καυσίμων με χημικά και άλλες ουσίες), αυστηροποίηση ελέγχων για καταπολέμηση εικονικών εξαγωγών καυσίμων και ελέγχων διακίνησης ναυτιλιακών καυσίμων, σήμανση βυτιοφόρων και πλωτών εφοδιαστικών μέσων ( προτείνεται η άμεση εφαρμογή της σχετικής διάταξης).
Βασικό αίτημα όμως του κλάδου παραμένει η προσαρμογή του τρόπου καταβολής του ΕΦΚ - στα δεδομένα των κρατών της Ευρωπαϊκής Ένωσης - και να χορηγηθεί πίστωση ορισμένων ημερών, με ταυτόχρονη κατάθεση των αντίστοιχων τραπεζικών εγγυήσεων.
Αυτή η αλλαγή, θεωρούν οι επιχειρήσεις ότι, αφενός δεν έχει δημοσιονομικό βάρος (μόνο μια μικρή υστέρηση κατά την αρχική εφαρμογή) και αφετέρου θα βοηθήσει σημαντικά, προκειμένου να μετακυληθεί αυτή η ρευστότητα τόσο στους επαγγελματίες κατόχους άδειας λιανικής πώλησης του Κλάδου και άλλους επαγγελματίες (κατασκευαστικές εταιρίες, εξαγωγικές επιχειρήσεις και βιομηχανίες, κλπ.), όσο και στους τελικούς καταναλωτές.
