Το Σεπτέμβριο θα υπάρχει μία πρώτη εικόνα για την ανάγκη να αλλάξουν οι συντελεστές του ΕΝΦΙΑ, ώστε να απορροφηθεί το άλμα σε πολλές αντικειμενικές αξίες και να μην επιβαρυνθούν οι ιδιοκτήτες, ανέφεραν πηγές του υπουργείου Οικονομικών (ΥΠΟΙΚ). Οι πηγές έκαναν σαφές ότι οι αυξήσεις θα αποροφηθούν και πως η μεταρρύθμιση συνολικά θα είναι δημοσιονομικά ουδέτερη. Οι τελικές ανακοινώσεις για τους φόρους ακινήτων του 2022 θα γίνουν τον Νοέμβριο, είπαν, και τα εκκαθαριστικά θα εκδοθούν τον Μάρτιο λαμβάνοντας υπόψη τις φορολογικές δηλώσεις του 2021.
Παράλληλα, επανέλαβαν, τη δέσμευση πως αν προκύψει δημοσιονομικός χώρος, μπορεί να υπάρξει και νέα κίνηση μείωσης του ΕΝΦΙΑ. Ωστόσο, επισήμαναν πως μπορεί όταν δημιουργηθεί αυτό το περιθώριο, να προηγηθούν άλλες ελαφρύνσεις πριν από τη δέσμευση της κυβέρνησης για επιπλέον μείωση του ΕΝΦΙΑ κατά 8%. «Δεν είναι δεσμευτικό οτιδήποτε χρήση του δημοσιονομικού χώρου που ίσως δημιουργηθεί το 2022 να πάει στη μείωση του ΕΝΦΙΑ και των φόρων ακινήτων» είπαν, αφού μπορεί να υπάρξει μία πολιτική απόφαση να προηγηθεί μία άλλη κίνηση ελάφρυνσης.
Το Υπουργείο έχει ήδη δώσει στη δημοσιότητα όλο το ΦΕΚ με τις νέες αντικειμενικές που θα ισχύουν από το 2022(ΦΕΚ B 2375 - 07.06.2021). Επίσης προανήγγειλε πλατφόρμα προσβάσιμη από τον ιδιοκτήτη με τις νέες τιμές που θα τεθεί σε ισχύ εντός των ημερών.
Τα στοιχεία που δόθηκαν σήμερα στη δημοσιότητα από τον ΥΠΟΙΚ Χρήστο Σταϊκούρα δείχνουν αυξήσεις ακόμη και πάνω από 100% στις αντικειμενικές αξίες των ακινήτων για περιοχές που βρίσκονται σήμερα στο αντικειμενικό σύστημα, αλλά και πάνω από 200% σε όσες τώρα θα ενταχθούν. Ο ΥΠΟΙΚ ανέφερε πως ο ΕΝΦΙΑ αναδιαμορφώνεται χωρίς να αυξάνεται το συνολικό δημοσιονομικό ποσό που αναμένεται να αποφέρει, και έτσι «οι όποιες μεταβολές και αύξηση στις αντικειμενικές αξίες δεν θα μεταφερθούν αυτομάτως σε αυξήσεις του ΕΝΦΙΑ αφού οι συντελεστές υπολογισμού του φόρου θα προσαρμοστούν στις μεταβολές των αντικειμενικών αξιών. Συνεπώς δεν θα προκύψουν επιβαρύνσεις για τη μεσαία τάξη δεν θα προκύψουν επιβαρύνσεις για τη μεγάλη πλειοψηφία ιδιοκτητών ακινήτων»
Πλέον, η διαμόρφωση του νέου ΕΝΦΙΑ θα γίνει, όπως αναφέρουν πηγές του ΥΠΟΙΚ, από εξειδικευμένη σε θέματα φορολογικής πολιτικής Ομάδα Εργασίας που έχει αναλάβει την επεξεργασία των συντελεστών, των χαρακτηριστικών και της διάρθρωσης του νέου ΕΝΦΙΑ, που θα εφαρμοστεί από το 2022, «χωρίς να αυξηθεί η συνολική επιβάρυνση προς τους πολίτες». Όπως αναφέρουν παρά τις μεταβολές στις αντικειμενικές αξίες τα δημόσια έσοδα που προβλέπονται από τον ΕΝΦΙΑ δεν θα αυξηθούν. «Αντιθέτως, λαμβάνοντας υπόψη τον δημοσιονομικό χώρο, καθώς και τα δεδομένα της οικονομίας την επόμενη περίοδο, θα εξεταστεί το ενδεχόμενο περαιτέρω μείωσης του ΕΝΦΙΑ, σε συνέχεια της μείωσης κατά 22% που σημειώθηκε το 2019, υλοποιώντας τις δεσμεύσεις της κυβέρνησης».
