Ακριβότερο θα είναι φέτος το χριστουγεννιάτικο τραπέζι, καθώς το κύμα ανατιμήσεων έχει συμπαρασύρει ανοδικά το λεγόμενο «καλάθι της νοικοκυράς», προκαλώντας έντονη ανησυχία στους καταναλωτές. Φέτος οι τιμές σε βασικά είδη διατροφής έχουν πάρει την ανιούσα σε σχέση με πέρυσι, όταν η αγορά των Χριστουγέννων λειτούργησε υπό καθεστώς lockdown.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών της Ελληνικής Συνομοσπονδίας Εμπορίου και Επιχειρηματικότητας (ΙΝ.ΕΜ.Υ. της ΕΣΕΕ), το κόστος για το φετινό χριστουγεννιάτικο τραπέζι (6-8 ατόμων) εκτιμάται από 82,56 έως 113,90 ευρώ, ήτοι αυξημένο από 9,3% έως 18,5% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τραπέζι του 2020. Πέρυσι, το κόστος του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού κυμαινόταν από 69,67 έως 104,17 ευρώ.
Οι τιμές πήραν την ανιούσα
Είναι ενδεικτικό ότι φέτος πέντε κιλά αρνί έχουν κόστος 40,45 ευρώ (8,09 ευρώ το κιλό), όταν πέρυσι το κόστος δεν ξεπερνούσε τα 35,50 ευρώ. Πρόκειται για μια αύξηση της τάξης του 13,9%. Αντίστοιχα, για πέντε κιλά κατεψυγμένης γαλοπούλας μια οικογένεια θα δαπανήσει φέτος 20,75 ευρώ (4,15 ευρώ το κιλό), από 18,00 ευρώ πέρυσι, με την αύξηση να φτάνει το 15,3%.
Αύξηση 7,70% καταγράφει σε σχέση με πέρυσι η τιμή της πατάτας, καθώς για 3 κιλά το κόστος ανέρχεται φέτος σε 2,10 ευρώ (0,70 ευρώ το κιλό), από 1,95 ευρώ που κόστιζε το 2020. Κατά 16,60% εμφανίζεται αυξημένη και η τιμή της ντομάτας.
Τιμές φωτιά καταγράφονται στα φρούτα και τα λαχανικά, με το μαρούλι και τα πορτοκάλια να σέρνουν το χορό των ανατιμήσεων. Τέσσερα τεμάχια μαρούλι πωλούνται φέτος 2,28 ευρώ, όταν πέρυσι πωλούνταν 1,56 ευρώ, με την αύξηση να αγγίζει το 46,2% (!). Κατά 41,5% έχει αυξηθεί η τιμή του πορτοκαλιού, καθώς φέτος δύο κιλά πωλούνται 1,84 ευρώ, από 1,30 ευρώ πέρυσι.
Στα ύψη κυμαίνονται οι τιμές για τα γλυκά, τα οποία αποτελούν απαραίτητο συστατικό για την επιτυχία του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού. Φέτος, ένα κιλό τυποποιημένοι κουραμπιέδες πωλούνται 10,35 ευρώ, από 6,80 ευρώ που πωλούνταν πέρυσι, με την τιμή να καταγράφει αύξηση 52,2%. Στα 9,01 ευρώ πωλείται, αντίστοιχα, ένα κιλό τυποποιημένα μελομακάρονα φέτος, από 5,60 ευρώ πέρυσι (αύξηση 60,9%).
Για την εκτίμηση του κόστους του χριστουγεννιάτικου τραπεζιού, το ΙΝΕΜΥ της ΕΣΕΕ προχώρησε σε καταγραφή, με επιτόπια τιμοληψία και συνεντεύξεις με key-informers της αγοράς, των τιμών τόσο από αλυσίδες Supermarkets όσο και από ειδικευμένα καταστήματα λιανικής (πχ ζαχαροπλαστεία/ κρεοπωλεία κτλ), καθώς και από τη Βαρβάκειο αγορά. Η καταγραφή των τιμών πραγματοποιήθηκε το διάστημα 16-20 Δεκεμβρίου 2021, με τη μέθοδο της επιτόπιας παρατήρησης σε εμπορικές αγορές της Αττικής και διαμέσου τηλεφωνικής συνέντευξης για τη Θεσσαλονίκη.
