Το κύμα ακρίβειας αναμένεται να διαβρώσει περαιτέρω την ήδη χαμηλή αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού, επισημαίνει το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ στην «Ενδιάμεση Έκθεση για την ελληνική οικονομία και απασχόληση» που δημοσίευσε.
Με βάση τη μέση μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών το 2020 και τον μέσο όρο των ετήσιων αυξήσεων των τιμών στο διάστημα Ιούλιος-Οκτώβριος 2021, η αύξηση των τιμών στα τρόφιμα και στα μη αλκοολούχα ποτά εκτιμάται ότι θα οδηγήσει σε μείωση της αγοραστικής δύναμης του κατώτατου μισθού κατά 1,3%, σύμφωνα με το Ινστιτούτο.
Τα έξοδα στέγασης, στα οποία περιλαμβάνεται η δαπάνη για ηλεκτρική ενέργεια, πετρέλαιο θέρμανσης και φυσικό αέριο, αναμένεται να διαβρώσει την αγοραστική δύναμη του κατώτατου μισθού επιπλέον κατά 2%, ενώ η αύξηση της τιμής της βενζίνης και του πετρελαίου κίνησης θα έχει ως αποτέλεσμα τη μείωση της αγοραστικής δύναμης κατά 1,9%.
Αθροιστικά, ο κατώτατος μισθός στο διάστημα Ιούλιος-Οκτώβριος 2021 έχει χάσει το 5,1% της αγοραστικής του δύναμης ως συνέπεια της αύξησης των τιμών σε αυτές μόνο τις κατηγορίες προϊόντων.
Αν λάβουμε υπόψη την αύξηση των τιμών μόνο για τον μήνα Οκτώβριο, τότε η επιδείνωση της αγοραστικής δύναμης του κατώτατου μισθού είναι ακόμα μεγαλύτερη. Μεγαλύτερη δυσκολία αντιμέτωπίζουν τα νοικοκυριά στην κάλυψη των εξόδων στέγασης λόγω εκτίναξης του ενεργειακού κόστους. Ο πληθωρισμός στις δαπάνες στέγασης είναι 11,7%, που με δεδομένη τη μέση μηνιαία δαπάνη των νοικοκυριών οδηγεί σε απώλεια αγοραστικής δύναμης του κατώτατου μισθού ύψους 3,7%.
Η αύξηση της τιμής δαπανών για μεταφορές μειώνει την αγοραστική δύναμη κατά 2,3%, ενώ η αντίστοιχη των τροφίμων και μη αλκοολούχων ποτών κατά 1,4%. Ο κατώτατος μισθός έχει απολέσει το 7,4% της αγοραστικής του δύναμης τον Οκτώβριο μόνο από αυτές τις τρεις κατηγορίες δαπανών. Σημειώνεται ότι το αποτέλεσμα αυτό προκύπτει από τις σταθμίσεις της ΕΛΣΤΑΤ σχετικά με το ειδικό βάρος που έχει η τιμή κάθε προϊόντος ή υπηρεσίας στην αντίστοιχη κατηγορία τιμών.
Η συνεχιζόμενη αύξηση των τιμών ενέργειας κατά το πρώτο μισό του Νοέμβρίου τείνει να οδηγήσει την απώλεια της αγοραστικής δύναμης του κατώτατου μισθού κοντά στο 10%, ένώ, αν στους επόμενους μήνες συνεχιστεί το κύμα ακρίβέιας, τότε η απώλεια του πραγματικού διαθέσιμου εισοδήματος και της αγοραστικής δύναμης του κατώτατου μισθού θα λάβει δραματικές διαστάσεις.
Πλέγμα μέτρων
Σύμφωνα με τις διαπιστώσεις του ΙΝΕ της ΓΣΕΕ, είναι αναγκαίο να υλοποιηθεί άμεσα ένα μέίγμα παρεμβάσεων, έτσι ώστε να προστατευτεί στον μέγιστο δυνατό βαθμό το βιοτικό επίπεδο των μισθωτών και κυρίως των χαμηλότερα αμειβόμενων. Η αγοραστική δύναμη των εργαζόμενων νοικοκυριών ύστερα από 10 χρόνια λιτότητας βρίσκεται μπροστά σε ένα πληθωριστικό σοκ.
Για τους λόγους αυτούς και υπό το φως των εμπειρικών ευρημάτων που προηγήθηκαν, το ΙΝΕ ΓΣΕΕ προτείνει την άμεση υλοποίηση των εξής εισοδηματικών και δημοσιονομικών παρεμβάσεων:
- Να δοθεί άμεσα η αύξηση του κατώτατου μισθού για το 2021 με αναδρομική ισχύ από 1/9/2021. Ωστόσο, η αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 2% που έχει αποφασίσει η κυβέρνηση υπολείπεται κατά πολύ της μέχρι σήμερα απώλειας της αγοραστικής δύναμης του κατώτατου μισθού από το κύμα ακρίβειας.
- Γι’ αυτόν τον λόγο θα πρέπει να αρχίσουν αμέσως οι διαπραγματεύσεις για την αύξηση του κατώτατου μισθού για το 2022, ώστε η μεταβολή του να ισχύσει από 1/1/2022. Σε διαφορετική περίπτωση οι εργαζόμενοι θα γίνουν θύματα μιας πολιτικής επιλογής αναδιανομής τους εισοδήματος σε βάρος τους και επιδείνωσης του βιοτικού τους επιπέδου.
- Είναι επίσης πολύ σημαντικό το ποσοστό αύξησης του κατώτατου μισθού να περάσει και στους ονομαστικούς μισθούς των ήδη συμφωνημένων αλλά και νέων κλαδικών συμβάσεων, ώστε να αποφευχθεί η μείωση της αγοραστικής δύναμης του συνόλου των εργαζομένων.
- Τέλος, πρέπει να μειωθούν οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης στην ενέργεια. Αν το μέτρο δεν επάρκει για να σταθεροποιήσει τις τιμές και τις εισοδηματικές απώλειες, να μειωθεί ο ΦΠΑ στην ενέργεια για τα νοικοκυριά.