Για τις αλλαγές στον ΕΝΦΙΑ και για το πότε αυτές θα νομοθετηθούν, αλλά και για το αν θα υπάρχουν αλλαγές στο αφορολόγητο πρώτης κατοικίας και στους φόρους που συνδέονται με τα ακίνητα (πχ φόρους μεταβίβασης), πηγές του ΥΠΟΙΚ ανέφεραν ότι οι αποφάσεις θα ληφθούν επίσης μέσα στο 2021. «Υπάρχει πολύ μεγάλος δρόμος μπροστά μας για να εξασφαλίσουμε τη δημοσιονομική ουδετερότητα. Δεν συνεπάγεται αύξηση του ΕΝΦΙΑ μία αύξηση των αντικειμενικών υπηρεσιών» επανέλαβαν. Είπαν πως αυξήσεις θα υπάρχουν βεβαίως για περιοχές στις οποίες «έχουν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά» και δεν φορολογούταν όσο θα έπρεπε.
Πρακτικά, είπαν «μία ολόκληρη ομάδα εργασίας πιάνει δουλειά που πρέπει να γίνει με συστηματικό τρόπο και για μεγάλο χρονικό διάστημα» και τώρα «λείπουν πάρα πολλά στοιχεία για να μπορέσει να καταλήξει κάποιος σε συμπέρασμα και να τοποθετηθούμε με ευθύνη απέναντί σας. Όταν θα έχουμε αυτά τα δεδομένα, από το Σεπτέμβριο, και σίγουρα το Νοέμβριο» θα τοποθετηθούμε είπαν πηγές του ΥΠΟΙΚ. Εξήγησαν πως μετά το Σεπτέμβριο θα υπάρχει μία εικόνα για το αποτέλεσμα της άσκησης.
Πηγές του ΥΠΟΙΚ: Δεν θα αυξηθεί ο ΕΝΦΙΑ
Σύμφωνα με πηγές του ΥΠΟΙΚ το σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού αξιών ακινήτων αποτελείται πλέον από 13.808 ζώνες αντιπροσωπεύοντας το 98% του πληθυσμού από 85% που ήταν μέχρι πριν τη μεταρρύθμιση, καθώς πολλές περιοχές της Επικράτειας ήταν εκτός συστήματος. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι η Ζάκυνθος, η Κεφαλονιά, η Ιθάκη, η Χίος, η Σάμος, η Πάτμος, η Κάρπαθος, η Ηλεία, η Ναύπακτος, τα Κύθηρα και άλλες περιοχές με σημαντική τουριστική δραστηριότητα, όπως η Μύκονος, η Κέρκυρα και η Κως, ήταν – με διαφοροποίηση ως προς τον βαθμό – εκτός του συστήματος του αντικειμενικού προσδιορισμού αξιών ακινήτων, με αποτέλεσμα ο ΕΝΦΙΑ να υπολογίζεται βάσει της κατώτερης τιμής ζώνης της δημοτικής ενότητας ή δήμου ή περιφερειακής ενότητας, στην οποία ανήκουν οι εν λόγω περιοχές.