Αυξήσεις τιμών «βλέπει» και το ΙΕΛΚΑ – Οι τιμές στα σούπερ μάρκετ
Σε αντίστοιχη έρευνά του την περασμένη εβδομάδα το Ινστιτούτο Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) διαπιστώνει ότι οι τιμές των προϊόντων του τυπικού χριστουγεννιάτικου τραπεζιού στα μεγάλα σουπερμάρκετ το 2021 είναι αυξημένες κατά 5% κατά μέσο όρο σε σχέση με το 2020, ενώ είναι αυξημένες κατά 1% σε σχέση με την υψηλότερη τιμή που καταγράφηκε το 2015. Συγκεκριμένα το τυπικό καλάθι υπολογίζεται σε 86,18 ευρώ το 2021 έναντι 81,81 ευρώ το 2020.
Από τα προϊόντα που εξετάστηκαν, η μεγαλύτερη αύξηση καταγράφεται στην τιμή του αρνιού κατά 24%, η τιμή του οποίου παραμένει υψηλότερα από το Πάσχα και μετά με τις συνθήκες προσφοράς και ζήτησης να μην έχουν αλλάξει ως τότε. Αντίστροφα η μεγαλύτερη μείωση καταγράφεται στην τιμή της ντομάτας κατά 25%, λόγω των ευνοϊκών καιρικών συνθηκών.
Σύμφωνα πάντα με το ΙΕΛΚΑ και σε σχέση με το εύρος τιμών στο οποίο έχει πρόσβαση ο καταναλωτής, η μέση διακύμανση των τιμών των προϊόντων παραμένει αυξημένη και υπολογίζεται περίπου στο 35-38% της αξίας τους. Αυτή η τάση είναι και αποτέλεσμα των έντονων προσφορών και προωθητικών εκπτωτικών ενεργειών των μεγάλων αλυσίδων σουπερμάρκετ και των προμηθευτικών εταιρειών, οι οποίες πλέον παίρνουν διάφορες μορφές.
«Οι ανατιμήσεις είναι αναμενόμενες καθώς εδώ και αρκετούς μήνες καταγράφονται πληθωριστικές πιέσεις οι οποίες είναι κυρίως εισαγόμενες. Ο δείκτης διεθνών τιμών πρώτων υλών (commodities) τροφίμων παραμένει σημαντικά αυξημένος σε σχέση με πριν την πανδημία COVID-19. Όλοι οι επιμέρους δείκτες παρουσιάζουν αυξήσεις (δημητριακά, έλαια, κρέας, γαλακτοκομικά, ζάχαρη) με μεγαλύτερες αυξήσεις από αυτές να καταγράφονται στα φυτικά έλαια και στα δημητριακά. Οι αυξήσεις οφείλονται κυρίως στην αποδοτικότητα της παραγωγής στις μεγάλες παραγωγούς χώρες και στην αύξηση της ζήτησης από τις χώρες της Ασίας. Αρκετές από αυτές τις μεταβολές επηρεάζουν την παραγωγή τροφίμων στην Ελλάδα λόγω των εισαγόμενων πρώτων υλών, αλλά και τις εισαγωγές τελικών τροφίμων και ποτών από τις διεθνείς αγορές», υποστηρίζει το ΙΕΛΚΑ.
Η έρευνα παρουσιάζει βασίστηκε σε τιμοληψίες από καταστήματα μεγάλων σουπερμάρκετ που πραγματοποίησαν ερευνητές του ΙΕΛΚΑ, το διάστημα 13-15 Δεκεμβρίου και σε συνεντεύξεις με στελέχη της αγοράς για την εκτίμηση-πρόβλεψη τους για τις τιμές την εβδομάδα ως τα Χριστούγεννα.