Ροή
Καθυστέρηση ενδέχεται να υπάρξει σε μια παρέμβαση των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης στην χονδρική ενεργειακή αγορά της ηπείρου, καθώς οι κυβερνήσεις εμφανίζονται διχασμένες ως προς τις πιο αποτελεσματικές επιλογές έκτακτης ανάγκης για την αντιμετώπιση της ραγδαίας αύξησης των τιμών της ηλεκτρικής ενέργειας και του φυσικού αερίου, που επιδεινώθηκαν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Η ενέργεια «εκτοξεύτηκε» στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας της Ευρώπης αφότου το κόστος των ορυκτών καυσίμων σημείωσε ρεκόρ εν μέσω της κρίσης στον εφοδιασμό φυσικού αερίου και ανησυχιών για την προμήθεια από τη Ρωσία, τη μεγαλύτερη πηγή εισαγωγών για την ΕΕ. Ενώ η Κομισιόν έχει «σκιαγραφήσει» μέτρα για τη μείωση της ενεργειακής εξάρτησης από τη Μόσχα κατά σχεδόν τα δύο τρίτα από φέτος, οι κυβερνήσεις δέχονται πιέσεις από καταναλωτές και εταιρείες για να μετριάσουν τον αντίκτυπο της κρίσης στις τιμές των λογαριασμών ενέργειας.
Ωστόσο, η διχόνοια εντός της ΕΕ βαθαίνει σχετικά με τον τρόπο αντιμετώπισης των αυξήσεων των τιμών, καθώς οι χώρες που κυριαρχούν στον Νότο ζητούν άμεση δράση για την αποσύνδεση του κόστους ηλεκτρικής ενέργειας από τις τιμές του φυσικού αερίου και κράτη-μέλη του Βορρά της Ένωσης ζητούν αυτοσυγκράτηση.
Η Κομισιόν σχεδιάζει επί του παρόντος τη δεύτερη δέσμη μέτρων έκτακτης ανάγκης από τα οποία τα κράτη μέλη θα μπορούν να επιλέξουν ποια θα εφαρμόσουν. Θα επικεντρωθούν στη στήριξη του εισοδήματος των ευάλωτων καταναλωτών, όπως κουπόνια ή μερικές πληρωμές λογαριασμών, και κρατικές ενισχύσεις για τις πληγείσες επιχειρήσεις. Η εργαλειοθήκη θα εγκριθεί αυτή την εβδομάδα και θα παρουσιαστεί στους ηγέτες στη συνάντησή τους στις 24-25 Μαρτίου.
Βραχυπρόθεσμα Βήματα
Σύμφωνα με τις πηγές του Bloomberg, τα βραχυπρόθεσμα μέτρα έκτακτης ανάγκης θα μπορούσαν επίσης να περιλαμβάνουν μείωση των ειδικών φόρων κατανάλωσης και των συντελεστών ΦΠΑ στα ενεργειακά προϊόντα.
Ένα άλλο εργαλείο που θα προταθεί στους ευρωπαίους ηγέτες θα ήταν η ίδρυση ενός οργανισμού που θα αγόραζε ηλεκτρική ενέργεια στην αγορά και στη συνέχεια θα την πουλούσε σε ορισμένους καταναλωτές κάτω από τις τρέχουσες τιμές της αγοράς. Το μεγαλύτερο εμπόδιο σε αυτό θα ήταν το υψηλό κόστος του προϋπολογισμού.
Ως μία ακόμη πρόταση για την μείωση των τελικών τιμών, θα μπορούσε να οριστεί τιμή αναφοράς για τη χονδρική αγορά.
Σύμφωνα με ένα τέτοιο σενάριο, οι ηλεκτροπαραγωγοί θα επιδοτούνται για τη διαφορά μεταξύ του πραγματικού κόστους φυσικού αερίου, πετρελαίου ή άνθρακα και μιας προκαθορισμένης τιμής αναφοράς. Εναλλακτικά, θα μπορούσε να εισαχθεί πλαφόν στη χονδρική αγορά ηλεκτρικής ενέργειας.
Ωστόσο, κατά την αξιολόγηση της Επιτροπής, εκτός από δαπανηρά, τέτοια μέτρα θα μπορούσαν να υπονομεύσουν τον ανταγωνισμό και να «δυσκολέψουν» το διασυνοριακό εμπόριο.
Η Κομισιόν αναμένεται επίσης να τονίσει τη δυνατότητα φορολόγησης των έκτακτων κερδών ορισμένων ενεργειακών εταιρειών που δεν εξαρτώνται από το φυσικό αέριο και επομένως δεν αντιμετωπίζουν εξαιρετικά υψηλό κόστος παραγωγής. «Παράγοντες» της αγοράς φυσικού αερίου, επίσης, οι οποίοι έχουν όγκους πωλήσεων σε συμφωνίες spot μακροπρόθεσμα σε πολύ υψηλότερες τιμές θα μπορούσαν επίσης να γίνουν στόχος φορολόγησης, με τα έσοδα να χρησιμοποιούνται για την ενίσχυση των καταναλωτών.
Μια άλλη επιλογή θα ήταν η παρέμβαση μέσω της προσωρινής επιβολής τιμής στα υπερβάλλοντα κέρδη ορισμένων παραγωγών ηλεκτρικής ενέργειας. Ωστόσο, αυτό θα ήταν ένα επικίνδυνο βήμα κατά την άποψη της Επιτροπής, το οποίο θα μπορούσε να προκαλέσει νομικές προκλήσεις και κινδύνους για την ασφάλεια του εφοδιασμού.
Ο Ιταλός πρωθυπουργός Μάριο Ντράγκι, ο Ισπανός Πέδρο Σάντσες, ο Πορτογάλος Αντόνιο Κόστα και ο Έλληνας Κυριάκος Μητσοτάκης συζήτησαν την Παρασκευή ένα σχέδιο για να γίνει η Ευρώπη πιο ανθεκτική σε ενεργειακά σοκ, συμπεριλαμβανομένου του ανώτατου ορίου στην τιμή των εισαγωγών φυσικού αερίου.
Ταυτόχρονα, χώρες όπως η Ολλανδία, η Δανία, η Γερμανία, η Εσθονία και η Φινλανδία έχουν προειδοποιήσει να μην γίνονται παρεμβάσεις στη χονδρική αγορά και αντιτίθενται σε ένα όριο τιμών. Η ΕΕ χρειάζεται ομοφωνία για να λάβει αυτού του είδους τις πολιτικές αποφάσεις, αλλά τα κράτη μέλη έχουν τόσο διαφορετικές πηγές εφοδιασμού ενέργειας που είναι δύσκολο να δημιουργήσουν μια κοινή αντίδραση μπροστά σε αυτή την έκτακτη ανάγκη.
Επιπλέον, για να ενισχύσει την ενεργειακή ασφάλεια, η επιτροπή σχεδιάζει να εγκρίνει πριν από τη σύνοδο κορυφής ένα σχέδιο νόμου για την αποθήκευση ενέργειας και προσφέρεται να βοηθήσει στην πραγματοποίηση κοινών αγορών φυσικού αερίου για να διασφαλίσει τις προμήθειες για τον επόμενο χειμώνα.
Επιμέλεια: Κώστας Αποστολόπουλος
