Ενθαρρυντικά σημάδια ανάκαμψης εμφάνισε ο τουρισμός στη Νότια Ευρώπη το καλοκαίρι του 2021, με την Ελλάδα και την Κύπρο να «ξεχωρίζουν» στον ξένο τουρισμό, σε σύγκριση με Ισπανία, Πορτογαλία και Μάλτα, αναφέρει σε έκθεση της η DBRS.
Παρά την αργή έναρξη της καλοκαιρινής περιόδου διακοπών η DBRS εκτιμά πως η πρόοδος των εμβολιαστικών πλάνων, η εναρμόνιση των ταξιδιωτικών κανόνων στην Ευρώπη και η σχετικά καλή επιδημιολογική κατάσταση για την εξεταζόμενη περίοδο, οδήγησαν σε μεγαλύτερη τουριστική σεζόν, βοηθώντας τον κλάδο να ανακάμψει από τα χαμηλά του 2020.
Ωστόσο, η έκθεση επισημαίνει πως η αναζωπύρωση των κρουσμάτων στην Ευρώπη και η νέα μετάλλαξη Όμικρον ενέχουν κινδύνους για την μελλοντική ανάπτυξη του κλάδου, ιδιαίτερα σε χώρες με χαμηλότερα ποσοστά εμβολιασμού όπως η Ελλάδα και Κύπρος. Τα υψηλά ποσοστά εμβολιασμού στην Ισπανία, τη Μάλτα και την Πορτογαλία θα μπορούσαν να λειτουργήσουν θετικά.
Από μια «δύσκολη» τουριστική σεζόν το 2020, στην ανάκαμψη του β’ εξαμήνου το 2021
Η αναζωπύρωση των κρουσμάτων πέρυσι έφεραν την πρόωρη λήξη της τουριστικής περιόδου και καθυστέρηση στην επαναλειτουργία των διεθνών ταξιδιών. Οι διεθνείς αφίξεις σε Κύπρο, Ελλάδα, Μάλτα, Πορτογαλία και Ισπανία μειώθηκαν περισσότερο από 70% το 2020 κατά μέσο όρο σε σύγκριση με τα επίπεδα του 2019.
Η Ιταλία με τις διεθνείς αφίξεις μειωμένες κατά 61% ήταν η πιο ανθεκτική, «εξαργυρώνοντας» τις καλές χερσαίες συνδέσεις και την εγγύτητα με τις κύριες ευρωπαϊκές τουριστικές αγορές.
Οι εμπορικές πτήσεις μειώθηκαν σχεδόν κατά 60% το 2020, με αποτέλεσμα μια καταστροφική θερινή σεζόν.
Ωστόσο, από τα τέλη Μαΐου 2021 καταγράφεται η χαλάρωση των ταξιδιωτικών περιορισμών και η επανέναρξη των μη βασικών ταξιδιών, σηματοδοτώντας έτσι την έναρξη της τουριστικής περιόδου στην Ευρώπη.
Παρά τα ακόμη χαμηλά ποσοστά εμβολιασμού στις αρχές Ιουνίου 2021, κάτω από 30% στην Κύπρο, την Ελλάδα, την Ιταλία, την Ισπανία και την Πορτογαλία και περίπου στο 40% στη Μάλτα, οι νότιες ευρωπαϊκές χώρες άρχισαν να καταργούν τους περιορισμούς ιδιαίτερα για τους πλήρως εμβολιασμένους.
Στην εξομάλυνση της τουριστικής κίνησης, συνέβαλε και το ψηφιακό πιστοποιητικό COVID της ΕΕ τον Ιούλιο του 2021, σύμφωνα με την DBRS.
Ως αποτέλεσμα οι διεθνείς αφίξεις από Ιανουάριο έως Σεπτέμβριο 2021 έχουν ήδη ξεπεράσει τις αφίξεις για ολόκληρο το έτος 2020 στην Κύπρο, Ελλάδα και Ισπανία.
Η Κύπρος και η Ελλάδα έχουν καταγράψει ισχυρές ανακάμψεις 46% των επιπέδων του 2019 μέχρι τον Οκτώβριο για την Κύπρο και 43% για την Ελλάδα μέχρι τον Σεπτέμβριο. Αντίστοιχα τα στοιχεία για Ισπανία, Μάλτα και Πορτογαλία υποδεικνύουν ανάκαμψη στο 30% περίπου των επιπέδων του 2019 από τον Ιανουάριο έως τον Σεπτέμβριο.
Οι αφίξεις στην Ιταλία από τον Ιανουάριο έως τον Αύγουστο έφτασαν το 30% σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2019.
Ξεχώρισαν Ελλάδα και Κύπρος
Η ελληνική και η κυπριακή τουριστική αγορά είχαν υψηλές επιδόσεις κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού. Στην περίπτωση της Ελλάδας, οι αφίξεις από τη Γερμανία, μια από τις κύριες αγορές, από τον Ιούλιο έως τον Σεπτέμβριο έφτασαν το 95% των επιπέδων του 2019, ενώ οι αφίξεις από τη Γαλλία ξεπέρασαν οριακά τις αφίξεις του 2019. Η τουριστική αγορά της Κύπρου επωφελήθηκε σημαντικά φέτος από την επιστροφή των τουριστών από την Ρωσία, η οποία ήταν η δεύτερη μεγαλύτερη αγορά το 2019.
