Ροή
Τη φθίνουσα πορεία των καθαρών επενδύσεων στην Ελλάδα εξετάζει η Eurobank στην εβδομαδιαία ανάλυσή της.
Στην ανάλυση της η Eurobank σημειώνει πως οι καθαρές επενδύσεις παρέμειναν σε αρνητικό έδαφος για όγδοο συνεχές έτος με αποτέλεσμα να συνεχιστεί η φθίνουσα πορεία του φυσικού κεφαλαίου και η συρρίκνωση των παραγωγικών δυνατοτήτων της οικονομίας, σημειώνεται σχετικά. Οι αρνητικές καθαρές επενδύσεις, η συρρίκνωση του εργατικού δυναμικού και η ισχνή συνολική παραγωγικότητα της ελληνικής οικονομίας αποτελούν εμπόδια για την ενίσχυση του δυνητικού ρυθμού μεγέθυνσης. Η τελευταία αποτελεί σημαντική συνθήκη για την περαιτέρω μείωση του κόστους δανεισμού της Ελληνικής Δημοκρατίας και τη συνεχή και βιώσιμη πρόσβασή της στις διεθνείς αγορές κεφαλαίου.
Σύμφωνα με τους τριμηνιαίους μη χρηματοοικονομικούς λογαριασμούς θεσμικών τομέων της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής (ΕΛΣΤΑΤ), οι επενδύσεις παγίων αποτέλεσαν τον αρνητικό πρωταγωνιστή στη μακροοικονομική επίδοση της Ελλάδας το 2018. Συγκεκριμένα, ο ακαθάριστος σχηματισμός πάγιου κεφαλαίου διαμορφώθηκε στα 20,6 δισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές καταγράφοντας ετήσια πτώση της τάξης των -2,7 δισ. ευρώ ή -11,4% από ετήσια αύξηση 2,0 δισ.ευρώ ή 9,2% το 2017.
Ποια ήταν η συνεισφορά των επί μέρους θεσμικών τομέων της οικονομίας στην προαναφερθείσα μεταβολή του συνόλου των επενδύσεων παγίων στην Ελλάδα; Κυρίαρχο ρόλο διαδραμάτισε ο θεσμικός τομέας της γενικής κυβέρνησης. Αναλυτικά, ο ακαθάριστος σχηματισμός πάγιου κεφαλαίου της γενικής κυβέρνησης συρρικνώθηκε σε ετήσια βάση κατά -2,3 δισ. ευρώ ή -28,7%. Ακολούθησε ο θεσμικός τομέας των μη χρηματοοικονομικών εταιρειών με ετήσια πτώση στις επενδύσεις παγίων της τάξης των -0,5 δισ. ευρώ ή -4,9%.
Ξεχωρίζει ο θεσμικός τομέας των νοικοκυριών με μείωση του σχετικού μεριδίου κατά -29,4 ποσοστιαίες μονάδες (από 51,2% το 2007 στο 21,9% το 2018). Η παραπάνω πτώση συνοδεύτηκε από την άνοδο των αντίστοιχων μεριδίων των μη χρηματοοικονομικών εταιρειών, της γενικής κυβέρνησης και των χρηματοοικονομικών εταιρειών κατά 16,7 (από 29,2% στο 45,9%), 8,6 (από 18,6% στο 27,2%) και 4,1 (από 0,9% στο 5,0%) ποσοστιαίες μονάδες αντίστοιχα.
Η αρνητική επίδραση στην ελληνική οικονομία από την πτώση των επενδύσεων παγίων το 2018 δεν αποτυπώνεται μόνο στον πραγματικό ρυθμό μεγέθυνσης του περασμένου έτους. Ο ακαθάριστος σχηματισμός πάγιου κεφαλαίου προσδίδει δυναμικό χαρακτήρα στην οικονομία μέσω της συσσώρευσης του παραγωγικού συντελεστή του φυσικού κεφαλαίου όπως κτίρια, μηχανολογικός εξοπλισμός, μεταφορικός εξοπλισμός κ.ά.
Από την έρευνα παρατηρούμε τα εξής:
• Τα τελευταία 8 χρόνια το επίπεδο των επενδύσεων παγίων στην ελληνική οικονομία υπολείπεται του αντιστοίχου επιπέδου των αποσβέσεων. Αυτό σημαίνει ότι οι επενδύσεις παγίων που πραγματοποιούνται δεν επαρκούν για να αντικαταστήσουν το φυσικό κεφάλαιο που φθείρεται ή απαξιώνεται. Συνεπώς οι καθαρές επενδύσεις είναι αρνητικές και ως εκ τούτου το φυσικό κεφάλαιο της οικονομίας μειώνεται. Η ελάττωση του φυσικού κεφαλαίου οδηγεί σε συρρίκνωση των παραγωγικών δυνατοτήτων της οικονομίας.
• Το 2018 το αρνητικό επίπεδο των καθαρών επενδύσεων στην Ελλάδα διευρύνθηκε στα -€8,6 δισ. από -€6,2 δισ. το 2017. Η εν λόγω διεύρυνση προήλθε κυρίως από τον θεσμικό τομέα της γενικής κυβέρνησης, της οποίας οι καθαρές επενδύσεις από θετικές €1,2 δισ. το 2017 διαμορφώθηκαν σε αρνητικές -€1,0 δισ. το 2018.
• Για το σύνολο της περιόδου 2011-2019, το φυσικό κεφάλαιο της ελληνικής οικονομίας συρρικνώθηκε κατά -€76,5 δισ. Οι θεσμικοί τομείς των μη χρηματοοικονομικών εταιρειών και των νοικοκυριών είχαν την υψηλότερη συνεισφορά στην προαναφερθείσα πτώση. Στον μεν πρώτο οι συνολικές απώλειες συσσωρευμένων παγίων ήταν της τάξης των -€37,6 δισ, στο δε δεύτερο -€34,6 δισ. (κυρίως λόγω μείωσης των επενδύσεων σε κατοικίες).
Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, για την περίοδο Ιανουαρίου - Μαρτίου 2019, τα καθαρά έσοδα παρουσίασαν υπέρβαση έναντι του στόχου (που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2019) κατά 1.331 εκατ. ευρώ σε τροποποιημένη ταμειακή βάση. Από την πλευρά των δαπανών καταγράφηκε συγκράτηση έναντι του στόχου κατά 1.010 εκατ. ευρώ. Ως εκ τούτου, το πρωτογενές αποτέλεσμα και το ισοζύγιο ΚΠ ήταν υψηλότερα σε σχέση με τον στόχο κατά 2.403 ευρώ και 2.341 εκατ. ευρώ αντίστοιχα.