Σε περίπτωση που δεν είχε καθοριστεί η τιμή ζώνης της δημοτικής ενότητας, λαμβανόταν υπόψη η κατώτερη τιμή ζώνης του οικείου δήμου ή σε περίπτωση που δεν είχε καθοριστεί η τιμή ζώνης του οικείου δήμου, η κατώτερη ζώνη της περιφερειακής ενότητας. Η ένταξη των περιοχών αυτών στο σύστημα αντικειμενικών αξιών σημαίνει ότι ο καθορισμός της τιμής ζώνης βασίζεται στα χαρακτηριστικά της. Παράλληλα, η επέκταση του συστήματος σε όλη την Επικράτεια, εκτός από την εξασφάλιση ομοιόμορφης αντιμετώπισης όλων των περιοχών, ικανοποιεί το πάγιο αίτημα πολιτών και τοπικής αυτοδιοίκησης για ενιαία φορολογική αντιμετώπιση όλων των ακινήτων αποκαθιστώντας το αίσθημα δικαίου, διευρύνοντας τη φορολογητέα βάση και κατανέμοντας τα φορολογικά βάρη δικαιότερα.
Στις νέες ζώνες (νέες εντάξεις και επεκτάσεις), οι οποίες ανέρχονται σε 3.643 ζώνες (26% των συνολικών ζωνών του συστήματος), που μέχρι πρότινος ήταν εκτός του συστήματος των αντικειμενικών αξιών και λάμβαναν τη χαμηλότερη τιμή ζώνης της δημοτικής ενότητας ή του δήμου ή της περιφερειακής ενότητας, εντοπίζονται σημαντικές μεταβολές. Από τις νέες ζώνες, στις επεκτάσεις υφιστάμενων ζωνών εντοπίζεται αύξηση στο 80% των 165 ζωνών.
Η ένταξή τους στο σύστημα έχει ως αποτέλεσμα την αύξηση των τιμών ζώνης κατά μέσο όρο σε 41% σε σχέση με τις υφιστάμενες, μέσα από τη διαδικασία των πιστοποιημένων εκτιμητών. Μεγάλη αύξηση, κατά 229%, εντοπίζεται σε τρεις ζώνες της Μυκόνου, καθώς υπολογίζονταν μέχρι σήμερα με τιμή 1.200 ευρώ και η τελική τιμή τους διαμορφώνεται πλέον σε 3.800 και 3.950 ευρώ, ενώ σημαντικές αυξήσεις εντοπίζονται σε ζώνες περιοχών, μεταξύ άλλων, όπως το Λαγονήσι, από 750 σε 1.450 ευρώ (αύξηση 93%), το Μαρούσι, από 1.300 σε 2.000 ευρώ (αύξηση 54%), το Χαλάνδρι, από 1.250 σε 1.900 ευρώ (αύξηση 52%), η Κέρκυρα, από 1.050 σε 1.600 ευρώ (αύξηση 52%), και η Νέα Αλικαρνασσός, από 650 σε 900 ευρώ (αύξηση 38%).