Οι εμπορικές πτήσεις στην Ελλάδα παρουσίασαν εξαιρετικά ισχυρή ανάκαμψη τον Αύγουστο, μόλις 7% κάτω από τα επίπεδα του 2019 και τον Οκτώβριο σχεδόν να βρίσκεται στα
επίπεδα 2019. Η παράταση της σεζόν μέχρι τον Οκτώβριο πιθανότατα θα αντισταθμίσει κάποιες από τις απώλειες που οφείλονται στην καθυστερημένη έναρξη της καλοκαιρινής σεζόν φέτος.
Μέχρι στιγμής φέτος και πάλι ο εγχώριος τουρισμός έχει αποδειχθεί ανθεκτικός επισημαίνει η DBRS, αναπληρώνοντας κάποιες από τις απώλειες του κλάδου, ιδίως σε χώρες όπως η Ιταλία και η Ισπανία όπου ο εσωτερικός τουρισμός αντιπροσωπεύει υψηλό μερίδιo της συνολικής τουριστικής αγοράς.
Από τον Ιανουάριο έως τον Σεπτέμβριο φέτος οι διανυκτερεύσεις εσωτερικού στην Ισπανία και την Πορτογαλία αντιπροσώπευαν περίπου το 60% των συνολικών διανυκτερεύσεων και το 67% στην Ιταλία έως τον Αύγουστο, ενώ στη Μάλτα αυξήθηκε στο 18% το 2021 από 4% την περίοδο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2019.
Η σημασία του τουρισμού για τις οικονομίες της Νότιας Ευρώπης
Τα έσοδα από τα ταξίδια αντιπροσωπεύουν σημαντική πηγή εσόδων για τις οικονομίες της Νότιας Ευρώπης, αναφέρει η έκθεση.
Οι ταξιδιωτικές εξαγωγές έχουν ανακάμψει σημαντικά μέχρι στιγμής, ξεπερνώντας κατά πολύ τα επίπεδα του 2020. Μετά από την κάμψη του 2020, οι εξαγωγές ταξιδιωτικών υπηρεσιών έφτασαν την περίοδο Ιουλίου-Σεπτεμβρίου περίπου 71% και 70% της αντίστοιχης περιόδου του 2019 σε Ελλάδα και Ιταλία, 62% στην Πορτογαλία και 52% στην Ισπανία.
Δεδομένης της υψηλής εξάρτησης από δραστηριότητες που σχετίζονται με τον τουρισμό, χώρες όπως η Κύπρος και η Ελλάδα είναι πιθανό να δουν τις οικονομίες τους να βιώνουν μια ισχυρή ανάκαμψη το 2021, ανακτώντας μέρος του χαμένου εδάφους από το 2020.
Ωστόσο, οι χώρες με υψηλότερα ποσοστά εμβολιασμού όπως η Ισπανία, η Μάλτα και η Πορτογαλία είναι λιγότερο πιθανό να επιβάλουν εκ νέου αυστηρούς περιορισμούς αποτρέποντας νέο κλείσιμο του κλάδου τον υπόλοιπο χρόνο.
Η DBRS αναμένει ότι ο τουριστικός τομέας θα συνεχίσει σε τροχιά ανάκαμψης το 2022, με την επιδημιολογική κατάσταση όχι μόνο στην Ευρώπη αλλά και παγκοσμίως να συνεχίζει να διαδραματίζει σημαντικό ρόλο.
Η εμφάνιση της μετάλλαξης Όμικρον εγείρει ανησυχίες και δείχνει ξεκάθαρα ότι ο ιός εξακολουθεί να αποτελεί κίνδυνο για τον διεθνή τουρισμό, εκτός εάν επιτευχθεί υψηλό ποσοστό εμβολιασμού παγκοσμίως.
Η απειλή ευρύτερων περιορισμών στα ταξίδια μεταξύ αγορών της ΕΕ και τρίτων θα μπορούσε να καθυστερήσει την ανάκαμψη για το υπόλοιπο του έτους, αλλά αυτό μετριάζεται από το γεγονός ότι οι περισσότερες τουριστικές ροές είναι ενδοευρωπαϊκές.
Η DBRS εκτιμά πως ο τουρισμός θα παραμείνει κλειδί για τις οικονομίες της Νότιας Ευρώπης που θα πρέπει να κινηθούν προς τον αειφόρο τουρισμό για την ενίσχυση της ανθεκτικότητάς τους. Ταυτόχρονα μια ώθηση για μεγαλύτερη συνολική διαφοροποίηση των οικονομιών τους, αναπτύσσοντας και άλλους κλάδους και δημιουργώντας νέους, διατηρεί την σημασία της.