Παράλληλα, από τις νέες ζώνες, στις νέες εντάξεις εντοπίζεται αύξηση στο 40% των 3.478 ζωνών, η οποία διαμορφώνεται κατά μέσο όρο σε 26%. Αυξήσεις, μέσα από τη διαδικασία των πιστοποιημένων εκτιμητών, που εντοπίζονται σε περιοχές των οποίων η τιμή ζώνης ήταν εκτός συστήματος αντικειμενικού προσδιορισμού, όπως η Ιθάκη, από 600 σε 2.100 ευρώ (αύξηση 250%), η Ρόδος, από 700 σε 2.100 ευρώ (αύξηση 200%), η Κως, από 650 σε 1.350 ευρώ (αύξηση 108%), η Κασσάνδρα Χαλκιδικής, από 800 σε 1.550 ευρώ (αύξηση 94%), η Κεφαλλονιά, από 700 σε 1.250 ευρώ (αύξηση 79%), η Χερσόνησος Ηρακλείου, από 600 σε 1.050 ευρώ (αύξηση 75%), η Ανάβυσσος, από 1.050 σε 1.700 (αύξηση 62%), η Σκαφιδιά Ηλείας, από 650 σε 950 ευρώ (αύξηση 46%), και η Πάτμος, από 650 σε 900 ευρώ (αύξηση 38%). Παράλληλα, υπάρχουν και πολλές περιοχές, όπου μειώθηκαν οι τιμές ζώνης σε σχέση με την τιμή που οριζόταν εκτός του συστήματος των αντικειμενικών αξιών, καθώς με τις εισηγήσεις των πιστοποιημένων εκτιμητών προσεγγίστηκαν με μεγαλύτερη ακρίβεια τα χαρακτηριστικά της περιοχής. Ειδικότερα, από τις ζώνες των νέων εντάξεων, μείωση της τιμής εμφανίζουν 1.509 ζώνες, δηλαδή το 43% των νέων εντάξεων, η οποία διαμορφώνεται κατά μέσο όρο σε 18%. Μειώσεις εντοπίζονται σε ζώνες περιοχών, όπως η Φλώρινα, από 600 σε 300 ευρώ (μείωση 50%), η Χίος, από 800 σε 450 ευρώ (μείωση 44%), οι Πρέσπες, από 600 σε 400 ευρώ (μείωση 33%), το Αμύνταιο, από 600 σε 450 ευρώ (μείωση 25%), και η Ορεστιάδα, από 500 σε 400 ευρώ (μείωση 20%).
Όσον αφορά τις παλαιές, τις υφιστάμενες, 10.165 ζώνες του αντικειμενικού συστήματος η τάση που εμφανίζεται από τις εισηγήσεις των πιστοποιημένων εκτιμητών είναι ανοδική, καθώς οι 6.105 ζώνες σημειώνουν αύξηση κατά μέσο όρο 18%Αυξήσεις, μέσα από τη διαδικασία υποβολής εισηγήσεων από τους πιστοποιημένους εκτιμητές, εντοπίζονται σε ζώνες περιοχών, όπως η Σαντορίνη, από 1.100 σε 2.250 ευρώ (αύξηση 105%), το κέντρο Αθήνας, από 1.850 σε 3.600 ευρώ (αύξηση 95%), το Ναύπλιο, από 1.300 σε 2.200 ευρώ (αύξηση 69%), το Παλαιό Φάληρο, από 1.650 σε 2.750 ευρώ (αύξηση 67%), η Βουλιαγμένη, από 2.400 σε 3.850 ευρώ (αύξηση 60%), η Γλυφάδα, από 1.650 σε 2.550 ευρώ (αύξηση 55%), και το Ελληνικό, από 1.700 σε 2.200 ευρώ (αύξηση 29%). Αμετάβλητες παραμένουν 2.729 ζώνες, συνιστώντας το 27% των υφιστάμενων ζωνών, ενώ μείωση παρουσιάζουν 1.331 ζώνες (το 13% των υφιστάμενων), η οποία ανέρχεται κατά μέσο όρο σε 11%. Μειώσεις εντοπίζονται σε ζώνες περιοχών, όπως τα Φάρσαλα, από 500 σε 250 ευρώ (μείωση 50%), η Νάξος, από 800 σε 500 ευρώ (μείωση 38%), τα Άνω Λιόσια, από 650 σε 450 ευρώ (μείωση 31%), η Δωδώνη Ιωαννίνων, από 550 σε 400 ευρώ (μείωση 27%), η Κόνιτσα, από 600 σε 450 ευρώ (μείωση 25%), και τα Δερβενοχώρια Βοιωτίας, από 500 σε 400 ευρώ (μείωση 20%).
